Siabry Jeŭrapiejskaha parłamienta Andrus Kubilus, Anna Fotyha, Michael Haler, Andžej Vitald Halicki, Sandra Kalnijete, Miryjam Leksman, Zihrfryd Muresan, Radasłaŭ Sikorski, Vioła fon Kramon-Taŭbadel vystupili z zajavaj adnosna apošnich padziej u Biełarusi.
«Padziei ŭ Biełarusi ciaham apošnich tydniaŭ prademanstravali, što hramadzianie Biełarusi chočuć pieramienaŭ, — havorycca ŭ ich zajavie. — Heta paćviardžajuć taksama abjektyŭnyja apytańni — ludzi chočuć źmienaŭ va ŭradzie, źmienaŭ u palitycy.
Paśla 26 hadoŭ kiravańnia A. Łukašenki ŭ krainie, jakaja ciapier pakutuje ad pandemii i ekanamičnych niahod, ludzi chočuć sapraŭdnych źmienaŭ — heta jasny sihnał, jaki hramadzianskaja supolnaść dasyłaje A. Łukašenku i siabram Biełarusi ŭ Jeŭropie.
Źmieny ŭ Biełarusi sapraŭdy patrebnyja. Jany nie vinny pužać ani biełaruskich hramadzianaŭ, ani biełaruskija dziaržaŭnyja orhany. Jeŭrapiejski Sajuz hatovy dapamahčy Biełarusi na jaje šlachu da hetych niepaźbiežnych pieramienaŭ. Adnak tolki sama Biełaruś moža ŭziać na siabie adkaznaść pa ich ažyćciaŭleńni.
Źmieny mohuć aznačać źmienu kiraŭnictva, ale ž jany mohuć aznačać i źmienu palityki, jakuju pravodziać ludzi va ŭładzie.
Historyja suśvietnaj palityki daje nam niekalki prykładaŭ, kali lidary, jakija doŭha byli va ŭładzie, razvažna prysłuchoŭvalisia da patrabavańnia pieramienaŭ, što mirna vykazvali hramadzianie, i sami inicyjavali radykalnyja zruchi ŭ svajoj palityčnaj paviestcy, kab dać rady hetym patrabavańniam. Biełaruś ciapier u takoj situacyi, kali mahčymy abodva alternatyŭnyja scenary.
Z nabližeńniem prezidenckich vybaraŭ u Biełarusi my nazirajem, jak nikoli raniej, vysokuju zaanhažavanaść hramadzianskaj supolnaści ŭ padtrymku pretendentaŭ na kandydataŭ u prezidenty, alternatyŭnych A. Łukašenku. Majecca jasna bačny padzieł pamiž tymi, chto choča padtrymlivać status quo, i tymi, chto prahnie realnych pieramienaŭ. Tamu 9 žniŭnia biełaruski narod moža zrabić sapraŭdy stratehičny vybar: praciahvać jak raniej abo abrać šlach razumnych źmienaŭ. Abodva rašeńni biełaruskaha naroda buduć adnolkava lehitymnymi i buduć adnolkava pavažacca pry ŭmovie, što jany buduć pryniatyja na volnych i sumlennych vybarach.
Adnak mahčymaść dla biełaruskaha naroda zrabić vybar na takich volnych i sumlennych vybarach u značnaj stupieni zaležyć ad rašeńnia A. Łukašenki. Chopić ŭ jaho mudraści prysłuchacca da patrabavańniaŭ svaich suhramadzian, ci jon prymie rašeńnie padavić nadziei na lubyja pieramieny pry dapamozie niedemakratyčnych administratyŭnych srodkaŭ ci navat siły.
