Novyja daśledavańni mohuć pryvieści da stvareńnia bolš biaśpiečnych bolesucišalnych srodkaŭ abo navat novych mietadaŭ lačeńnia raku.
Taksama viadomy jak acetyłsalicyłavaja kisłata, aśpiryn byŭ upieršyniu sintezavany ŭ 1897 hodzie, choć jaho papiarednik, atrymany z raślin viarby, vykarystoŭvaŭsia ludźmi ciaham ci nie ŭsioj historyi čałaviectva. Tak, jašče čatyry tysiačy hadoŭ tamu šumiery pisali pra vykarystańnie viarby dla abiazbolvańnia, a kitajskaja i hreckaja cyvilizacyi vykarystoŭvali karu viarby ŭ miedyčnych metach užo bolš za 2000 hadoŭ tamu. Kitajcy taksama vykarystoŭvali karu tapoli i parastki viarby dla lačeńnia reŭmatyčnaj lichamanki, prastudy, krovaźlićcia i zobu.
Aśpiryn adnosicca da niesteroidnych supraćzapalenčych preparataŭ (NSZP) i, jak i inšyja NSZP, moža lačyć lichamanku, zapaleńnie i bol. Taksama jon vałodaje ŭnikalnym dziejańniem razredžvańnia kryvi. Aśpiryn i siońnia zastajecca adnym ź lekaŭ, što najbolš šyroka vykarystoŭvajucca ŭ śviecie jak u jakaści karotkačasovaha varyjanta lačeńnia roznych zachvorvańniaŭ, tak i ŭ jakaści prafiłaktyki ŭ ludziej z vysokaj ryzykaj sardečna-sasudzistych zachvorvańniaŭ.
Ale ŭžyvańnie jaho nie pazbaŭlena pabočnych efiektaŭ, a mienavita pavyšeńnia ryzyki straŭnikava-kišačnaha kryvacioku. U minułym hodzie amierykanskija ekśpierty navat pierastali rekamiendavać štodzionnuju dozu dziciačaha aśpirynu dla pažyłych ludziej biez sardečnaha prystupu abo insultu, spasyłajučysia na dokazy taho, što lubaja ścipłaja karyść dla zvyčajnaha čałavieka budzie pieravažanaja viadomaj ryzykaj.
Niahledziačy na toje, što aśpiryn byŭ važnym lekam bolš za stahodździe, navukoŭcy ŭsio jašče šmat čaho nie razumiejuć pra toje, jak jon uździejničaje na naš arhanizm. Tamu daśledčyki z Univiersiteta Techasa (University of Texas) u Arlinhtanie pasprabavali lepš vyvučyć miechaniku jahonaha dziejańnia. Ich vyniki byli pradstaŭlenyja na štohadovym schodzie Amierykanskaha tavarystva bijachimii i malekularnaj bijałohii (ASBMB).
«Aśpiryn — heta cudoŭny preparat, ale jaho praciahłaje vykarystańnie moža vyklikać takija škodnyja pabočnyja efiekty, jak unutrany kryvaciok i paškodžańnie orhanaŭ, — skazaŭ aŭtar daśledavańnia Subchranhsu Mendeł, prafiesar chimii i bijachimii. — Važna, kab my razumieli, jak heta pracuje, kab być u stanie raspracoŭvać bolš biaśpiečnyja leki ź mienšaj kolkaściu pabočnych efiektaŭ».
Viadoma, što aśpiryn inhibiruje (tarmozić) fiermienty cykłaaksihienazu, abo CAH. Hetyja fiermienty adyhryvajuć žyćciova važnuju rolu va ŭtvareńni inšych chimičnych rečyvaŭ, što vyklikajuć zapaleńnie. Daśledčyki kažuć, što jany vyjavili niekalki sposabaŭ upłyvu aśpirynu na praces zapaleńnia.
Gizmodo tłumačyć: vyjaviłasia, što siarod inšaha aśpiryn inhibiruje vypracoŭku fiermientu indaleaminu dyjaksihienazy (IDO), u pryvatnaści, IDO1, čym zapavolvaje raskładańnie aminakisłaty tryptafanu — jašče adnaho važnaha ŭdzielnika zapaleńnia. Heta važna, bo niekatoryja mietady imunaterapii, što sprabujuć uzmacnić reakcyju imunnaj sistemy (naprykład, na rak), taksama nakiravanyja na IDO1. Tamu całkam mahčyma, što vykarystańnie budučych inhibitaraŭ CAH/IDO1 moža być metazhodnym u jakaści imunaterapieŭtyčnych preparataŭ.
Tamu daśledčyki kažuć, što apublikavanyja vyniki mohuć być važnymi dla lekavańnia inšych vidaŭ zachvorvańniaŭ, akramia typovych pakazańniaŭ dla pryjomu aśpirynu. Takoha rodu fundamientalnyja daśledavańni vielmi važnyja dla raspracoŭki lekaŭ, ale heta jašče samy pačatak šlachu. Zaraz navukoŭcy sprabujuć stvaryć u łabaratoryi nievialikija malekuły, jakija anałahičnym čynam inhibirujuć CAH/IDO1, i buduć vypraboŭvać hetyja inhibitary jak patencyjnyja supraćzapalenčyja i imunaterapieŭtyčnyja preparaty.
«Ja taja jašče pamidorka». Što Ihar Tur piša ŭ telehram-čatach sa svajho asnoŭnaha akaŭnta5
Kamientary