Chałopy sa “znakam kačEstva” nie mohuć žycb bieź impieryi
Outdo
08.08.2023
Chłopcy sa "znakam kačestva" nia mohuć isnavać biez maskoŭskaha chamutu dy łancuhu na šyi dy bieź bizuna maskoŭskaha žyvučy jak skacina ŭ chlavu.
Texted
08.08.2023
Kriepostnoje pravo było vviedieno v Biełarusi s piervych dniej okkupacii Moskovijej srazu žie pośle razdiełov Rieči Pospolitoj. Kriepostnoje pravo... Rabstvo, viekami otravlavšieje žizń diesiatkam millionov našich priedkov. Vpołnie sravnimoje po masštabam s rabstvom v Sieviero-Amierikanskich Sojediniennych Štatach i nie tak už silno otličavšiejesia ot nieho.... Kriepostnyje raby ostavlali ot 50 do 70 % nasielenija v cientralnych hubiernijach Rośsii, v Biełarusi, Litvie, Ukrainie.
Etich ludiej možno było nie tolko pieriedavať po naśledstvu, no i prodavať, dariť, zakładyvať, kak imuŝiestvo, v bankie, podvierhať lubym nakazanija, lišať imuŝiestva po žiełaniju pomieŝika. Ich proihryvali v karty. Na jarmarkach, aukcionach, bazarach rasprodavali za dołhi, kak i vsie pomieŝiċje imuŝiestvo. Tak, odnim iz vsierośsijskich cientrov torhovli kriepostnymi rabyniami było sieło, nynie horod, Ivanovo. Siuda ich svozili so vsiej Rośsijskoj impierii, no naibolšim sprosom na etoj jarmarkie polzovaliś biełaruski i ukrainki...
Striemiaś «optimizirovať» svoje choziajstvo, pomieŝik častieńko po svojemu proizvołu podbirał nieviest dla kriesťjanskich parniej. Moh pierieviesti dietiej iz odnoj sieḿji v druhuju, no moh i zaprietiť zamužiestvo iskusnoj riemieśleńnicie, rabotavšiej v jeho usad́bie. Objavlenija o prodažie kriepostnych rabov piečatali v hazietach. Čieriez zapiatuju možno było uvidieť riekłamnoje opisanije rojala, sobaki i rabyni-kriesťjanki s ukazanijem jeje vozrasta, a takžie vsiech prielestiej i tałantov. Miestnyje orhany vłasti v hubiernijach nieodnokratno fiksirovali mnohočiślennyje iznasiłovanija kriepostnych dievušiek i kriesťjanskich žien pomieŝikami. Primieniałoś «pravo piervoj noči». Iźviestny słučai sozdanija dvorianami ciełych hariemov iz takich «lubovnic ponievole». V 1845–1857 hodach širokuju ohłasku połučił iźviestnosť pomieŝik Strašinskmj, uličiennyj v piedofilii. «Błahorodnyj dvorianin» prinuždał k połovym otnošienijam dievočiek dvienadcati — čietyrnadcati let; dvie iz nich umierli. A niekotoryje pomieŝiki i dažie pomieŝicy pytaliś zarabatyvať dieńhi, prinuždaja dievušiek otrabatyvať obrok v publičnych domach...
V riehionach s boleje płodorodnymi ziemlami, «čiernoziemami», kriesťjanie bolšuju časť niedieli dołžny byli otrabatyvať barŝinu, čto označało rabotu v choziajstvie pomieŝika. V naiboleje «stradnyje», udobnyje dla raboty vriemiena hoda barŝina mohła prodołžaťsia do piati-šiesti dniej v niedielu. V piervoj połovinie XIX vieka sriedi pomieŝikov načinajet rasprostraniaťsia praktika pierievoda kriesťjan na «miesiačinu». Inymi słovami, lišiennyje ziemli kriepostnyje vynuždieny byli vsie rabočieje vriemia provodiť na ziemle pomieŝika, prievraŝajaś v obyčnych płantacionnych rabov. O stiepieni žie «effiektivnosti» pomieŝiċjeho choziajstva śvidietielstvujet odin tolko fakt: k 1859 hodu 65 % vsiech kriepostnych kriesťjan byli załožieny za dołhi pomieŝikov v krieditnych učrieždienijach. Nu a jeśli kriesťjanin, po mnieniju pomieŝika, rabotał płocho, jeho mohli sdať vnie očieriedi v riekruty. A eto označało dvadcať piať let vojennoj słužby i vozvraŝienije domoj počti čto starikom.
