Maładyja daktary ci z dośviedam: chto dabivajecca lepšych vynikaŭ?

«Ujavicie, što vy trapili ŭ balnicu i ŭpieršyniu sustrakajeciesia z doktaram, jaki budzie vas lačyć. Kaho vy spadziajeciesia ŭbačyć: doktara za 50 ź siviznoj u vałasach abo 30-hadovaha, usiaho praź niekalki hadoŭ paśla ardynatury?» — cytuje WSJ uryvak z knihi «Vypadkovyja faktary ŭ miedycynie: schavanyja siły, jakija ŭpłyvajuć na lekaraŭ i pacyjentaŭ i farmujuć naša zdaroŭje», što vyjšła ŭ vydaviectvie Doubleday paru dzion tamu.

Doktar Anupam B. Džena — daśledčyk z Harvarda i doktar u masačusieckaj balnicy — i jaho kalehi praviali daśledavańnie, padčas jakoha vyrašyli vyśvietlić, jak uzrost upłyvaje na jakaść pracy terapieŭtaŭ.

Abjektam uvahi stali terapieŭty, jakija špitalizujuć pacyjentaŭ z raspaŭsiudžanymi vostrymi zachvorvańniami, takimi jak surjoznyja infiekcyi, niedastatkovaść orhanaŭ i prablemy z sercam. Mahčyma, u inšych abstavinach pacyjenty mahli b vybrać doktara na svoj hust, ale ŭ nieadkładnaj situacyi jany zvyčajna nie vybirajuć terapieŭta: pra ich kłapocicca toj lekar, jaki ŭ hety čas na dziažurstvie.

Daktary praanalizavali 737 tysiač takich špitalizacyj, jakimi zajmalisia kala 19 tysiač roznych terapieŭtaŭ z 2011 hod pa 2013-y.

Lekaraŭ padzialili na čatyry ŭzrostavyja hrupy (da 40 hadoŭ, 40-49, 50-59 i 60+) i paraŭnali, jak časta zdarałasia śmierć pacyjentaŭ na praciahu 30 dzion paśla špitalizacyi.

Statystyčnaja madel pakazała, što čym starejšyja byli lekary, tym vyšejšy byŭ uzrovień śmiarotnaści ich pacyjentaŭ. Pakazčyk dla lekaraŭ da 40 hadoŭ skłaŭ 10,8%, u hrupie 40-49 hadoŭ jon pavialičyŭsia da 11,1%, u hrupie 50-59 — da 11,3%, u hrupie 60+ — da 12,1%.

Kali pieravieści hetyja ličby ŭ kankretyku, to možna ŭjavić, što kali b terapieŭty starejšyja za 60 hadoŭ dahladali 1000 pacyjentaŭ, to 13 čałaviek, jakija b pamierli padčas ich dohladu, mahli b vyžyć, kali b pra ich kłapacilisia lekary da 40 hadoŭ.

Daśledčyki taksama paŭtaryli analiz, źviartajučy ŭvahu na śmiarotnaść ciaham 60 i 90 dzion, ale zakanamiernaść zachavałasia: u bolš maładych lekaraŭ vyniki byli lepšyja, čym u ich bolš daśviedčanych kaleh. Uśled rušyć niepaźbiežnaje pytańnie: čamu?

Čamu maładyja terapieŭty bolš uvažlivyja da pacyjentaŭ

Jość dva mahčymyja tłumačeńni. Pa-pieršaje, isnuje banalna ŭzrostavy efiekt, kali lekar paprostu stareje i robicca mienš uvažlivym. Pažyłyja daktary taksama mohuć być zanadta ŭpeŭnienymi ŭ svaim dośviedzie i mierkavać, što «bačyli taki vypadak miljon razoŭ» — a tamu prapuskajuć składanyja dyjahnazy.

Inšaje tłumačeńnie i važniejšaje — heta toje, što jość rečy, jakija staryja i maładyja daktary robiać pa-roznamu prosta tamu, što jany vučylisia ŭ rozny čas. Maładziejšyja majuć bolš sučasnyja viedy.

Kali pažyłyja daktary nie sočać za apošnimi dasiahnieńniami ŭ daśledavańniach i technałohijach abo kali nie vykonvajuć najnoŭšych rekamiendacyj, ich lačeńnie moža być nie takim dobrym, jak u ich bolš maładych kaleh.

