«Škadavać ałkaholika nie treba». Try biełarusy, jakija pakutavali ad ałkazaležnaści, raskazali, jak jaje pieramahli
Troje mužčyn, jakija mieli prablemy z ałkaholem, raskazali «Našaj Nivie», z čaho pačynałasia ich prychilnaść da śpirtnoha, kolki doŭžylisia zapoi i jak jany pieramahli zaležnaść.
Fota: brd24.com
«Fłakončyk bajaryšnika kaštavaŭ jak žeton na mietro»
Alaksieju 50 hadoŭ. Upieršyniu mužčyna pakaštavaŭ ałkahol u 12 — heta byŭ samahon. U vioscy, u jakuju Alaksiej pryjechaŭ da babuli, dzieci čas ad času ciahali hety napoj.
U 1992 hodzie mužčyna pajechaŭ ź Minska vučycca ŭ Sankt-Pieciarburh. Abraŭ jon teatralny instytut. Padčas studenctva chvaroba mužčyny pačała prahresavać.
«Moh z-za pjanki nie pračnucca na zaniatki. Užo nie ja kiravaŭ harełkaj, a jana mnoj», — kaža jon.
U 1996-m Alaksiej ažaniŭsia sa svajoj adnakurśnicaj. U pary naradziŭsia syn.
«Va ŭniviersitecie ja jašče niejak pratrymaŭsia, skončyŭ jaho, ale prablema, kaniečnie, była, — dzielicca jon. —
Kali razumieješ, što heta chvaroba, stanovicca lahčej, bo kali ŭsprymaješ heta jak sacyjalnuju prablemu, vielmi ciažka žyć. Nie razumieješ, jak ty, padajecca, dobry čałaviek, čamuści hrošy z domu vynosiš, pazyčaješ, a potym nie addaješ».
Samy doŭhi zapoj u Alaksieja doŭžyŭsia 9 miesiacaŭ. Jon piŭ kožny dzień.
«Vychodziŭ ź jaho paśla taho, jak mianie pabili niedzie na vulicy, apynuŭsia ŭ balnicy. Ale čaściej piŭ pa paŭhoda. Spynicca atrymlivałasia tolki tady, kali nie moh chadzić ci kali harełka zakančvałasia», — kaža jon.
U kancy dzievianostych Alaksiej praz harełku straciŭ siamju, «staŭ žyć u Sankt-Pieciarburzie adzin i bamžavać».
Jašče kali Alaksiej žyŭ ź siamjoj, jon pracavaŭ aśviatlalnikam na miascovaj kinastudyi. Ale paśla pierastaŭ, utrymlivać siamju mužčyna ŭžo nie moh.
Na pytańnie, dzie jon braŭ hrošy, kab pić, Alaksiej adkazvaje, što dla hetaha finansy nie patrebny.
«Ranicaj idzieš da mietro, a tam niekalki dziasiatkaŭ mužykoŭ pjuć piva ŭ šapikach. Ty padychodziš da ich sa svajoj šklankaj, u vočy im hladziš — i jany nalivajuć tabie. I ty ŭžo hatovy.
Potym pajšoŭ, naźbiraŭ butelek, zdaŭ ich, atrymaŭ niešta, kupiŭ harełki. Byŭ jašče taki «rynak prasročki». Tam piva kaštavała kapiejki, biareš niekalki butelek i pješ. Potym ich ža zdać možna. Tak i prapivaješ ceły dzień.
Jašče jość takaja reč, jak «bajaryšnik» (hłoh — NN). Fłakončyk kaštavaŭ, jak žeton na mietro. Voś i dylema: na pracu iści albo hłohu vypić», — raskazvaje jon.
«Carkva nie dapamahła, pili razam z baciuškam»
U Alaksieja było šmat sprobaŭ kinuć pić, ale jamu ničoha nie dapamahała.
«Tarpiedy», naprykład, roznyja zahaniaŭ, heta jašče ŭ 1999-m było. Kali žonka była ciažarnaja, ja niejak hod trymaŭsia, nie piŭ, a paśla znoŭ pačaŭ.
Pra «tarpiedu» mnie skazali, što jana hod tryvaje. Ja napiŭsia praz paŭhoda. Padumaŭ, što čort ź im, z žyćciom, pamru dyk pamru», — ščyra kaža jon.
U pačatku nulavych Alaksiej viarnuŭsia z Sankt-Pieciarburha žyć u Minsk, bo tam u jaho zastavałasia maci.