No i sama rabota na barŝinie nieriedko soprovoždałaś primienienijem pytok. Tak, niekotoryje pomieŝiki, napravlaja kriesťjan na rabotu, nadievali im na šieju rohatki, čtoby oni nie mohli prileċ dla otdycha. Rohatkoj tohda nazyvali žieleznyj ošiejnik viesom ot dvuch do vośmi kiłohrammov s torčaŝimi v storony žieleznymi pruťjami. Jeho zapirali na zamok. Usnuť s rohatkoj było nievozmožno — pruťja ostavlali krovavyje rany na šieje i plečach. Byvali słučai, kohda pomieŝiki, pytajaś prinudiť kriesťjan kak možno bystrieje zakončiť rabotu na hospodskom pole, zaprieŝali im piť vodu, niesmotria na žaru. Za malejšij prostupok kriesťjan podvierhali biespoŝadnoj porkie. Pričiem biť mohli čiem uhodno: knutom, pleťmi, rozhami, arapnikom, pałkami, špicrutienami. No byli nakazanija jeŝie boleje žutkije, čiem porka. Tak, pomieŝiki iz Riazanskoj hubiernii, nakazali odnu iz kriepostnych dievušiek, prikovav jeje cieṕju k dierieviannoj kołodie, viesivšiej około čietyrnadcati kiłohrammov. V takom połožienii ona prosidieła čietyrie niedieli, vynuždiennaja priasť niti i pitaťsia tolko chlebom i vodoj. Dvorianie Riazanskoj hubiernii pridumali i novoje orudije pytok — dierieviannuju «ŝiekobitku». Chiersonskij pomieŝik Karpov čietyrie hoda dieržał svoich kriesťjan prikovannymi na ciepi. Minskaja pomieŝica Stockaja ispolzovała dla pytok svoich kriepostnych kipiatok, raskalennoje žielezo, kormlenije dochłymi pijavkami. Ona žie nadievała na lico kriepostnym žienŝinam śpiecialnuju uzdu pod priedłohom toho, čtoby oni nie mohli piť mołoko vo vriemia dojenija korov.
Obyčnym javlenijem sčitałaś pytka hołodom. Tak, riazanskaja pomieŝica Skobiełkina nakazała svoju dvorovuju dievušku za vniebračnuju sieksualnuju śviaź lišienijem jedy na diesiať sutok. Siuda žie možno dobaviť i jeŝie riad osobo «izyskannych» mietodov pytok: podviešivanije za nohi i ruki na šiestie, «utočka» (śviazyvanije ruk i noh, a potom ich prodievanije na šiest), opalivanije łučinoj vołos u žienŝin «około jestiestva», «stavlenije na horiačuju skovorodu», «nabivanije dierieviannych kołodok na šieju», siečienije «solenymi rozhami» i «natiranije solju» po siečienym miestam...
Ubijstvo kriepostnych tožie było dovolno rasprostraniennym javlenijem. Istorik Povališin, izučavšij žizń kriepostnych kriesťjan Riazanskoj hubiernii 1810–1850-ch hodov, privodit takije słučai. Pomieŝik Chomuckij iźbił do śmierti odnu iz dvorovych dievušiek. Druhoj miestnyj dvorianin, Suchanov, tiažko iźbił prikładom rużja i nohami dvienadcatiletnieho dvorovoho malčika za to, čto na ochotie on nie zamietił zajca. Čieriez dva dnia riebienok umier. Pomieŝik Odincov žiestoko iźbił za potieriu cyplenka siemiletniuju dievočku. Čieriez nieskolko dniej ona umierła. Dietiej, bieriemiennych žienŝin, starikov kalečili i zabivali naśmierť... I takich słučajev dovolno mnoho. .
Odnoj iz naiboleje odioznych ličnostiej, sojedinivšiej vsie niehativnyje čierty pomieŝika toho vriemieni, był kniaź Haharin, vładievšij ziemlami v Michajłovskom ujezdie Riazanskoj hubiernii. Zanimaja kriesťjan dažie po prazdnikam rabotoj na barskom pole, on počti nie ostavlał im vriemieni trudiťsia na svojej ziemle. Častyje iźbijenija kriesťjan arapnikom, pleťju, knutom ili pałkoj byli dla nieho obyčnym diełom. Haharin iznasiłovał i prinudił k roli svoich hariemnych nałožnic sieḿ kriepostnych dievušiek. Dieržał ich vzapierti i často iźbivał iz čuvstva rievnosti. V 1816 hodu uchaživavšij za ŝieniatami kriepostnoj kriesťjanin Michaił Andriejev, niedohladievšij za ŝienkom, był iźbit ṕjanym Haharinym, a zatiem v razdietom vidie posažien na cieṕ na morozie. Pri etom koniuchi po prikazu kniazia vsie vriemia iźbivali słuhu arapnikami. Zatiem Haharin prodołžił iźbijenije, okončivšiejesia ubijstvom Andriejeva.
Kriesťjanie faktičieski byli lišieny dažie prava žałovaťsia na svoich pomieŝikov. V 1767 hodu impieratrica Jekatierina II vvieła za lubyje podobnyje žałoby biťje knutom i otpravku na katoržnyje raboty. Sohłasno «Ułožieniju o nakazanijach» 1845 hoda (punkt 1909) za lubuju podaču žałoby na pomieŝika połahałoś piaťdiesiat udarov rozhami.