U vypadku, kali A. Łukašenka abiare pieršuju opcyju i parupicca prademanstravać, što jon čuje patrabavańnie ludziej nakont pieramienaŭ, dla jaho budzie dastatkova prytrymlivacca niekalkich bazavych pryncypaŭ:
a) spynić pryhniot i pieraśled palitykaŭ, hramadzianskich i apazicyjnych aktyvistaŭ, patencyjnych kandydataŭ u prezidenty, uklučna ź Siarhiejem Cichanoŭskim i Viktaram Babarykam, i vyzvalić zatrymanych, uklučna z Paŭłam Sieviaryncam i inšymi;
b) dapuścić rehistracyju kandydataŭ, jakija sabrali nieabchodnuju kolkaść podpisaŭ biez stvareńnia naŭmysnych administratyŭnych pieraškodaŭ;
c) zabiaśpiečyć roŭnyja ŭmovy viadzieńnia kampanii, uklučna z dostupam da ŚMI, dla ŭsich kandydataŭ;
d) harantavać volny, sumlenny i prazrysty vybarčy praces;
e) publična ŭziać na siabie abaviazak pryznać vynik vybaraŭ, jakim by jon ni byŭ;
f) urešcie, paabiacać, što kali jon vyjhraje prezidenckija vybary, jon zabiaśpiečyć volnyja i demakratyčnyja parłamienckija vybary.
Takaja pazicyja A. Łukašenki dapuskaje nadzieju, što źmiena palityki ŭ Biełarusi mahčymaja bieź źmieny asobaŭ va ŭładzie.
Heta taksama stvoryć umovy dla ES, kab adkryć dla Biełarusi dostup da dadatkovych vyhodaŭ supracy ź ES u ramkach Uschodniaha Partniorstva i da padtrymki, jakaja Biełarusi terminova patrebnaja ŭ hetyja biesprecedentnyja časy, kali kraina pakutuje ad pandemii i jaje ekanamičnych nastupstvaŭ.
Ź inšaha boku, kali A. Łukašenka znoŭ praihnaruje hołas svaich suhramadzian, jak heta było raniej, i abiare znoŭ druhuju opcyju, to bok admović u pravie volnaha vybaru praz administratyŭnyja manipulacyi abo navat praź siłu, my zrobim usio mahčymaje dla zabieśpiačeńnia adkazu demakratyčnaj sadružnaści ŭ vyhladzie najbolš žorstkaj reakcyi ŭ dačynieńni asabista da A. Łukašenki, jaho palityčnaha atačeńnia i represiŭnych strukturaŭ.
Represii, zapałochvańnie i aryšty (u tym liku siabraŭ demakratyčnaj apazicyi) absalutna nie prydatnyja mietady dla praviadzieńnia vybaraŭ abo dla zhurtavańnia krainy, jany jość tolki cyničnymi krokami dla ŭtrymańnia ŭłady luboj canoj.
A. Łukašenka pavinien razumieć, što ES nie budzie paturać takim dziejańniam i jany pavinny i buduć mieć nastupstvy, uklučajučy mahčymyja adrasnyja sankcyi suprać hrupaŭ, fizičnych i jurydyčnych asobaŭ, a taksama paŭpłyvajuć na rašeńni ES adnosna finansavaj padtrymki Biełarusi, uklučna z pakietam padtrymki ŭstojlivaha raźvićcia.
My spadziajomsia, što hetym razam heta nie spatrebicca.
Lubaja ŭłada vinna čuć hołas hramadstva, jakoje patrabuje pieramienaŭ. Tyja, chto admaŭlajecca čuć, traplajuć na ŭzbočynu historyi.
Tyja, chto čujuć i realizujuć patrabavańni, paćviardžajuć, što jany majuć mudraść dziaržaŭnaha dziejača. Inakš jany vymušanyja płacić za nastupstvy svaich dziejańniaŭ.
Biełaruś mocnaja i važnaja jeŭrapiejskaja dziaržava. Mocnyja dziaržavy nie bajacca źmienaŭ. Źmienaŭ bajacca tolki słabyja», — adznačajuć deputaty Jeŭraparłamienta.
