U noč teraktu ŭ Nicy, z 14 na 15 lipienia 2016 hoda, telekanały Francyi tranślavali šakujučyja kadry ź miesca padziej. U repartažach źjaviłasia videa sa śmiertanosnym hruzavikom, intervju z zapłakanymi śviedkami la ciełaŭ zahinułych.
Kroŭ, žorstkaść i śmierć u žyvym efiry. Nazaŭtra Viarchoŭny saviet pa kantroli za aŭdyjo- i videainfarmacyjaj vynies papiaredžańnie dla ŭsich redakcyj. A ŭ sacyjalnych sietkach znoŭ nakinulisia na francuzskich žurnalistaŭ za toje, što ŭ pahoni za siensacyjaj jany hatovyja pajści na złačynstva suprać marali.
200 hadzin videazapisaŭ nočy z 14 na 15 lipienia znachodzicca zaraz na razhladzie Rady pa kantroli za aŭdyjo- i videainfarmacyjaj Francyi (SSA). 300 skarhaŭ ad telehledačoŭ pastupiła ŭ radu na praciahu sutak paśla teraktu ŭ Nicy.
Asablivaje abureńnie vyklikali repartažy telekanała France2 (achop telekanała kala 13% aŭdytoryi). U adnym z vypuskaŭ kanał pakazaŭ intervju mužčyny na kaleniach la miortvaha cieła jaho žonki.
Da ranicy ŭ bieśpierapynnym efiry na ŭsich navinavych kanałach z paznakaj «Urgent» («Terminova») — strašny šlach hruzavika, nieprykrytyja trupy na vulicach, panika, paranienyja. Upieršyniu ŭ takim abjomie biez kadravańnia i retušy vyjavy ź miesca trahiedyi raspaŭsiudžvalisia ŭ ŚMI. Upieršyniu CSA atrymała takuju vielizarnuju kolkaść skarhaŭ usiaho za niekalki hadzin.
Akramia kadraŭ hvałtu, francuzskaja presa paśpiešna publikavała niepravieranuju infarmacyju. Telekanały LCI, TF1, iTELE prapuścili ŭ efir čutki ab uziaćci zakładnikaŭ u adnym z restaranaŭ Nicy, nie atrymaŭšy aficyjnaha paćviardžeńnia palicyi. Čutki, na ščaście, paźniej abvierhli. Ale tolki adzin z hetych telekanałaŭ, TF1, achoplivaje bolš za 20% aŭdytoryi. Heta samy pieršy, samy stary i samy papularny z navinavych ahulnanacyjanalnych kanałaŭ Francyi.
Ranicaj 15 lipienia CSA apublikavała papiaredžańnie dla redakcyj ŭsich francuzskich tele- i radyjokanałaŭ z zaklikam da aściarožnaści i strymanaści pry aśviatleńni teraktu ŭ Nicy. Za hetaj publikacyjaj rušyli ŭśled aficyjnyja zajavy i prabačeńni ad ŚMI.
Jany mieli prava heta rabić
U francuzskim zakanadaŭstvie («Zakon ab svabodzie raspaŭsiudu infarmacyi») niama zabarony na raspaŭsiud vyjaŭ miortvych cieł abo kryvi ŭ efiry abo druku. Abmiežavańni tyčacca fatahrafij i videa, jakija mohuć abrazić hodnaść i honar čałavieka. «Heta zaležyć ad taho, viadomy čałaviek na fota abo videa ci nie. Vam vyjava moža zdacca žorstkaj abo abraźlivaj, ale kali nielha vyznačyć asobu čałavieka, to jana moža być apublikavana», — rastłumačyli ŭ CSA.
Jašče adno žorstkaje abmiežavańnie tyčycca «abarony ad niepažadanaj infarmacyi dziaciej i padletkaŭ». Ale na francuzskim telebačańni paśla dziesiaci hadzin viečara źnikaje paznaka «Uzrost+». Heta rehłamientavana i ahulnaviadoma. Z hetaha času — heta tolki vaša adkaznaść, kali vy hladzicie televizar razam ź dziećmi. Usie repartažy pra terakt rabilisia paśla 10 hadzin viečara.
Heta značyć, farmalna skarhi, nakiravanyja ŭ radu, u bolšaści vypadkaŭ nie majuć jurydyčnych padstaŭ. Ahulnaje abureńnie hledačoŭ tyčycca nie kadraŭ, jakija abražajuć honar i hodnaść kankretnaj asoby. Francuzy skardzilisia na sceny hvałtu ŭ žyvym efiry, jakich u tuju noč było zanadta šmat.
Salidarnaść, sum i spačuvańnie, ale pieradusim, kali łaska, pavaha
Pavažajcie Čałavieka
Kamientar unizie: Oj, heta biessensoŭna, z hetymi amierykanizavanym da mozhu kaściej ŚMI, im tolki siensacyi padavaj luboj canoj, jany nie pačujuć.