Vsia biełaruskaja kłasina načała XX vieka o hoŕkoj sud́bie našieho naroda pod pleťju okkupanta pomieŝika. Volej-nievolej načinaješ ponimať pričiny massovoho pohroma dvorianskich usadieb v hody rievolucij načała XX vieka. Kak tolko stało vozmožno, kriesťjanie biezo vsiakoho sožalenija rasstaliś s «Rośsijej, kotoruju my potieriali». Toj samoj, hdie «valsami Šubierta» i «chrustom francuzskoj bułki» «upoitielnymi viečierami» nasłaždaliś sovsiem druhije ludi, v tom čiśle i tie, kto kalečił, ubivał, nasiłovał kriesťjanskich siestier i matieriej. Poetomu požary dvorianskich usadieb dla kriesťjan byli vsieho liš... prazdničnoj illuminacijej. Moskovskije okkupanty prinieśli na našu ziemlu razorienija, niŝietu, kriepostnoje rabstvo Moskovii. Dviesti let eti okkupanty prikryvajaś svojej vieroj uničtoali naš narod pokazyvali svoju vłasť, uničtožaja našu svobodu, nauku, obrazovanije naviazvali nam svoi ordynskije, aziatskije poriadki. Vsiu našu istoriju moskovity nieśli nam biedy i stradanija. So vriemien Ivana Žachlivaha, Pietra I, vyžihali naši horoda i sieła, hrabili našu ziemlu, ubivali naš narod. Pod etimi žie łozunhami siehodnia oni, moskovskije okkupanty, bombiat sosiedku Ukrainu.
Žieleznyj Drovosiek
08.08.2023
Vot oni—katastrofičieskije pośledstvija okkupacii śmierdiuċjej ordy: absolutno marhinalizirovannoje miestnoje nasielenije,s nienavisťju k svojej sobstviennoj civilizacii,iazyku i tradicijam,ostiervienieło uničtožajuŝieje vsie,čto śviazano s sobstviennoj istorijej,no lstivo hromozdiaŝieje vsiakuju ordynskuju driań tipa «bravoho russkoho fašista,začierknuto,oficiera». Eto viekovaja miečta ordy—takoje nasielenije! S takimi zasrannymi mozhami. Chodiačaja pušiečnaja massa. Nieje,riejch dołžien byť razrušien.
Eto vopijuŝie!
08.08.2023
Ja napišu kuda śledujet! Eto biezobrazije, podryv ustojev! Kuda smotriat idieołohičieskije otdieły?! Avtory vyrazili prieniebriežienijeie k skriepam patriarchalnoho russkoho mira! Russkij oficier, nastojaŝij połkovnik, nie možiet priataťsia za babu. Spłošnyje niedorabotki, vied́ dažie kazałoś by na okrainach i v priobŝiennych provincijach užie połnosťju naši ludi, odnako im tak i nie poniať istinnych ciennostiej russkoj sobornosti. Za čto ni voźmutsia - obiazatielno vyjaviat svoju suŝnosť inorodca.
babrujčanin
08.08.2023
Šanavalniki " ruaChficiera" kazak i ińšy pryšły.z poudnia..vfpadkova??tendencyja ..
Istorik
08.08.2023
Eto Pamiatnik rośsijskoj Łži i Briechni i Chołujam, raznosiaŝim vsio eto v vidie "kulturnoho" NAVOZA po Biełarusi. Eta "monumientalnaja" Zalepa "bravomu okkupantu" Niesomnienno Budiet Diemontirovana i Pomieŝiena v Buduŝij Muziej "Okkupacii rośsijskoj impierijej Narodov Jevrazii".
popali v diesiať
08.08.2023
Opańki, nikak ślepili s prihožina i jeho, odnoj iz mnohich, dievstvieńnic, pieried tiem kak, bravyj, russkij oficier (piedofił, sohłasno otmotanomu sroku) prihožin lišit jejo dievstviennosti. Oni takije, tiepieriešnije, russkije połkovniki piedofiły russkoho mira Rośsii
vo-vo
08.08.2023
popali v diesiať , uhołovnik v pohonach i pri babkach, v smyśle pri dievkach i babkach.
Budzie źniesieny
08.08.2023
Pomnik akupantu, jaki trachaŭ miascovuju toža biełarusku. Aktualnieńka
Spadar
08.08.2023
Aj tak ci inakš pojdzie pad buldozier...😜
daviedka
08.08.2023
Ustanovlennyj pamiatnik francuzskomu priezidientu Šarlu die Hollu užie kotoryj hod oficialno otkryť nie mohut, tak i stoit vieś zakutannyj v tient, no zato russkim pomieŝikam lepiat napravo i nalevo na ziemle Biełarusi.
Volnaja Biełaruś pazbavić siabie ad usich pomnikaŭ i nazvaŭ časoŭ maskoŭskaj akupacyi i maskoŭskaha kałanijanalizmu.
Lock
08.08.2023
Šanoŭnaja Naša Niva i šmat inšych niezaležnych biełaruskich vydańniaŭ na vialiki žal vielmi mała i vielmi redka dajuć materyjały pra časy maskoŭskaj akupacyi ŭ Biełarusi jak pad čas caryzmu, tak i pad čas savieckaj akupacyi.
Zechariah
08.08.2023
Šanoŭnaja NAŠA NIVA drukujcie kali łaska historyju Biełarusi ŭ pytańniach i adkazach napisali Ivan Savierčanka, Źmicier Sańko "150 pytańniaŭ i adkazaŭ z historyi Biełarusi" i inšych historykaŭ. Čaściej pišycie pra heta kab i na vašych staronkach možna była čaściej bačyć i pačytać što takoje Maskovija, jakija pakuty nieśli maskavity našym prodkam na praciahu historyi, što pryniesła našamu narodu akupacyja Maskovii i h.d.
