Handlovyja marki MTZ i «Belarus» aryštavanyja ŭ ZŠA i častcy ES, a majomaść zavoda ŭ Litvie pojdzie z małatka
Hetaja historyja biare start jašče z 1990-ch, kali Minski traktarny zavod vyrašyŭ vyjści na amierykanski i kanadski rynak. Pradavać traktary vyrašana nie praz ułasnaje pradstaŭnictva, a z dapamohaj firmaŭ Belarusian Equipment of Canada Limited («BEC», Kanada) i Belarus Machinery Inc. («BMI», ZŠA). Niahledziačy na nazvy, u realnaści pieršaja kampanija całkam naležyć rasijskamu «ATEX», a ŭ druhoj u rasijskaha «Aŭtatraktarekspartu» 90% akcyj, tolki astatnija 10% — našy.
Taki padychod tłumačyŭsia niedaśviedčanaściu markietynhu i rabotaj pa inercyi. Bo heta całkam taja schiema, pa jakoj pracavali ŭ SSSR.
Bolš za 10 hadoŭ (!) MTZ pastaŭlaŭ hetym firmam mašyny i kamplektujučyja biez apłaty, «na realizacyju». Viadoma, debitorskaja zapazyčanaść rasła — u studzieni 1999 hoda zhadanyja kampanii byli vinavatyja MTZ vielizarnyja sumy. «BMI» nie spłaciŭ $28,5 miljona, a «BEC» — $3 miljony plus jašče 9,5 miljona kanadskich dalaraŭ.
MTZ, urešcie, sprabuje spahnać daŭhi — navat pačynaje praceduru bankructva «BEC», ale tyja adchilajuć pazoŭ i vystaŭlajuć MTZ sustrečnuju pretenziju — ab niezadavalniajučaj jakaści pradukcyi.
U vyniku ad biespaśpiachovaści ŭłasnych vysiłkaŭ MTZ źviartajecca da amierykanskaj kampanii Suraleb Inc., — heta takija jurydyčnyja kalektary (čyja nazva pa dziŭnym supadzieńni lusterkava čytajecca jak Belarus), — kab jany dapamahli spahnać daŭhi.
Amierykancy hatovyja ŭziacca za spravu, ale vystaŭlajuć svaje žorstkija ŭmovy. Ad taho, što ŭdasca spahnać jany zabiaruć sabie ad 12% da 50% u zaležnaści ad ahulnaj sumy, ale minimum $1,5 miljona.
MTZ hetyja ŭmovy zadavalniajuć, i kampanii padpisvajuć kantrakt.
Za paŭtara hoda Suraleb vybivaje z rasiejcaŭ častku daŭhoŭ u vyhladzie techniki i majomaści. Ahulnaja suma spahnanaha na toj momant — amal što $20 miljonaŭ, ź jakich Suraleb choča zabrać za svaje pasłuhi $4,4 miljona.
Adnak MTZ «ź nieviadomych pryčyn» nie zabiraje majomaść, jakuju spahnali amierykanskija kalektary.
Tut možna tolki rabić zdahadki. «Naša Niva» nie atrymała z MTZ adkazu na zapyt ab pryčynach takich pavodzinaŭ. Moža być, vieźci cieraz akijan rekvizavanyja traktary było zadoraha?
Tym časam amierykancy jašče niejki čas sprabujuć pierapiskami i ciskam prymusić biełarusaŭ apłacić svaje pasłuhi.
Ale tyja ŭsio adno ihnarujuć patrabavańni.
Tamu ŭ 2003 hodzie amierykanskaja kampanija źviartajecca ŭ Stakholmski arbitraž — heta sud, jaki, pavodle damovy miž MTZ i Suraleb, mieŭsia raźbiracca ŭ ich adnosinach pry sprečkach.
Amierykancy patrabujuć, kab MTZ spłaciŭ zapazyčanaść i pieniu, a taksama kampiensavaŭ jurydyčnyja vydatki.
