La Kačyčaŭ (Karelicki rajon) byli pachavanyja 89 bajcoŭ Armii Krajovaj, jakija zahinuli ŭ studzieni 1945 hoda ŭ bajach z unutranymi vojskami NKVD.
Ciapier mahiłu źniščyli.
Mahiła ŭ Kačyčach (źleva) i toje, jak jana vyhladaje ciapier
«Hetaje pachavańnie staić niedzie ŭ poli: prosta kryž i nadpis. Da jaho paru hadoŭ tamu navat pryjazdžali dvoje maładzionaŭ z Polščy: šukali mahiłu dzieda. Načavali tut u nas, — zhadvaje žycharka vioski Kačyčy. —
Pra źniščeńnie mahił ja ničoha nie viedaju. U palityku ja nie lezu. Ale ž kali ludzi tut zahinuli, navošta heta prybirać? Tak ža i našy niedzie zahinuli — ich taksama prybirać, hetyja pomniki? Našy ž taksama palahli paŭsiul: i ŭ Polščy, i ŭ Biełarusi, navokał. Kali ludzi tam zahinuli, navošta prybirać?»
Taksama paviedamlajuć pra źniščeńnie miemaryjała polskim sałdatam u vioscy Dyndyliški, što ŭ Iŭjeŭskim rajonie.
Voś što raskazała «Našaj Nivie» miascovaja žycharka:
«U nas la darohi kryž staić, tam, kazali, palaki i razam ź imi pachavali niemca. Była pierastrełka ź niemcami, zahinuŭ adzin niemiec taksama. Lažaŭ u harodzie, dyk ludzi ŭziali i pachavali jaho tam taksama. Ahułam, kažuć, čatyry čałavieki lažyć.
Raniej u nas byŭ ksiondz Jan, jon dahladaŭ hetaje pachavańnie. Pryjazdžali z Polščy, adusiul, fatahrafali, i nas taksama — my źbiralisia ź vioski. I była šylda na mahile: «spačyvajuć žaŭniery», chiba tak. Ale nie napisana kolki i chto, nichto, napeŭna, nie viedaje. A jak ksiondz źjechaŭ — šyldu tuju niechta źniaŭ. Niama. Kryž staić — a šyldy niama».
Ale jak žančyna stavicca da idei źniščać polskija pachavańni? Moža, palaki vorahi, a Armija Krajova — bandyty?
«Ja pry Armii Krajovaj nie była, ja 1955 hoda, tamu mnie ŭsio roŭna», — adkazvaje jana spačatku.
Ci prybrali kryž, žančyna dakładna nie viedaje, kaža, što ŭčora jašče stajaŭ.
«Ci treba jaho prybrać? A navošta? Začem? — dzivicca surazmoŭca. — Chiba jano nam pieraškadžaje? Viaki pražyli našy dziady i pradziedy, maja śviakrucha žyła i nikomu nie pieraškadžała. I ciapier my hladzim sami tuju mahiłu jak treba, čyścim. Čym jana nam pieraškadžaje? Nam biez roźnicy».