Ever
08.08.2023
Čto pomieŝik Moskovii moh sdiełať so svoimi kriepostnymi (čto tvorili pomieŝiki - moskovity na Moskovii i na okkupirovannych ziemlach Biełarusi, Ukrainy i druhich narodov).
S 1649 hoda v carskoj Rośsii suŝiestvovało kriepostnoje pravo. Ono podrazumievało pod soboj formu zavisimosti kriesťjanina, kotoryj był prikrieplen k ziemle i nachodiłsia v podčinienii pomieŝika. Kriesťjanskoje sosłovije okazyvałoś v połnoj zavisimosti ot svojeho choziaina.
Kriepostnyje nie tolko prinadležali pomieŝiku, rabotali na nieho. Choziain moh so svoimi słuhami diełať vsie, čto jemu było uhodno. Zakon razriešał iźbivať rozhami kriepostnych. Možno było ich zakovyvať v kandały. Kriepostnych často otpravlali v ssyłku v dalekuju Sibiŕ. Často kriesťjan obmienivali na porodistych sobak. Ich mohli prodavať poodinočkie, ciełymi sieḿjami i dažie dierievniami. S 18 vieka ciena zdorovoho kriepkoho mužika dochodiła do 300 rublej. Dievušiek prodavali po 100 – 200 rublej. Takije raścienki diejstvovali v stolicie. V niekotorych hubiernijach dievušiek prodavali po 5 rublej. V 1812 hodu stoimosť kriepostnoho nie prievyšała 200 rublej. Ludiej mohli otdavať v załoh, proihryvať v karty.
U kriesťjan była tiažiełaja sud́ba. Začastuju im prichodiłoś s utra i do noči rabotať. Pomieŝik vładieł sobstviennymi kriepostnymi architiektorami, chudožnikami, płotnikami. Na to vriemia kriesťjanin był słovno vieŝ. Jeho mohli ispolzovať v kačiestvie, naprimier, rabočieho skota. Ich často iźbivali za malejšuju provinnosť, morili hołodom. Pomieŝik moh dažie natraviť sobaku na kriepostnoho, i ta jeho zahryzała do śmierti.
Žieniťsia ili vyjti zamuž kriepostnyje mohli tolko pośle razriešienija choziaina. Pomieŝiki často nasiłovali mołodych dievušiek i žienŝin, vied́ tie byli sovsiem biezzaŝitny. Jeśli ot etoho roždaliś u choziaina dieti, on otnosiłsia k nim kak k rabam. Ich pri piervoj žie vozmožnosti prodavali. Sodieržaliś dažie hariemy iz kriepostnych dievok. Choziajeva ispolzovali svoich słuh v kačiestvie mišieni na ochotie. Ot skuki mohli ich topiť, otriezať časti tieła. Było nieodnokratno zafiksirovany fakty žiestokoho obraŝienija. Naprimier, odna pomieŝica Sałtyčicha do śmierti zamučiła boleje 100 kriepostnych. Jeje priestuplenija dołho ostavaliś bieznakazannymi. Ona mohła horiačimi ŝipcami dla zavivki vołosy chvatať słuh za uši, oblivała ich kipiatkom, sžihała im vołosy, na morozie razdietymi priviazyvała k dieriev́jam. Bolšie vsiech stradali dievuški, žienŝiny. Dołho pomieŝica ostavałaś bieznakazannoj. Vy skažietie — isklučienije? Niet, obydiennaja praktika kriepostnoj Rośsii. Normoj byli zakovyvanije kriesťjan v ciepi, v žieleznyje rohatki, kołodki, priviazyvanije k stułu pośle porki — v obŝiem, vieś arsienał pytočnych kamier — i, koniečno, obyčnyj mordoboj. Za śviaź s druhim kriepostnym biez barskoho soizvolenija bieriemiennych dvorovych «dievok» otdavali zamuž za samych biednych i mnohodietnych kriesťjan-vdovcov iz otdalennych dierievień. I eto było nie chudšim. Iźviestna istorija (Daleko nie jedinstviennaja takoho roda!) pomieŝika Stašinskoho, kotoryj iznasiłovał boleje 500 dievušiek i žienŝin, nasiłovał dietiej 12-14 let (dvie dievočki umierli), vklučaja dažie svoich sobstviennych dočieriej, prižitych ot kriepostnych. Stašinskij był nakazan vsieho-navsieho pieriedačiej jeho imienij v opieku, pričiem śledstvije tianułoś… 25 let. Kriepostnyje hariemy stali normoj imienno v poślepietrovskij pieriod. Pomieŝik striemitsia nie stolko k svojemu obohaŝieniju, skolko k razorieniju kriesťjan. Ich bohatstvo jeho razdražajet, i on hotov idti na ubytki radi svojeho vłastolubija i samodurstva» - pisali istoriki Moskovii. Eta atmośfiera samodurstva, nasilija i razvrata opisana vo vsiej russkoj kłaśsikie: ot Radiŝieva i Puškina do Sałtykova-Ŝiedrina i Tołstoho. Im vsiem było sovieršienno očievidno, čto kriepostnoje rabstvo rastlevajet i raba, i rabovładielca, vośpityvajet v ludiach chudšije kačiestva, tie samyje, kotoryje často otmiečali i v XX viekie.