U jaho źjaviłasia praca ŭ Smarhoni: pajšoŭ budavać carkvu.
«Žyŭ u baciuški, śpiavaŭ na klirasie. Carkva nie dapamahła, razam z baciuškam pili «Kahor».
Źviartaŭsia da psichołahaŭ — nul vyniku. Dapamahli mnie tolki hrupy ananimnych ałkaholikaŭ, heta biaspłatna. Pajšoŭ ja tudy, kali nie było vyjścia. Było heta ŭ 2003 hodzie», — raskazvaje jon.
Asensavańnie, što heta chvaroba, da mužčyny pryjšło tolki ŭ hrupie ananimnych ałkaholikaŭ.
«Adčuvańnie viny nie daje žyć, — tłumačyć jon. — A kali sam sabie havoryš, što heta nie ty, a chvaroba, stanovicca lahčej. Pačynaješ niešta rabić.
Kali ja sprabavaŭ pierastać pić, staviŭ «tarpiedy», to ja znajšoŭ sabie zamienu — pačaŭ chadzić u kazino. Tam prajhraŭ šmat hrošaj, byŭ vinien ludziam, u jakich zajmaŭ. U Minsku ciažka pracavaŭ potym, kab addać.
Usie zarobki pieradavaŭ svajoj maci, kab nie prapić. I jana navat sa mnoj jeździła addavać daŭhi, nie daviarała, bo ja moh znoŭ prajhrać hetyja hrošy albo prapić.
Kali kinuŭ pić, mnie była patrebnaja niejkaja zamiena. Pamiataju, što staŭ ihrać u biljard. Moh kožny dzień tam prapadać».
«Dla ałkaholika čym horš, tym lepš»
U 31 hod, z dapamohaj hrup ananimnych ałkaholikaŭ, Alaksiej zmoh kinuć pić.
Nie ŭžyvaje ałkaholu mužčyna ŭžo 19 hadoŭ. Ciapier u jaho źjaviłasia namnoha bolš pryjemnaja «zaležnaść».
«Nie pavierycie, ale ja tancuju, pačaŭ zajmacca salsaj. Pajšoŭ uvohule tudy, kab paznajomicca ź dziaŭčatami, bo razvučyŭsia ź imi mieć znosiny. Pajšoŭ pa dziaŭčat, a zachapili tancy», — raskazvaje jon.
Sa svaim synam Alaksiej pabačyŭsia praz dva hady paśla taho, jak staŭ ćviarozym.
«Jamu tady było 4 hady. Z tych časoŭ žonka stała mnie jaho daviarać, pačaŭ im dapamahać.
Treba znajści matyvacyju, kab kinuć pić. Nichto nie dapamoža, kali niama ŭ samoha ałkazaležnaha čałavieka žadańnia.
Ja liču, što dla ałkaholika, čym horš, tym lepš. Jak ni paradaksalna, ale časam siamja zaminaje ałkaholiku kinuć pić. Žonka jaho čakaje, hatuje jeści. A tak, kali ty sam za siabie pavinien adkazvać, mazhi stanoviacca na miesca. Škadavać ałkaholika nie treba.
Maja matyvacyja jašče była ŭ tym, što ludziam vakoł było tolki drenna ad mianie. Z hetym ciažka žyć.
Taksama syn mały byŭ, ja chacieŭ udzielničać u jaho žyćci, ale ŭsio nijak nie moh vykaraskacca. Ź im ja byŭ zaŭsiody ščyry. Ni razu jamu nie schłusiŭ, kazaŭ, jak jano jość. Raskazvaŭ jamu, čamu niekalki hadoŭ nie piŭ, a ŭ Picier nie jechaŭ. Ja bajaŭsia tady, što zastanusia tam adzin i sarvusia znoŭ», — raskazvaje Alaksiej.
«Piŭ u daśledčych metach»
Alaksandru (imia źmieniena) 24 hady. Niadaŭna jon skončyŭ univiersitet i pajšoŭ pracavać u biznes, jaki zasnavali jaho baćki.
Piać hadoŭ svajho žyćcia chłopiec piŭ. Pieršaje jaho znajomstva z ałkaholem adbyłosia, kali Alaksandr byŭ jašče studentam. Tady, u 18 hadoŭ, jon pačaŭ chadzić z kampanijaj adnakurśnikaŭ u bary.
Paśla siabry zabaŭlacca takim čynam pierastali, a ŭ Alaksandra zvyčka chadzić pić zastałasia.