Tak zdaryłasia, što hetym razam na miescy trahiedyi apynułasia zanadta šmat ludziej, hatovych zdymać. Na śviacie niezaležnaści Francyi było šmat žurnalistaŭ z hatovym da pracy abstalavańniem. Jany apynulisia na miescy trahiedyi i adrazu ž stali zdymać. Miascovyja žychary, a jašče bolš turysty (bo heta centralnaja vulica Nicy, leta, vychadny) zdymali śviata, siabie, siabroŭ i byli hatovyja adrazu ž paviarnuć kamiery tudy, dzie niešta adbyvajecca. Tamu śviedčańni na hety raz, u adroźnieńnie, naprykład, ad teraktu 13 listapada ŭ Paryžy, atrymalisia zanadta «śviežymi». I ŭ pieršyja chviliny palacieli ŭ sietku i ŭ efir.
«Nam pastajanna telefanavali, i ŭpieršyniu ŭ tvitary źjaviŭsia chešteh CSAcoupeztout («CSA vyklučcie ŭsio»), jaki patrabuje ad nas prosta nacisnuć na knopku i adklučyć usio viaščańnie. Viadoma, my nie možam hetaha zrabić. Heta padparadkoŭvajecca inšym praviłam, zhodna z demakratyčnymi pracedurmi i zakonam respubliki», — kažuć u CSA.
Tvitar nacyjanalnaj palicyi: Z pavahi da achviaraŭ i ich siemjaŭ nie spryjajcie raspaŭsiudžvańniu fota i videa scen hvałtu
Karcinka słužyć nie dla infarmacyi. A dla ŭtrymańnia ŭvahi
Mary-Frans Šamba-Uljon, miedyjaekśpiert i analityk, u intervju haziecie «FranceOuest» 19 lipienia z zahałoŭkam «Čamu my pryleplenyja da ekranaŭ» kaža: «Malunak nie infarmuje, jon słužyć dla ŭtrymańnia uvahi. Paśla takoj trahiedyi vy znachodziciesia ŭ stanie jak byccam zdranćvieńnia. Vy čakajecie kankretnaj infarmacyi i siadzicie pierad ekranam, pierad karcinaj».
«Nie treba zabyvać, što zakładniki i zabityja dla terarystaŭ nie meta, a srodak. Srodak upłyvu na hramadskuju dumku. Nie budziem naiŭnymi, raspaŭsiud infarmacyi ŭvachodzić u stratehiju našych vorahaŭ. My hipiermiedyjatyzujem hetyja padziei, my dapamahajem terarystam zapałochvać usich vakoł, dapamahajem im stanavicca viadomymi, vierbavać prychilnikaŭ», — piša Erve Maryton, francuzski palityk i deputat ad departamienta Drôme u błohu HuffingtonPost u artykule 18 lipienia.
Navat kali bolšaść strašnych malunkaŭ toj nočy daŭno vydaleny z sajtaŭ i z sacyjalnych sietak, šakavalnaj infarmacyi ŭ ŚMI dastatkova. Možna, naprykład, zajści na sajt TF1 i prosta pačytać zahałoŭki videa: «Padletak bolš nie razmaŭlaje paśla teraktu ŭ Nicy», «Žančyna raspaviadaje pra pieražytaje ŭ čaćvier viečaram», «Paśla teraktu na plažach u Nicy dziažurać žandary».
Žurnalisty majuć prava publikavać heta. Mahčyma, francuzskija ŚMI prosta pakul jašče nie viedajuć, jak pavodzić siabie ciapier. Try terakty za apošnija paŭtara hoda — heta biesprecedentny fienomien, jak dla miedyja, tak i dla hramadstva, z ulikam siońniašnich technałohij imhniennaj pieradačy dadzienych. Ni ŭ kaho niama receptu, jak lepš pieražyć heta.
A što, kali toje, što adbyłosia z francuzskimi telekanałami ŭ noč z čaćviarha na piatnicu 15 lipienia, nie tak užo žudasna, jak zdajecca na pieršy pohlad. Prynamsi, žach pryvioŭ da taho, što hramadstva jasna vykazałasia: heta nie varta publikavać u žyvym efiry. I možna prosta spadziavacca, što francuzskija ŚMI, jak, mahčyma, redka jakija inšyja ŚMI ŭ śviecie, mienavita da hetaha hołasu i prysłuchajucca.
«Ja nie dumaju, što buduć niejkija źmieny ŭ zakanadaŭstvie. Na siońnia ŭ nas jość usie instrumienty kantrolu i pravierki. Ja nie dumaju, što ciapier možna pryniać niejki zakon, jaki dazvolić nam lepš pracavać», — kaža pres-sakratar CSA.
Rašeńni pa 300 skarhach u Radzie pa kantroli buduć pryniaty ŭ sieradu, 27 lipienia 2016 hoda. U suviazi z nadzvyčajnym stanoviščam u krainie pracedury pryniaćcia rašeńnia byli paskoranyja.