Tver
08.08.2023
Kriepostnoje pravo — eto rabovładienije. Russkij pomoŝnik - eto rabovładielec, ekspłuatator nad narodom kotoryj był u nieho v raach. Narod Sieviero - Zapadnoho kraja był v rabach u russkoho pomoŝnika - rabovładielca. Sovriemieńnik tiech let Radiŝiev pisał: «Ziemledielcy i dodnieś mieždu nami raby; my v nich nie poznajem sohraždan nam ravnych, zabyli v nich čiełovieka».
Russkij pomoŝnik moh kupiť ili proihrať v karty kriepostnoho, moh zabiť jeho do śmierti, zatraviť sobakami, sosłať na katorhu, moh nasiłovať i pytať. Na Moskovii prodaža, obmien ili darienije kriepostnych byli obyčnym diełom. Pomoŝniki dla kriepostnych byli rabovładielcami. V niekotorych hubiernijach kriepostnych, biespravnych rabov, było boleje 70%.
Kriepostnoho možno było biť — i ničieho nie budiet? A razdielať sieḿji? A nasiłovať? Biťje kriepostnych było skorieje v poriadkie vieŝiej. Zakon formalno zaprieŝał žiestokoje obraŝienije s kriepostnymi, no pravitielstvo zakryvało na eto hłaza.
So vriemien Jelizaviety Pietrovny dvorianie połučili pravo nakazyvať kriepostnych, ssyłaja ich v Sibiŕ, i eto była rasprostraniennaja praktika. V 1827–1846 hodach pomieŝiki sosłali v Sibiŕ počti čietyrie tysiači čiełoviek. Sosłannyje zasčityvaliś za riekrutov, to jesť pomieŝik był volen «očiŝať» svoi vładienija ot tiech, kto jemu nie nraviłsia, i jeŝie i ničieho pri etom nie tieriať.
Tielesnyje nakazanija kriepostnych (osobienno porka) byli široko rasprostraniennoj praktikoj. Svod zakonov 1832–1845 hodov śmiahčił vozmožnyje nakazanija kriepostnych — za pomieŝikami ostavili śledujuŝije: rozhi — do 40 udarov, pałki — do 15 udarov, zaklučienije v sielskoj tiuŕmie do 2 miesiaciev i v śmiritielnom domie do 3 miesiaciev, otdača v ariestantskije roty na srok do 6 miesiaciev, a takžie v riekruty i udalenije navsiehda iz imienija s priedostavlenijem v rasporiažienije miestnoj hosudarstviennoj administracii.
Rznoobraznyje sposoby izdievatielstv kotoryje tvorili russkije pomiešiki byli ohromnymi, sriedi nich — iznasiłovanija, domašniaja pytočnaja, domašnij tir s nieposriedstviennym učastijem kriepostnych, travla sobakami i tak daleje. Sriedi iźlublennych sriedstv nakazanij byli porka, oblivanije kipiatkom, iźbijenije poleznom. Obydienienym diełom byli iznasiłovanija. Dieło nasilnika-riekordsmiena 500 s lišnim žienŝin i dievušiek iznasiłovał russkij dvorianin, pomieŝik Viktor Strašinskij iz Kijevskoj hubiernii. Iznasiłovanija sobstviennych kriepostnych sčitałoś jedva li nie jestiestviennym pravom vładielca kriepostnych duš na Moskovii i okkupirovannych Moskovijej ziemiel. Kriesťjanskich dievok i žien russkij dvorianin i pomieŝik ispolzovał dla płotskich tiech, pritom nasiłovał pomieŝik i małoletnich dietiej. Pomieŝik ispolzovał dla svojeho udovolstvija kriepostnych dietiej. V tom, kak imienno pomieŝik obraŝałsia s kriesťjanam na Moskovii, ničieho strannoho nie nachodili, poskolku riedkij sostojatielnyj pomieŝik v XVIII i v načale XIX vieka nie ispolzovał svojeho połožienija dla udovletvorienija lubovnych strastiej. Čuť nie každyj znatnyj vładielec duš sčitał dołhom imieť sobstviennyj hariem iz dvuch-triech diesiatkov kriepostnych krasavic. K primieru, o hosudarstviennom kanclerie śvietlejšiem kniazie A. A. Biezborodko pisali, čto on čuždałsia śvietskoho obŝiestva i dam potomu, čto "podlinnym "romanom" jeho žiźni był hariem, vsiehda izobiłujuŝij nałožnicami i často obnovlajemyj".
Nie byli isklučienijem iz pravił i borcy za sčasťje naroda diekabristy. K primieru, v spravkie po diełu 14 diekabria 1825 hoda ob učastnikie vosstanija O. Ju. Horskom hovoriłoś:
"Śpierva on sodieržał nieskolko (imienno triech) kriesťjanok, kuplennych im v Podolskoj hubiernii. S etim sieralem on hoda tri tomu nazad žił v domie Varvarina. Hnusnyj razvrat i durnoje obchoždienije zastavili niesčastnych dievok biežať ot nieho".
K primieru, o pomieŝikie P. A. Koškarievie bytopisatiel XIX vieka N. Dubrovin pisał:
"Diesiať-dvienadcať naiboleje krasivych dievušiek zanimali počti połovinu jeho doma i priednaznačaliś tolko dla usłuhi barinu (jemu było 70 let). Oni stojali na diežurstvie u dvieriej spalni i spali v odnoj komnatie s Koškarievym; nieskolko dievušiek osobo naznačaliś dla prisłuhi hostiam". Mnoho hovorili, a potom i vspominali o hariemie hienierała Ł. D. Izmajłova. Biohraf Izmajłova S. T. Słovutinskij pisał:
"I dniem i noċju vsie oni byli na zamkie. V okna ich komnat byli vstavleny riešietki. Niesčastnyje eti dievuški vypuskaliś iz etoho svojeho tieriema ili, łučšie skazať, iz postojannoj svojej tiuŕmy tolko dla niedołhovriemiennoj prohułki v barskom sadu ili žie dla pojezdki v nahłucho zakrytych furhonach v baniu. S samymi blizkimi rodnymi, nie tolko čto s braťjami i siestrami, no dažie i s roditielami, nie dozvolałoś im imieť śvidanij. Byvali słučai, čto dvorovyje ludi, prochodivšije mimo ich okon i pokłonivšijesia im izdali, nakazyvaliś za eto žiestoko. Mnohije iz etich dievušiek,— ich było vsieho tridcať, čisło žie eto, kak postojannyj komplekt, nikohda nie iźmieniałoś, chotia lica, jeho sostavlavšije, pieriemienialiś vieśma často,— postupali v barskij dom s samoho małoletstva, nado dumať, potomu, čto obieŝali byť v svoje vriemia krasavicami. Počti vsie oni na šiestnadcatom hodu i dažie rańšie popadali v barskije nałožnicy — vsiehda ispodnievolno, a nieriedko i posriedstvom nasilija".
Słovutinskij opisyvał niemało słučajev, kohda Izmajłov nasiłovał małoletnich dievočiek i priedostavlał takoje žie pravo svoim hostiam:
"Hienierał Izmajłov był tožie hostiepriimien po-svojemu: k hostiam jeho vsiehda vodili na noċ dievušiek, a dla hostiej značitielnych ili žie v piervyj jeŝie raz prijechavšich vybiraliś nievinnyje, choť by oni byli tolko let dvienadcati ot rodu... Tak, sołdatka Mavra Fieofanova rasskazyvajet, čto na trinadcatom hodu svojej žiźni ona była vziata nasilno iz doma otca svojeho, kriesťjanina, i jeje rastlił hosť Izmajłova, Stiepan Fiedorovič Kozłov. Ona vyrvałaś było ot etoho pomieŝika, no jeje pojmali i po prikazaniju barina žiestoko iźbili pałkoju. No vsie eto nie šło ni v kakoje sravnienije s tiem, čto Izmajłov diełał s sobstviennoj dočieŕju, prižitoj ot "sieralki". I eto było povsiemiestnym. Pamiatnik russkomu pomieŝiku - eto pamiatnik rabovłalelcu kotoryj mučał, nasiłovał, pytał ludiej i dieržał pri usad́bie horiem.
U Bahušeŭsku źbirajucca ŭstalavać skulpturu «bravaha aficera ruskaj armii» z žonkaj. I adśviatkavać jahony jubilej
Kriepostnoje pravo... Rabstvo, viekami otravlavšieje žizń diesiatkam millionov našich priedkov. Vpołnie sravnimoje po masštabam s rabstvom v Sieviero-Amierikanskich Sojediniennych Štatach i nie tak už silno otličavšiejesia ot nieho.... Kriepostnyje raby ostavlali ot 50 do 70 % nasielenija v cientralnych hubiernijach Rośsii, v Biełarusi, Litvie, Ukrainie.
Etich ludiej možno było nie tolko pieriedavať po naśledstvu, no i prodavať, dariť, zakładyvať, kak imuŝiestvo, v bankie, podvierhať lubym nakazanija, lišať imuŝiestva po žiełaniju pomieŝika. Ich proihryvali v karty. Na jarmarkach, aukcionach, bazarach rasprodavali za dołhi, kak i vsie pomieŝiċje imuŝiestvo. Tak, odnim iz vsierośsijskich cientrov torhovli kriepostnymi rabyniami było sieło, nynie horod, Ivanovo. Siuda ich svozili so vsiej Rośsijskoj impierii, no naibolšim sprosom na etoj jarmarkie polzovaliś biełaruski i ukrainki...
Striemiaś «optimizirovať» svoje choziajstvo, pomieŝik častieńko po svojemu proizvołu podbirał nieviest dla kriesťjanskich parniej. Moh pierieviesti dietiej iz odnoj sieḿji v druhuju, no moh i zaprietiť zamužiestvo iskusnoj riemieśleńnicie, rabotavšiej v jeho usad́bie. Objavlenija o prodažie kriepostnych rabov piečatali v hazietach. Čieriez zapiatuju možno było uvidieť riekłamnoje opisanije rojala, sobaki i rabyni-kriesťjanki s ukazanijem jeje vozrasta, a takžie vsiech prielestiej i tałantov. Miestnyje orhany vłasti v hubiernijach nieodnokratno fiksirovali mnohočiślennyje iznasiłovanija kriepostnych dievušiek i kriesťjanskich žien pomieŝikami. Primieniałoś «pravo piervoj noči». Iźviestny słučai sozdanija dvorianami ciełych hariemov iz takich «lubovnic ponievole». V 1845–1857 hodach širokuju ohłasku połučił iźviestnosť pomieŝik Strašinskmj, uličiennyj v piedofilii. «Błahorodnyj dvorianin» prinuždał k połovym otnošienijam dievočiek dvienadcati — čietyrnadcati let; dvie iz nich umierli. A niekotoryje pomieŝiki i dažie pomieŝicy pytaliś zarabatyvať dieńhi, prinuždaja dievušiek otrabatyvať obrok v publičnych domach...