«Z-za taho, što było šmat vučoby, a paśla pracy pić u budnija dni nie atrymlivałasia, rabiŭ heta pa vychodnych na Zybickaj», — kaža jon.
Siamja Alaksandra zamožnaja, chłopiec žyŭ asobna ad baćkoŭ i atrymlivaŭ ad ich kišennyja hrošy, bolšuju častku jakich spuskaŭ u barach.
Baćki nie viedali, što ŭ ich syna jość ałkazaležnaść, bo jany redka bačylisia.
«Časam hrošaj mnie nie chapała, prasadžvaŭ šmat na ałkahol — kala 400 dalaraŭ u miesiac. U baćkoŭ było pytańnie, jak u mianie atrymlivajecca tak chutka tracić. Ja chłusiŭ, prydumlaŭ niejkija raschody», — dzielicca jon.
Pieršyja niekalki hadoŭ Alaksandr moh vypić ź siabrami litr vina za raz. Kali staŭ chadzić adzin — da paŭtara litra mocnaha ałkaholu.
«Mnie było prosta cikava znajomicca ź ludźmi, barmienami, — tłumačyć jon. — Kaštavaŭ usio, što mnie prapanoŭvali. Možna skazać, što ŭsio było ŭ daśledčych metach, mianie zacikaviła atmaśfiera baraŭ, staŭ jaje vyvučać. Skončyłasia ŭsio tym, što ja napivaŭsia da takoha stanu, što nie moh stajać na nahach.
Zrazumieła, što ałkahol raźniavolvaje. Mahčyma, jon dapamahaŭ mnie padniać svaju samaacenku za košt taho, što ja stanaviŭsia bolš śmieły, dziorzki, byŭ hatovy na niejkija ŭčynki. Moh, naprykład, paśla pjanki pabicca z kim-niebudź, ź dziaŭčatami zavieści cikavyja adnosiny».
Chłopiec kaža, što ŭ jaho siamji šmat ałkaholu ŭžyvaŭ dziadula. Taksama i jaho baćka nie byŭ suprać vypić.
«Ja pamiataju, što ŭ dziacinstvie mnie kazali, što ałkahol — heta zło, ale ja byŭ niepasłuchmianym synam. Zaŭsiody sprabavaŭ rabić usio napapiarok.
Ja doŭha trymaŭsia, da 18 hadoŭ ničoha z ałkaholu nie ŭžyvaŭ. Ale potym źjaviłasia kampanija i pačaŭ», — kaža jon.
Zrazumieŭ Alaksandr, što jon nie moža biez ałkaholu ŭ momant, kali na pracy adčuŭ mocnaje žadańnie vypić.
«Chacieŭ kinuć i pajechać pić, — kaža jon. —
Ja vyrašyŭ, što raz mianie łamaje, treba zrabić paŭzu. Naprykład, pačać chadzić u bar praz tydzień. Ale nie zmoh, sarvaŭsia. Kupiŭ niejki ałkahol, vypiŭ jaho doma i mnie heta spadabałasia. Akazałasia, što ŭtulna».
Kali čarhovy raz Alaksandr piŭ adzin doma, da jaho niečakana pryjechaŭ baćka. Chłopiec byŭ u amal što nieprytomnym stanie.
«Jon padyšoŭ, vyliŭ reštku va ŭmyvalnik, i skazaŭ, kab ja išoŭ spać. Nočču ja pračnuŭsia ad taho, što pieršy raz u žyćci mianie vanitavała. Paśla ranicaj my z baćkam parazmaŭlali, jon skazaŭ, što heta niapravilna, ja paabiacaŭ, što pierastanu. Hod užo nie ŭžyvaju.
Napeŭna, nie stolki razmova z baćkam paŭpłyvała, kolki estetyčnaja častka pracesu vanitavańnia i sam fakt taho, što heta adbyłosia. Ja zaŭsiody ličyŭ, što ja nieprabivalny i mnie ałkahol nie škodzić, ale «pieraabuŭsia» za adnu noč», — raskazvaje jon.
Baćka chłopca nikomu nie raskazaŭ, što ŭ jaho syna jość ałkazaležnaść — dla jaho samoha heta było baluča.
Alaksandr zrazumieŭ, što prynios hora svaim blizkim.
«Ja staŭ bolš niervovym, u mianie taksama pahoršała pamiać, vypadali vałasy. U cełym maja vynoślivaść stała mienšaja. Kali ŭžyvaŭ ałkahol, fizičnaj aktyŭnaści nie było, a paśla viarnuŭsia da jaje i zrazumieŭ, što mnie ŭ dva-try razy ciažej zajmacca», — kaža jon.
