Mova3737

10 słoŭ, jakija mohuć źmianić staŭleńnie da biełaruskaj movy — VIDEAzvarot piacikłaśnika

Vystup vučnia minskaj škoły Mikity Tałata ŭ ramkach prajekta «Tedzi — Trybuna dla mierkavańniaŭ dziaciej i moładzi», jaki sumiesna realizujuć redakcyja haziety «Arhumienty i fakty ŭ Biełarusi», RHA «Biełaruskaja Asacyjacyja kłubaŭ JUNIESKA» i Pradstaŭnictva Dziciačaha Fondu AAN (JUNISIEF) u Biełarusi. 

«Niadaŭna ja pravioŭ nievialiki ekśpierymient. Ja padychodziŭ da svaich adnakłaśnikaŭ i zadavaŭ im pytańnie: «Ci viedaješ ty, što aznačaje słova« abibok», «chmaračos», «špacyr» i h.d. Bolšaść ź ich prosta paciskała plačyma, chtości chichikaŭ, chtości pierapytvaŭ. Ź siami čałaviek na pytańnie adkazać nichto nie zmoh. I ja zadumaŭsia: čamu tak adbyvajecca? My žyviem u krainie, movu jakoj usprymajem jak zamiežnuju. Ja taksama razmaŭlaju na ruskaj, ale mianie vielmi chvaluje hetaja prablema.

Tak, zhodna z zakanadaŭstvam, u nas dźvie dziaržaŭnyja movy. I tym nie mienš naša kraina nazyvajecca Biełaruś.

My časta kryŭdzimsia na ŚMI susiednich krain, kali jany robiać pamyłki ŭ naźvie našaj respubliki. Ale sami pry hetym nie abciažarvajem siabie tym, kab vyvučyć chacia b niekalki biełaruskich słoŭ, čytać knihi biełaruskich aŭtaraŭ.

Ja skłaŭ top-10 biełaruskich słovaŭ, jakija mohuć u korani pamianiać vaša ŭjaŭleńnie ab rodnaj movie.

Mnohija z vas, napeŭna, viedajuć pieśniu Rihanna «Diamonds». Ale tolki niekatoryja mohuć pieravieści nazvu hetaj kampazicyi na biełaruskuju — «Dyjamant». Toje ž samaje sa słovam solour — «koler», pa-rasiejsku — ćviet. Heta značyć, vyvučajučy biełaruskuju, my dapamahajem sabie vyvučać i anhlijskuju? Zabaŭna, ci nie praŭda?

Źnička — heta padajučaja zorka. Zorka, jakaja «źnikaje», «isčiezajet». Charakterna, što ŭ biełaruskaj jość asobnaje słova i dla «źviezdy», jakaja śviecić, — «zorka».

Abo voś «miečta» — «mara». Nu, a «miečtať», adpaviedna, «maryć». Praciahnicie łahičny šerah. Miečtatiel? Maryciel? Nie. Letucieńnik. Nie čakali paśla «mary»? Praŭda, vielmi miłahučnaje słova?

Abo da prykładu «Čaradziej» — toj, chto navodzić čary, čaraŭnik.

«Kaviarnia» i «kniharnia», na moj pohlad, hučać značna cikaviej, čym «kofiejnia»i «knižnyj mahazin». Siudy ž ja mahu adnieści «lichtar» i «parason», adpaviedna «fonaŕ» i «zont».

Tak ci jość sens u raźvićci biełaruskaj movy, kali na dziaržaŭnym uzroŭni jana praktyčna nie padtrymlivajecca?

Sens jość zaŭsiody. Ja — biełarus! Ja naradziŭsia ŭ hetaj krainie, ja hadavaŭsia ŭ hetaj kultury. Ja nie chaču hublać suviaź z pakaleńniami, jakija pakinuli vialiki kulturny płast. Dla siabie ja znajšoŭ sposab rašeńnia hetaj prablemy. Jon vielmi prosty, i mahčyma, nieefiektyŭny. Ale, mabyć, varta pasprabavać.

Takim čynam…

Pryvitańnie. Mianie zavuć Mikita Tałataj. Ja vučań 5-ha kłasa staličnaj škoły №66. Ja vielmi chacieŭ parazvažać nad tym, čamu biełaruskija školniki nie razmaŭlajuć na biełaruskaj movie. Ale razvažać niama času. Pačnu ź siabie. Pačnu zaraz.

Kamientary37

 
Naciskańnie knopki «Dadać kamientar» aznačaje zhodu z rekamiendacyjami pa abmierkavańni.

Ciapier čytajuć

Na abiedzie Łukašenki i Si Czińpina prysutničała i adzinaja dačka kitajskaha lidara11

Na abiedzie Łukašenki i Si Czińpina prysutničała i adzinaja dačka kitajskaha lidara

Usie naviny →
Usie naviny

«Pieten Nacyjanalnaha Adradžeńnia». Barkoŭski adkazaŭ Paźniaku ad imia «psieŭdaapazicyi»102

Byłoha milicyjaniera, jaki viarnuŭsia z Kienii i vioŭ błoh pra Afryku, asudzili za «raspalvańnie varožaści»1

Vypusknica, jakaja nabrała 400 bałaŭ pa CT u 2021-m, pierajechała ŭ Rasiju i nachvalvaje Maskvu22

Źjaviłasia novaje VIDEA śpiecapieracyi SBU «Pavucińnie»: z kamiery, zamacavanaj na samim dronie1

«My znoŭ sutykajemsia z manipulacyjami». Ukraincy adkazali na rasijskija abvinavačvańni ŭ zaciahvańni abmienu ciełami i pałonnymi

Biełaruskaja błohierka krykam i łajankaj rekłamuje brendy — zatoje źbiraje miljony prahladaŭ10

Rasijanie viazuć u Biełaruś tysiačy ciełaŭ zabitych vajskoŭcaŭ dla abmienu3

Na poli pad Barysavam zaŭvažyli pad sotniu busłoŭ VIDEA3

Astraviecki rajon abyšoŭ Minsk pa zarobkach

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Na abiedzie Łukašenki i Si Czińpina prysutničała i adzinaja dačka kitajskaha lidara11

Na abiedzie Łukašenki i Si Czińpina prysutničała i adzinaja dačka kitajskaha lidara

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić