Hramadcki trybunał vynies abvinavačańnie stalinizmu ŭ Biełarusi
Da dnia pamiaci achviaraŭ palityčnych represij 29 kastryčnika, u Miensku adbyłosia zaklučnaje pasiedžańnie Hramadzkaha trybunału pa razhladu złačynstvaŭ stalinizmu ŭ Biełarusi.
Udzieł u jahonaj pracy pryniali viadomyja hramadzkija dziejačy, jurysty, naščadki achviaraŭ palityčnych represij. Siarod inšych navukoviec i daślednik stalinskich represij Ihar Kuźniacoŭ, juryst Michaił Pastuchoŭ, śviatarLeanid Akałovič, kinarežyser Uładzimier Chalip, staršynia hramadzkaj arhanizacyi achviaraŭ palitrepresij Zinaida Tarasievič i mnohija inšyja.
Hramadzki trybunał pracavaŭ paetapna ciaham dziesiaci hadoŭ padčas jakich byli daśledavanyja i rahledžanyja archiŭnyja i navukovyja materyjały historyi stalinizmu i jahonych złačynstvaŭ na terytoryi Biełarusi.
Vynikam pracy stałasia padpisańnie abvinavačańnia stalinizmu ŭ Biełarusi, u jakim u pryvatnaści havorycca:
«U 1920-1950-hadach pavodle aficyjnych źviestak byli represavanyja 600 tysiač čałaviek. Pavodle niezaležnych daślednikaŭ 1 miljon 400 tysiač čałaviek.
Kožny vośmy žychar Biełarusi apynuŭsia za kratami, kožny piaty — dyskryminavany, pazbaŭleny hramadzianskich pravoŭ. Bolš za 500 tysiač byli rasstralanyja, zakatavanyja ŭ zaścienkach NKUS, zahinuli ŭ HUŁAHu. Niezavieršany praces destalinizacyi na paślasavieckaj prastory stvaraje hlebu dla peryjadyčnych sprobaŭ reabilitacyi stalinizmu. Biełaruś nia moža stać demakratyčnaj dziaržavaj, nie asudziŭšy stalinski režym i nie ŭšanavaŭšy pamiać svaich hramadzian, jakija stali achviarami palityčnych represij. Stalinizm nie pavinien mieć šancy na adradžeńnie. Kraina, jakaja nia moža i nia choča pryznać złačynstvy i pamyłki svaich papiarednikaŭ, asudžanaja na ich paŭtor».
U vynikovym dakumencie čalcy trybunału taksama źviartajucca da ŭładaŭ z patrabavańniem hodna ŭšanavać pamiać biaźvinna zakatavanych suhramadzian: vykanać pastanovu ŭradu i ŭstalavać pomnik u Kurapatach, pomnik usim achviaram stalinizmu ŭ Miensku i ŭ inšych haradach Biełarusi. Zabiaśpiečyć poŭny dostup da archivaŭ KDB i inšych represiŭnych struktur, pravieści archiealahičnyja raskopki pa vyjaŭleńni novych miescaŭ masavych zabojstvaŭ hramadzian. Taksama jany zaklikajuć krainy Eŭropy i byłyja krainy Savieckaha Sajuzu stvaryć mižnarodnuju ŭstanovu ŭ spravie raśśledavańnia złačynstvaŭ kamunizmu i pryciahnuć vinavatych da adkaznaści.
Ciapier čytajuć
Na pieradśmiarotnym videa z kałonii nasamreč byŭ nie Vitold Ašurak. Źjavilisia novyja padrabiaznaści śmierci palitviaźnia28
Kamientary