V riehionach s boleje płodorodnymi ziemlami, «čiernoziemami», kriesťjanie bolšuju časť niedieli dołžny byli otrabatyvať barŝinu, čto označało rabotu v choziajstvie pomieŝika. V naiboleje «stradnyje», udobnyje dla raboty vriemiena hoda barŝina mohła prodołžaťsia do piati-šiesti dniej v niedielu. V piervoj połovinie XIX vieka sriedi pomieŝikov načinajet rasprostraniaťsia praktika pierievoda kriesťjan na «miesiačinu». Inymi słovami, lišiennyje ziemli kriepostnyje vynuždieny byli vsie rabočieje vriemia provodiť na ziemle pomieŝika, prievraŝajaś v obyčnych płantacionnych rabov. O stiepieni žie «effiektivnosti» pomieŝiċjeho choziajstva śvidietielstvujet odin tolko fakt: k 1859 hodu 65 % vsiech kriepostnych kriesťjan byli załožieny za dołhi pomieŝikov v krieditnych učrieždienijach. Nu a jeśli kriesťjanin, po mnieniju pomieŝika, rabotał płocho, jeho mohli sdať vnie očieriedi v riekruty. A eto označało dvadcať piať let vojennoj słužby i vozvraŝienije domoj počti čto starikom.
No i sama rabota na barŝinie nieriedko soprovoždałaś primienienijem pytok. Tak, niekotoryje pomieŝiki, napravlaja kriesťjan na rabotu, nadievali im na šieju rohatki, čtoby oni nie mohli prileċ dla otdycha. Rohatkoj tohda nazyvali žieleznyj ošiejnik viesom ot dvuch do vośmi kiłohrammov s torčaŝimi v storony žieleznymi pruťjami. Jeho zapirali na zamok. Usnuť s rohatkoj było nievozmožno — pruťja ostavlali krovavyje rany na šieje i plečach. Byvali słučai, kohda pomieŝiki, pytajaś prinudiť kriesťjan kak možno bystrieje zakončiť rabotu na hospodskom pole, zaprieŝali im piť vodu, niesmotria na žaru. Za malejšij prostupok kriesťjan podvierhali biespoŝadnoj porkie. Pričiem biť mohli čiem uhodno: knutom, pleťmi, rozhami, arapnikom, pałkami, špicrutienami. No byli nakazanija jeŝie boleje žutkije, čiem porka. Tak, pomieŝiki iz Riazanskoj hubiernii, nakazali odnu iz kriepostnych dievušiek, prikovav jeje cieṕju k dierieviannoj kołodie, viesivšiej około čietyrnadcati kiłohrammov. V takom połožienii ona prosidieła čietyrie niedieli, vynuždiennaja priasť niti i pitaťsia tolko chlebom i vodoj. Dvorianie Riazanskoj hubiernii pridumali i novoje orudije pytok — dierieviannuju «ŝiekobitku». Chiersonskij pomieŝik Karpov čietyrie hoda dieržał svoich kriesťjan prikovannymi na ciepi. Minskaja pomieŝica Stockaja ispolzovała dla pytok svoich kriepostnych kipiatok, raskalennoje žielezo, kormlenije dochłymi pijavkami. Ona žie nadievała na lico kriepostnym žienŝinam śpiecialnuju uzdu pod priedłohom toho, čtoby oni nie mohli piť mołoko vo vriemia dojenija korov.
Obyčnym javlenijem sčitałaś pytka hołodom. Tak, riazanskaja pomieŝica Skobiełkina nakazała svoju dvorovuju dievušku za vniebračnuju sieksualnuju śviaź lišienijem jedy na diesiať sutok. Siuda žie možno dobaviť i jeŝie riad osobo «izyskannych» mietodov pytok: podviešivanije za nohi i ruki na šiestie, «utočka» (śviazyvanije ruk i noh, a potom ich prodievanije na šiest), opalivanije łučinoj vołos u žienŝin «około jestiestva», «stavlenije na horiačuju skovorodu», «nabivanije dierieviannych kołodok na šieju», siečienije «solenymi rozhami» i «natiranije solju» po siečienym miestam...
Ubijstvo kriepostnych tožie było dovolno rasprostraniennym javlenijem. Istorik Povališin, izučavšij žizń kriepostnych kriesťjan Riazanskoj hubiernii 1810–1850-ch hodov, privodit takije słučai. Pomieŝik Chomuckij iźbił do śmierti odnu iz dvorovych dievušiek. Druhoj miestnyj dvorianin, Suchanov, tiažko iźbił prikładom rużja i nohami dvienadcatiletnieho dvorovoho malčika za to, čto na ochotie on nie zamietił zajca. Čieriez dva dnia riebienok umier. Pomieŝik Odincov žiestoko iźbił za potieriu cyplenka siemiletniuju dievočku. Čieriez nieskolko dniej ona umierła. Dietiej, bieriemiennych žienŝin, starikov kalečili i zabivali naśmierť... I takich słučajev dovolno mnoho. .
