«Nierealna kruta». «Płaču hadzinu». Biełarusy vybuchnuli radaściu ad Nobieleŭki Bialackamu
Sabrali reakcyi biełarusaŭ z sacsietak na hałoŭnuju padzieju dnia — prysudžeńnie biełaruskamu pravaabaroncu Alesiu Bialackamu Nobieleŭskaj premii miru.
Miedyjamieniedžar Dźmitryj Navoša adznačyŭ, što
chacia Aleś Bialacki i znachodzicca zaraz u turmie, ale pryjdzie čas, kali «sudzić łukašystaŭ buduć z aporaj u tym liku i na śviedčańni «Viasny», što doŭha i rupliva źbiralisia».
Paetka Nasta Kudasava ŭ svaim paście z nahody premii adznačyła, što pryznačeńnie jaje Bialackamu — spraviadlivy krok:
«Išła ŭklučać kampjutar, ni ab čym nie padazrajučy, razvažajučy nad roźnicaju pamiž dziejasłovami bӧrdyny i sinvuaśkyny. Abodva aznačajuć płakać, ale pieršy ŭ bolš ahulnym značeńni, kštałtu anhielskaha cry, płakać, raŭci. Druhi ž pachodzić ad sinvu — ślaza, sin i vu — litaralna vočy i vada, to bok vada z vačej, i aznačaje mienavita płakać tak, kab ślozy ciakli z vačej, zalivacca ślaźmi. I voś ja ŭklučaju, i pieršaje, što mnie pakazvaje apaviaščeńnie, heta što Aleś Bialacki, naš ALEŚ, atrymaŭ Nobieleŭskuju premiju miru! I ja siadžu i naturalnym čynam sinvuaśkiśko ciapier, ślozy z vačej lijucca ručajami ad bolu, ad ščaścia, ad spakutavanaści. Bačyć Boh, niama bolš hodnaj, adpaviednaj i biessumnieŭnaj fihury ŭ nas dla takoj adznaki. Jość ža spraviadlivaść u śviecie! Vinšuju, Aleś! Usio było niedaremna!»
Kiraŭnik Biełaruskaj Rady kultury Siarhiej Budkin zhadvaje, što Aleś Bialacki — nie tolki pravaabaronca, a jašče i kulturny dziejač, piśmieńnik i publicyst. Budkin ličyć, što ŭznaharoda nadaść siłaŭ u zmahańni za praŭdu i Bialackamu, i inšym biełarusam: «Nieacenna toje, što Aleś zrabiŭ dla Biełarusi ŭ roznych ipastasiach. Jak adzin ź lidaraŭ litaraturnaha tavarystva «Tutejšyja» i adzin z zasnavalnikaŭ «Martyrałohu Biełarusi». Jak šmathadovy dyrektar muzieju Bahdanoviča. Jak piśmieńnik, publicyst i hramadski dziejač. I biezumoŭna, jak adzin ź lidaraŭ biełaruskaha pravaabarončaha ruchu».
Žurnalist Dźmitryj Hurnievič nahadaŭ, što Aleś Bialacki «amal 40 hadoŭ słužyć biełaruščynie i svabodzie» i za heta jon atrymaŭ ad śvietu samuju važnuju ŭznaharodu z usich mahčymych. A były palitviazień Andrej Klimaŭ napisaŭ pra sustreču ŭ 2007 hodzie Alesia Bialackaha i svajoj žonki Taćciany: «U toj čas ja adbyvaŭ termin za abrazu prezidenta ŭ mozyrskaj kałonii strohaha režymu, tady budučy Nobieleŭski łaŭreat vyratavaŭ mnie žyćcio. My ŭsie pierad im u daŭhu, Aleś — vialiki čałaviek, duša i serca Biełarusi».
Aktyvist Maksim Hacak adreahavaŭ na rezanansnaje vykazvańnie daradcy kiraŭnika Ofisa Zialenskaha Michaiła Padalaka, jaki padkreśliŭ, što Nobieleŭku za mir atrymali «pradstaŭniki dźviuch krain, što napali na treciuju». Hacak adznačyŭ, što va ŭkrainskaha čynoŭnika «Łukašenka, jaki sapraŭdy napaŭ na Ukrainu i pasadziŭ Bialackaha, ledźvie nie harant niezaležnaści i nieŭviadzieńnia rasijskich vojskaŭ».
Historyk Alaksandr Frydman padkreślivaje, što premija dla palitviaźnia Bialackaha — heta jašče i premija dla ŭsich biełaruskich palitviaźniaŭ, a Biełaruś ciapier — kraina, u jakoj łaŭreat Nobieleŭskaj premii miru znachodzicca za kratami.
Hałoŭnaja redaktarka «Chartyi-97» Natalla Radzina ŭpeŭnienaja, što ŭznaharoda Alesiu Bialackamu — heta nie tolki danina jaho mužnaści, ale i «padtrymka ŭsich našych palitviaźniaŭ, usich, chto siońnia znachodzicca ŭ biełaruskich turmach u niečałaviečych umovach». Toje, što premiju atrymaŭ mienavita palitviazień, padkreślivaje i piśmieńnica Hanna Złatkoŭskaja: «Usia sutnaść taho bolu i ŭnutranych kaštoŭnaściej biełarusaŭ siońnia vykazanaja ŭ tym, što premiju miru atrymaŭ Aleś Bialacki, čałaviek, jakoha režym pasadziŭ u turmu. Taki vobraz rodnaj krainy, jakaja navat z-za krataŭ praciahvaje svaju baraćbu».
Aktyvistka Taćciana Chomič, siastra Maryi Kaleśnikavaj, padsumoŭvaje, što siońnia — vielmi radasny dla biełarusaŭ dzień: «Ja ŭpeŭnienaja, što siońnia biełarusy adčuli ŭzrušanaść i ščyruju radaść upieršyniu za mnohija miesiacy. Heta nadaje siłaŭ na dalejšuju pracu za našu svabodu i vyzvaleńnie ŭsich palitviaźniaŭ».
A voś jak vybuchnuŭ z hetaj nahody tvitar.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary
Bahdan Chmialnicki, typu taho, padpisaŭ
niekali "hłybokuju" intehracyju z
ardoj
... Ukrainskija historyki kažuć, što Chmialnicki ničoha nie
padpisvaŭ, i ŭsio heta chłuśnia! I papier
nijakich nie było i niama! A maskoŭcy
kažucu, što Chmialnicki -- padpisvaŭ, ale
papiery nie zachavalisia bo mol
ich pajeła. A ŭ vyniku što? Ukraina-Ruś na doŭhija
stahodździ patrapiła pad
maskoŭski bot. Maskoŭskaja arda skrała nazvu Ukrainy -- Ruś, usiu jaje
historyju, mitalohiju, kulturu i vydaje jaje za
svaju. Uziać by taho kniazia
Uładzimira, jaki, nibyta, chryściŭ
maskavitaŭ, jašče i pomniki jamu nachabna
staviać. A dalej i zhadvać nie chočacca....
Revalucyja, Hramadzianskaja
vajna, Haładamor, represii, hienacyd... I
narešcie vajna na Dambasie,
anieksija Kryma, vajna, vajna ...