Pabieh z HUŁAHA ŭ Indyju byŭ niapraŭdaj. Jak biełarus padmanuŭ paŭmiljona čałaviek
U vydaviectvie «Knihazbor» vyjšła kniha «Doŭhi šlach». U joj raskazvajecca historyja maładoha padparučnika polskaha vojska ź Pinska, jaki trapiŭ u HUŁAH, źbieh adtul i adoleŭ 6 tysiač kiłamietraŭ da Indyi. Ale historyki vyśvietlili, što jon prydumaŭ hetuju historyju.
Słavamir Ravič
Havorka pra Słavamira Raviča, jaki naradziŭsia ŭ 1915-m u Pinsku. U 1937-m jaho pryzvali ŭ polskaje vojska. Słavamir słužyŭ u kavaleryi, kvataravaŭsia ŭ Breście. U pačatku Druhoj suśvietnaj vajavaŭ ź niemcami. Paśla paražeńnia Polščy viarnuŭsia ŭ Pinsk, dzie jaho aryštavaŭ NKUS.
Ravič śćviardžaŭ, što jaho adpravili na 25 hadoŭ u HUŁAH, adkul jon uciok razam z hrupaj paplečnikaŭ. Jany dabralisia spačatku da Bajkała, potym praz Manholiju trapili ŭ Tybiet i ŭ Himałai. U vyniku ŭ 1942-m častka padarožnikaŭ dabrałasia da Indyi.
Adtul Ravič trapiŭ u Polski korpus Uładzisłava Andersa, jakija farmiravaŭsia ŭ Iranie. Paźniej jaho adpravili ŭ Paleścinu i ŭ Vialikabrytaniju.
U 1950-ja hady ź pinčukom sustreŭsia anhlijski žurnalist, jaki zapisaŭ jaho raspovied.
Tak vyjšła kniha «Doŭhi šlach», jakuju pierakłali na 25 moŭ, u tym liku i na biełaruskuju — pierastvareńnie ažyćciaviŭ Vital Abramovič. Ahulny nakład knihi skłaŭ paŭmiljona ekzemplaraŭ. Paźniej źjaviŭsia film «The Way Back», źniaty pa biestsielery.
Ravič pamior u Vialikabrytanii ŭ 2004-m. Jamu było 88 hadoŭ.
Jašče pry žyćci Raviča nie ŭsie vieryli hetaj historyi. Paśla śmierci jaje vyrašyli pravieryć. Žurnalisty Bi-bi-si adpravili zapyty ŭ archivy Rasii, Polščy, Biełarusi.
Vyśvietliłasia, što uradženca Pinska vyzvalili z HUŁAHa ŭ 1942-m. Jakraz tady adbyłasia amnistyja polskich sałdat, jakim dazvolili ŭstupić u armiju Andersa. To bok jon nie moh ažyćciavić hety pabieh.
Taksama vyśvietliłasia, što Ravič trapiŭ u HUŁAH za zabojstva supracoŭnika NKUS. Sam hieroj nie tłumačyŭ u knizie pryčyny svajho aryštu.
Kniha Słavamira Raviča
Ale ŭ knizie Raviča chapaje detalaŭ padarožža. Mahčyma, chtości ździejśniŭ jaho, a Słavamir skarystaŭsia faktami?
Praź piać hadoŭ paśla śmierci Raviča inšy ŭradženiec Rečy Paspalitaj, Vital Hlinski, zajaviŭ, što ŭ knizie apisanaja jaho historyja, jakuju skraŭ Ravič. Ale nijakich dokazaŭ nie pradastaviŭ.
Mahčyma, z časam vyśvietlicca sapraŭdny hieroj, jaki adoleŭ tysiačy kiłamietraŭ. Ale siužet Raviča, jaki matyvavaŭ tysiačy ludziej zmahacca za svabodu, varty taho, kab ź im paznajomicca.
Ciapier čytajuć
«Užo tam karoŭ nie zastałosia!»: były načalnik Kačanavaj apłakvaje stan ekanomiki na Połaččynie9
Kamientary