Ałkazaležnym ludziam Alaksandr raić zrazumieć, što vakoł ich niejmavierny suśviet, a žyć u im nie daje niejkaja butelka.
«Ja dumaju, što treba pahladzieć na siabie, zrazumieć, što vy adčuvajecie paśla pjanki. Nie bojciesia źmianić žyćcio, bo jano dakładna stanie lepšym, bolš jarkim», — kaža jon.
«Maja matyvacyja kinuć pić — žadańnie žyć»
Uładzisłavu (imia źmieniena) 38 hadoŭ. Mužčyna pracuje ŭ śfiery budaŭnictva, zajmaje vysokuju pasadu.
Pakutavaŭ ad ałkazaležnaści Uładzisłaŭ 23 hady. Pačaŭ užyvać ałkahol u 15.
«Pačynałasia maja zaležnaść, napeŭna, standartna — sa školnaj dyskateki.
U cełym u majoj siamji moj baćka i dva dziaduli byli ałkaholikami. Užo paśla 30 heta stała častkaj mianie. Kali ŭžyvaješ niejki ałkahol, stanovicca lahčej, prablemy adychodziać na druhi płan.
Uviečary prychodziŭ dadomu, vypivaŭ, nazaŭtra znoŭ. Na vychodnych, kali nikudy jechać nie treba, taksama piŭ. Arhanizm patrabavaŭ usio bolšuju i bolšuju dozu ałkaholu. Čym jana bolšaja, tym składaniej pierapracavać», — raskazvaje mužčyna.
Pa słovach Uładzisłava, jaho rodnyja viedali, što jon ałkazaležny, ale zrabić z hetym ničoha nie mahli.
«U žonki byli pieryjadyčnyja isteryki, pretenzii, — kaža jon. —Uvohule
mužčyna ad ałkahalizmu nie pakutuje, jon atrymlivaje asałodu, pakutujuć navakolnyja».
Hetym letam Uładzisłaŭ zmoh spynicca.
«Nie viedaju, jakim cudam heta atrymałasia. Tydzień mianie tresła.
Uśviadomiŭ i pryznaŭ, što ja ałkaholik, a potym pačaŭ šukać šlachi rašeńnia. Zusim vypadkova natrapiŭ na knihu Łaŭrencija Hubina «Asabisty šlach da svabody. Ałkahalizm». Davoli dastupna i matyvavana dla taho, chto realna choča vyrvacca z hetaha pałonu.
Całkam pakul vyzvalicca, praŭda, nie ŭdałosia. Raz u miesiac mahu prapuścić piva ci stakan viski, ale taho pakutlivaha žadańnia i nastupnaj biazvolnaści ŭžo niama», — dzielicca Uładzisłaŭ.
Na pytańnie, jakaja matyvacyja była ŭ mužčyny, kab zaviazać z ałkaholem, jon adkazvaje, što jamu vielmi chaciełasia žyć.
«Nie być niepaŭnacennym niejkim. Ad stałaha ŭžyvańnia ałkaholu stała baleć serca, astatnija orhany. U peŭny momant zrazumieŭ, što mahu prosta pamierci», — tłumačyć jon.
Uładzisłaŭ raić ałkazaležnym u pieršuju čarhu pryznać, što jany takimi źjaŭlajucca.
«Dalej čałaviek sam vyrašyć, jakim čynam jon choča z hetym zmahacca, — raskazvaje jon. —
Jašče raju fizičnuju aktyŭnaść. Ja pačaŭ biehać. Kali prymaješ ałkahol — atrutu — arhanizm vydzialaje endarfin, harmon ščaścia. Dyk voś, kali zajmaješsia fizičnaj aktyŭnaściu, to jon taksama vydzialajecca».
Čytajcie taksama:
Narkołah — pra biaśpiečnyja dozy vypiŭki, samy škodny vid ałkaholu i toje, kali varta źviarnucca pa dapamohu
Siłaviki i Kačanava chočuć adpraŭlać ałkaholikaŭ u ŁPP biez rašeńnia suda, i kab jany sami za heta płacili
«Doktar skazaŭ, što ja naradziłasia ŭ kašuli». Biełaruska pieramahła ałkahalizm, rak i adkryła biznes u ZŠA
U Biełaruskaj pravasłaŭnaj carkvie abnavili ceńnik? Voś jakija buduć rekamiendavanyja taryfy7
Kamientary