Sud ciahniecca niekalki hadoŭ. Pry kancy maja 2006 hoda vynosić rašeńnie, u jakim vyznačaje, što biełaruskaja kampanija nie vykanała damovu, tamu vinavataja i musić apłacić amierykancam pasłuhi.
Praŭda, sud trochi karektuje zapyty amierykancaŭ, robiačy pieraraźlik spahnanaha i, adpaviedna, uznaharody.
Z ulikam častkova pahašanaha doŭha (za košt pradadzienaj majomaści MTZ u ZŠA) zastajecca $2,1 miljona ahulnaha doŭha pierad amierykancami. Taksama biełaruskuju kampaniju abaviazvajuć zapłacić $340 tysiač u jakaści pieni, $987 tysiač za pasłuhi jurystaŭ dy 1,2 miljona šviedskich kron na sudovyja vydatki. Ahułam kala $3,5 miljona.
MTZ admoviŭsia płacić pa ŭsich hetych rachunkach. Nieviadoma, nakolki surjozna na toj momant usprymali biełarusy pastanovu šviedskaha suda, ale ŭ pierśpiektyvie ŭdaryła jana pa ich vielmi baluča.
Amierykanskija jurysty łoviać MTZ pa ŭsioj Jeŭropie
Praź niekalki miesiacaŭ paśla šviedskaha arbitraža — u śniežni 2006 hoda — jaho rašeńnie pryznajecca ŭ Štatach i prymajecca da vykanańnia.
Trochi paźniej rašeńnie šviedskaha arbitražu prymajecca ŭ Rumynii i Kanadzie.
MTZ doŭha paźbiahaŭ vykanańnia rašeńnia, ale amierykancy praciahvali cisnuć i letaś — u červieni 2017 hoda — šviedski arbitraž pryznajecca i ŭ Litvie.
Litoŭcy nie stali marnavać čas i pačali praces prymusovaha vykanańnia.
Na siońnia situacyja takaja: u zhadanych krainach (Litva, Kanada, ZŠA, Rumynija) aryštavanyja ŭsie aktyvy MTZ. Filijał MTZ spyniŭ svaju dziejnaść u Litvie, lubaja technika va ŭłasnaści MTZ budzie kanfiskavanaja na karyść Suraleb pry sprobie zajechać na terytoryju zhadanych krain.
MTZ pazbaŭleny prava atrymlivać hrošy ad svaich dyleraŭ za pastaŭlenuju pradukcyju.
Majomaść MTZ u Litvie (u inšych krainach užo ŭsio pradadziena, ale tam niaznačnyja sumy) najbližejšym časam pojdzie z małatka. Aŭtarskija pravy i znaki taksama aryštavanyja — voś adpaviednaja pastanova ŭ dziaržaŭnym patentnym biuro Litvy: handlovaja marka «Biełarus» i «Belarus» znachodzicca pad «časovym abmiežavańniem pravoŭ».
Litaralna ŭ mai 2018 hoda litoŭski sud pryniaŭ da vykanańnia pastanovu kanadskaha suda ŭ Antarya i abaviazaŭ MTZ apłacić jurydyčnyja vydatki i ŭ hetaj krainie, a tam niemałaja suma — amal $400 tysiač.
Praz prablemy z handlovym znakam «MTZ» i «Biełarus» u zavoda ŭźniknuć składanaści i z pastaŭkami techniki ŭ inšyja krainy Jeŭrasajuza.
Nakolki viadoma «Našaj Nivie», jurysty amierykanskaj kampanii źbirajucca prasoŭvać pryznańnie šviedskaha arbitražu ŭ inšych krainach ES.
Na siońnia doŭh MTZ składaje kala $5 miljonaŭ.
Admietna, što na zavodzie hetuju situacyju nie stali kamientavać uvohule — juryst pradpryjemstva skazała «Našaj Nivie», što «sudy iduć», a namieśniki dyrektara pa ideałohii i ekanomicy byli «nie asabliva ŭ kursie situacyi».
Praŭda, z nami pahavaryŭ juryst kampanii Suraleb u Litvie Ehidzijus Markiunas.