U druhoj častcy daśledavańnia daktary padzialili lekaraŭ pavodle nie tolki ŭzrostu, ale i pa kolkaści pryniatych pacyjentaŭ.

Vyśvietliłasia, što siarod miedykaŭ, jakija prymajuć niašmat ludziej, śmiarotnaść pacyjentaŭ vyšejšaja ŭ pažyłych lekaraŭ. U lekaraŭ ź siaredniaj kolkaściu chvorych karcina była mienš vyjaŭlenaj. A ŭ «masavych» lekaraŭ zakanamiernaść naohuł źnikła.

Z praktyčnaha punktu hledžańnia, pakul doktar prymaje vialikuju kolkaść pacyjentaŭ, jaho ŭzrost nie ŭpłyvaje na jakaść dapamohi.

Ci možna zrabić vysnovu, što ŭ cełym maładyja daktary «lepšyja» za pažyłych? Kali pad «lepšym» majecca na ŭvazie terapieŭt z bolš nizkaj 30-dzionnaj śmiarotnaściu pacyjentaŭ, to treba skazać «tak». Ale ci datyčyć heta daktaroŭ inšaha profilu, naprykład, chirurhaŭ?

Dla chirurhaŭ dośvied — pryncypova važny

Kab vyśvietlić heta, doktar Džena i jaho kalehi praviali asobnaje daśledavańnie, u jakim pryniali ŭdzieł kala 900 tysiač pacyjentaŭ, jakija pieranieśli składanyja apieracyi (naprykład, apieracyju padčas pierałomu šejki ściahna ci apieracyju na žoŭcievym puzyry), vykananyja prykładna 46 tysiačami chirurhaŭ roznaha ŭzrostu.

Jak i raniej, daśledčyki vykarystoŭvali statystyčnuju madel dla raźliku 30-dzionnaj śmiarotnaści paśla apieracyi.

Vyniki pakazali, što, u adroźnieńnie ad terapieŭtaŭ, chirurhi z hadami pakazvali lepšyja vyniki.

Pakazčyki śmiarotnaści ich pacyjentaŭ mieli ścipłaje, ale značnaje źnižeńnie pa miery taho, jak daktary stanavilisia starejšymi:

śmiarotnaść składała 6,6% dla chirurhaŭ da 40 hadoŭ, 6,5% — dla chirurhaŭ 40-49 hadoŭ, 6,4% — dla chirurhaŭ 50-59 hadoŭ, 6,3% — dla chirurhaŭ starejšych za 60 hadoŭ.

Dla chirurhaŭ asabliva važnaja myšačnaja pamiać, jakaja budujecca z dapamohaj paŭtareńnia adnych i tych ža apieracyj.

Štoraz majučy spravu sa składanaj anatomijaj, daktary vučacca pradbačvać techničnyja prablemy pierš, čym jany ŭźnikajuć, abo šukajuć vyjście ź niepradbačanych situacyj na asnovie svajho papiaredniaha dośviedu. Z časam jany nabyvajuć bolš daskanałyja techničnyja navyki ŭ bolšaj kolkaści scenaryjaŭ, daviedvajucca, jak lepš za ŭsio paźbiehnuć uskładnieńniaŭ, i vybirajuć lepšyja chirurhičnyja stratehii.

Što ŭ vyniku?

Na padstavie praviedzienych daśledavańniaŭ terapieŭtaŭ i chirurhaŭ stanovicca jasna, što ŭzrost doktara nielha skidać z rachunkaŭ, ale i nie varta razhladać jaho izalavana, jak reziumujuć aŭtary knihi «Vypadkovyja faktary ŭ miedycynie».

Kali nas turbuje jakaść atrymanaj nami dapamohi, pytańni, jakija varta zadać doktaru, heta nie «Kolki vam hadoŭ?» i navat nie «Kolki hadoŭ u vas dośviedu?», a chutčej «Ci jość u vas vialiki dośvied dohladu pacyjentaŭ u kankretna majoj situacyi?» abo «Što vy robicie, kab zastavacca ŭ kursie apošnich daśledavańniaŭ?».

Čytajcie jašče:

ChatGPT užo lepšy za doktara-čałavieka pa adnym paramietry

Biełaruskija kardyjołahi asvoili novuju technałohiju dla praduchileńnia raptoŭnaj śmierci serca

Jak skłaści letni racyjon? Raźbirajem mify i praviły

• 6
• 0
• 1
• 1
• 1
• 2
• 0
• 0