Kala vioski Arpa, što ŭ Vilejskim rajonie, znosiać nasyp — raniej tam było haradzišča. Ciapier buduć zdabyvać piasok.
Haradzišča Arpa adnosicca da kultury štrychavanaj kieramiki. Adno ź Vilejskich darožna-budaŭničych upraŭleńniaŭ raspracoŭvaje karjery. Častka ź ich užo amal vypracavanaja, tamu ŭ adpaviednaści z hieałaharaźviedkaj zaležaŭ piasku budaŭniki pierajšli na novy, pad vioskaj Arpa. Płanujecca, što karjer źjavicca na miescy haradzišča, skardziacca miascovyja aktyvisty.

Haradzišča siońnia — heta pahorak, na jakim niekali stajała pasialeńnie. U ziamli mohuć znachodzicca pareštki staražytnych rečaŭ.
«Paru hod tamu, jak vyśvietliłasia, hetuju terytoryju addali miascovamu DBU na raspracoŭku karjera. Nichto, ani ŭ rajvykankamie, ani ŭ abłvykankamie, nie skarystaŭsia zakonam pra abaronu pomnikaŭ», — kaža archieołah Maksim Čarniaŭski.
Haradzišča ŭžo paškodzili buldozierami.
«My prosta padjechali tudy i naźbirali frahmienty posudu, mietaličnyja vyraby», - kaža Čarniaŭski.
«Što zaraz rabić — niezrazumieła. Pomnik paškodžany strašna. Kulturny płast pad markaj «uradlivaj hleby» na bolšaści pomnika zharnuty buldozieram u vały, reštki kulturnika pa pierymietry haradzišča. Adpaviedna, jaho jak minimum treba kapać dla kansiervacyi, ale, padajecca, tam usio ž budzie znos. Značyć, treba kapać całkam na znos. Plus va ŭčastak ŭvachodzić kavałak vioski, jakaja isnavała jašče da vajny. Navat na schiłach haradzišča jość hančarnaja kieramika. A značycca, patrebnaje pavalnaje abśledavańnie usiaho ŭčastku. Hihanckija hrošy, uličvajučy nadychod zimovaha pieryjadu», — pišuć miascovyja aktyvisty.
«Haradzišča — nie pomnik, ale archieałahičny abjekt. Pavodle zakona, musić być ekśpiertyza historykaŭ. Ułady hetaha nie zrabili», - źviartaje ŭvahu Čarniaŭski.
Viadoma, što paśla taho, jak spravaj zanialisia miascovyja aktyvisty, budaŭniki svaje pracy spynili. Ale paśla pačali iznoŭ — i zaraz kapajuć vielmi chutka, kaža Čarniaŭski. Na dumku archieołaha, heta źviazana z tym, što pakarańnia za znos takoha abjektu, jak haradzišča, faktyčna niama.
«Budaŭniki ciapier zakładniki situacyi, jakaja skłałasia nie pa ich vinie. I jany, chutčej za ŭsio, vyrašyli, što tańniej budzie skončyć pracy i zapłacić paśla niejki štraf, čym čakać nieviadoma kolki», — miarkuje Čarniaŭski.
Biełaruski psichijatr: Palihraf z 100 chłusaŭ nie vyjavić dvuch. A siemiarych tych, chto kaža praŭdu, abvinavacić u chłuśni — i heta pa aptymistyčnych acenkach

Kamientary