«U 2016 hodzie baki papiarednie damovilisia ab miravym pahadnienni, ale ź nieviadomych pryčyn MTZ admoviŭsia padpisvać jaho. Čamu biełaruski zavod vyrašyŭ praciahnuć sudovyja raźbiralnictva, my nie viedajem. U suviazi z nastupnymi sudovymi rašeńniami suma, jakuju pavinien byŭ apłacić MTZ, amal padvoiłasia i praciahvaje raści. Ciapier praces spahnańnia daŭhoŭ pierajšoŭ na tuju stadyju, kali sudovyja prystavy na aŭkcyjonie buduć pradavać aktyvy MTZ: handlovyja znaki «BIEŁARUS» i «MTZ», debitorskija zapazyčanaści i inšyja aktyvy», — tłumačyć Markiunas.
Ci niama mahčymaści kampiensavać doŭh pierad amierykancami za košt toj majomaści, jakuju MTZ «ź nie viadomych pryčyn» nie stała zabirać sa Štataŭ?
«Za hety čas u Amierycy na karyść Suraleb inc. była pradadzienaja nieruchomaść MTZ. A što za 18 hod stała z detalami traktaraŭ, meblaj i tamu padobnym, vy, napeŭna, zdahadvajeciesia. Handlovy znak MTZ i BELARUS zhubleny, i ŭ Amierycy jaho ŭžo kantraluje Suraleb inc.», — dadaŭ juryst.
«Hipatetyčna MTZ moža pradavać techniku praz padstaŭnuju firmu, kab jana zajazdžała na terytoryi zhadanych krain jak majomaść inšaj kampanii. Ale na siońnia litoŭski dyler MTZ vyrašyŭ nie ryzykavać i płacić za kožny pradadzieny traktar administrataru, pryznačanamu sudovym prystavam. Bo lubaja sproba abychodu moža być uskrytaja i spynienaja ŭ sudzie. Jak vynik — nastupnaje spahnańnie škody», — skazaŭ taksama Markiunas.
Jon źviarnuŭ uvahu i na toje, što litoŭskimi prystavami aryštavany handlovyja znaki «MTZ» i «BELARUS» na ŭzroŭni WIPO — Suśvietnaj arhanizacyi intelektualnaj ułasnaści.
MTZ abskardziŭ dziejańni prystavaŭ. Kali sud adchilić ich skarhu, to praces budzie biespavarotnym — zhadanyja marki pojduć na aŭkcyjon.
Na dadzieny momant niezrazumieła, jak situacyja budzie raźvivacca dalej.
Viadoma, što jana kantralujecca na ŭzroŭni ŭrada — u 2015 hodzie vychodziła pastanova №1235 ad 23 śniežnia «Ab niekatorych pytańniach naroščvańnia i dyviersifikacyi eksparta i pasłuh».
Datyčna MTZ tam paviedamlałasia nastupnaje: «Pravieści pieramovy ź jurydyčnymi firmami pa zaklučeńni ŭhody ab pradstaŭleńni intaresaŭ MTZ dla kančatkovaha vyrašeńnia situacyi ŭ adnosinach z kampanijaj «Suraleb», a taksama «prapracavać pytańni naroščvańnia traktaraŭ na amierykanski rynak».
Admietna, što ŭ toj ža pastanovie MTZ zahadvałasia «adnavić reputacyju ŭ Kitai». Pra Kitaj skazać ciažka, ale što prablema z amierykancami zastałasia niavyrašanaj — heta vidavočna.
Nakolki dla MTZ adčuvalnyja $5 miljonaŭ? Kali jašče ŭ 2015 hodzie MTZ byŭ całkam stratnym pradpryjemstvam, to ŭ 2017 jon užo pracavaŭ z čystym prybytkam amal $34 miljony.
Praŭda, na pačatak 2018 hoda za zavodam zastavalisia astranamičnyja daŭhi — doŭhaterminovyja abaviazki pa kredytach i pazykach składali 511 miljonaŭ rubloŭ. Takija źviestki pryvodziła vydańnie «Biełarusy i rynak».
Kamientary