Biełaruskija sacyjałahičnyja słužby nie ličać vyniki sacapytańniaŭ Niezaležnaha instytuta sacyjalna-ekanamičnych i palityčnych daśledavańniaŭ (NISEPD) vierahodnymi. Pra heta zajavili dyrektar Infarmacyjna-analityčnaha centra Alaksiej Derbin i dyrektar Instytuta sacyjałohii Nacyjanalnaj akademii navuk Biełarusi Ihar Katlaroŭ.
«Kab pravodzić sacyjałahičnyja daśledavańni pa toj mietadałohii, jakaja pryniata siońnia ŭ navucy dla atrymańnia dakładnych danych, nieabchodna pierš za ŭsio mieć bazu ź liku intervjujeraŭ — tych, chto niepasredna budzie zajmacca «palavymi» daśledavańniami, apytvać hramadzian, — adznačyŭ Alaksiej Derbin. — Pakolki hetaja reč sama pa sabie zatratnaja i maštabnaja, jana ź ciažkaściu moža kaardynavacca z-za miažy. Dla pačatku treba znajści hetych ludziej, padtrymlivać ź imi kantakt, potym zrabić vybarku respandentaŭ, pastavić piśmiennyja pytańni, pieradać błanki intervjujeram, vyznačyć maršruty, pa jakich jany buduć chadzić. Zatym treba kantralavać, ci sapraŭdy intervjujery naviedvali tych asob, jakich nieabchodna było apytać. Usio heta patrabuje kaardynacyi i prysutnaści na miescy».
Dyrektar IAC taksama źviarnuŭ uvahu, što, jak praviła, pra pracu sacyjołahaŭ ŭ toj ci inšaj miascovaści možna daviedacca pa zvarotach pilnych hramadzian u pravaachoŭnyja orhany. «Paviedamlajuć, što chtości chodzić pa kvaterach i zadaje pytańni. I ŭ nas nie prachodzić i miesiaca, kab nie patelefanavali ź milicyi i nie spytali, ci pravodzim my jakija-niebudź daśledavańni», — skazaŭ jon.
«Što tyčycca zamiežnych sacyjałahičnych struktur, to ŭ nas niama infarmacyi, kab imi niechta cikaviŭsia. A pakolki śladoŭ ich dziejnaści niama, jak niama i źviestak, što hetyja struktury pravodziać ad svajho imia daśledavańni, to ŭźnikaje vialikaje pytańnie: nakolki dakładnyja hetyja vyniki. My ličym, što niedakładnyja», — padkreśliŭ Alaksiej Derbin.
Adkazvajučy na pytańnie, adkul ža tady biarucca vyniki sacapytańniaŭ takich arhanizacyj, dyrektar IAC skazaŭ: «Ich možna i na kalency namalavać, tolki jany nie buduć mieć ničoha ahulnaha z realnaj situacyjaj».
Nahadajem, napiaredadni byli apublikavanyja vyniki sakavickaha sacapytańnia NISEPD, pavodle jakich u Biełarusi istotna źniziŭsia ŭzrovień davieru uładzie i Łukašenku.
U toj ža čas, pavodle dadzienych nacyjanalnaha sacyjałahičnaha apytańnia, praviedzienaha ŭ sakaviku va ŭsich abłasnych centrach krainy, rajonnych haradach i sielskich nasielenych punktach, bolšaść hramadzian Biełarusi (64,8%) vykazvajuć davier kiraŭniku dziaržavy. Padčas daśledavańnia vykarystoŭvałasia «šmatstupiennaja, stratyfikavanaja, vypadkovaja vybarka, jakaja reprezentuje darosłaje nasielnictva Biełarusi (ad 18 hadoŭ) pa połu, uzrostu, adukacyi i miescy pražyvańnia».
Pa słovach dyrektara Instytuta sacyjałohii Nacyjanalnaj akademii navuk Biełarusi Ihara Katlarova, pry Kamisii pa apytańniach hramadskaj dumki pry NAN, jakuju jon uznačalvaje, akredytavana 5 arhanizacyj, jakija mohuć pravodzić apytańni pa hramadska-palityčnaj tematycy: Infarmacyjna-analityčny centr, Instytut sacyjałohii Nacyjanalnaj akademii navuk, Moładzievaja łabaratoryja sacyjałahičnych daśledavańniaŭ Biełaruskaha kamiteta moładzievych arhanizacyj (BKMA), Mahiloŭski instytut rehijanalnych sacyjalna-palityčnych daśledavańniaŭ i Centr sacyjalna-palityčnych daśledavańniaŭ Biełaruskaha dziaržaŭnaha univiersiteta.
«My nieadnarazova źviartalisia da Niezaležnaha instytuta sacyjalna-ekanamičnych i palityčnych daśledavańniaŭ (NISEPD) z prośbaj, kab jany akredytavali svoj instytut u dadzienaj kamisii. Nijakich adkazaŭ na praciahu apošnich hadoŭ šaści my nie atrymlivali. Tamu praviadzieńnie imi sacyjałahičnych daśledavańniaŭ pa dadzienaj temie — najhrubiejšaje parušeńnie zakanadaŭstva», — padkreśliŭ prafiesar.
Pry hetym sacyjołah upeŭnieny, što ŭsie daśledavańni NISEPD nie adpaviadajuć rečaisnaści. «U apošnim apytańni paznačana, što jany apytali 1,5 tys. čałaviek. Nikoli za apošnija vosiem hadoŭ našy intervjujery i respandenty nie sustrakalisia z supracoŭnikami NISEPD, ale ž takoje pavinna było zdarycca choć by paru razoŭ. Tamu možna zrabić vysnovu, što daśledavańniaŭ jany nie pravodziać, vyniki apytańniaŭ naradžajucca niedzie ŭ cišy kabinietaŭ i na złobu dnia», — ličyć Ihar Katlaroŭ.
Pavodle jaho słoŭ, jak praviła, u 99,9% vyniki daśledavańniaŭ NISEPD nie supadajuć z vynikami apytańniaŭ Instytuta sacyjałohii: «Jany tendencyjnyja i padabranyja. Navat pa samych elemientarnych pytańniach vidać, što jany pracujuć na peŭnaha zakazčyka. Vieryć im prosta niemahčyma, tamu što padobny instytut — heta niejki fantom».
Pry hetym dyrektar Instytuta sacyjałohii sumniavajecca, što NISEPD zmoh dystancyjna pravieści apytańnie. Tearetyčna, ich intervjujery mahli ludziej abtelefanavać. «Ale jak apytać 1,5 tys. čałaviek ź Litvy? Miarkujučy pa ankiecie, kožny respandent pavinien byŭ vydatkavać 40-60 chvilin, kab adkazać na ŭsie pytańni. Pravieści takoje apytańnie nierealna. Čałaviek prosta nie budzie adkazvać na padobnyja pytańni pa telefonie. Tym bolš heta nie ananimnaje apytańnie», — arhumientuje svaju pazicyju Ihar Katlaroŭ.
«Pravodzić apytańni z dapamohaj internetu — heta naohuł absurd. Niemahčyma takim sposabam atrymać vyraznyja dadzienyja», — dadaŭ jon.