Odnoj iz naiboleje odioznych ličnostiej, sojedinivšiej vsie niehativnyje čierty pomieŝika toho vriemieni, był kniaź Haharin, vładievšij ziemlami v Michajłovskom ujezdie Riazanskoj hubiernii. Zanimaja kriesťjan dažie po prazdnikam rabotoj na barskom pole, on počti nie ostavlał im vriemieni trudiťsia na svojej ziemle. Častyje iźbijenija kriesťjan arapnikom, pleťju, knutom ili pałkoj byli dla nieho obyčnym diełom. Haharin iznasiłovał i prinudił k roli svoich hariemnych nałožnic sieḿ kriepostnych dievušiek. Dieržał ich vzapierti i často iźbivał iz čuvstva rievnosti. V 1816 hodu uchaživavšij za ŝieniatami kriepostnoj kriesťjanin Michaił Andriejev, niedohladievšij za ŝienkom, był iźbit ṕjanym Haharinym, a zatiem v razdietom vidie posažien na cieṕ na morozie. Pri etom koniuchi po prikazu kniazia vsie vriemia iźbivali słuhu arapnikami. Zatiem Haharin prodołžił iźbijenije, okončivšiejesia ubijstvom Andriejeva.
Kriesťjanie faktičieski byli lišieny dažie prava žałovaťsia na svoich pomieŝikov. V 1767 hodu impieratrica Jekatierina II vvieła za lubyje podobnyje žałoby biťje knutom i otpravku na katoržnyje raboty. Sohłasno «Ułožieniju o nakazanijach» 1845 hoda (punkt 1909) za lubuju podaču žałoby na pomieŝika połahałoś piaťdiesiat udarov rozhami.
Vsia biełaruskaja kłasina načała XX vieka o hoŕkoj sud́bie našieho naroda pod pleťju okkupanta pomieŝika.
Volej-nievolej načinaješ ponimať pričiny massovoho pohroma dvorianskich usadieb v hody rievolucij načała XX vieka. Kak tolko stało vozmožno, kriesťjanie biezo vsiakoho sožalenija rasstaliś s «Rośsijej, kotoruju my potieriali». Toj samoj, hdie «valsami Šubierta» i «chrustom francuzskoj bułki» «upoitielnymi viečierami» nasłaždaliś sovsiem druhije ludi, v tom čiśle i tie, kto kalečił, ubivał, nasiłovał kriesťjanskich siestier i matieriej. Poetomu požary dvorianskich usadieb dla kriesťjan byli vsieho liš... prazdničnoj illuminacijej.
Moskovskije okkupanty prinieśli na našu ziemlu razorienija, niŝietu, kriepostnoje rabstvo Moskovii. Dviesti let eti okkupanty prikryvajaś svojej vieroj uničtoali naš narod pokazyvali svoju vłasť, uničtožaja našu svobodu, nauku, obrazovanije naviazvali nam svoi ordynskije, aziatskije poriadki. Vsiu našu istoriju moskovity nieśli nam biedy i stradanija. So vriemien Ivana Žachlivaha, Pietra I, vyžihali naši horoda i sieła, hrabili našu ziemlu, ubivali naš narod.
Pod etimi žie łozunhami siehodnia oni, moskovskije okkupanty, bombiat sosiedku Ukrainu.
Nieje,riejch dołžien byť razrušien.
vyrazili prieniebriežienijeie k skriepam patriarchalnoho russkoho mira! Russkij oficier, nastojaŝij połkovnik, nie možiet priataťsia za babu. Spłošnyje niedorabotki, vied́ dažie kazałoś by na okrainach i v priobŝiennych provincijach užie połnosťju naši ludi, odnako im tak i nie poniať istinnych ciennostiej russkoj sobornosti. Za čto ni voźmutsia - obiazatielno vyjaviat svoju suŝnosť inorodca.
..
Oni takije, tiepieriešnije, russkije połkovniki piedofiły russkoho mira Rośsii
Ja mužyk-biełarus,—
Pan sachi i kasy;
Ciomien sam, bieły vus,
Piadzi dźvie vałasy.
Baćkam hoład mnie byŭ,
Hadavaŭ i karmiŭ,
Biada matkaj była,
Praca siłu dała.
Choć pahardu ciarplu,—
Mušu być hłuch i niem;
Choć śviet chlebam karmlu,
Sam miakinačku jem.
Ź ciažkaj pracy majej
Karystajuć usie,
Tolki mnie za jaje
Niama dziakuj nidzie.
Hlań, vysokieńki bor,
Vokam nielha prabić;
Zahudzieŭ moj tapor,—
Jak blin pole lažyć.
Sošku z vyšak ściahnuŭ,
Kabyličku ŭščamiŭ,
Plečy trochi pryhnuŭ,—
Les na pachań zrabiŭ!
Dyj zasiejaŭ kusok,
Potym z žonkaj pažaŭ...
Pan pšanički tačok —
Luba hlanuć — nakłaŭ.
Dyk voś, ludcy, jaki
Ja mužyk-biełarus!
Pad iłbom siniaki,
Ciomien sam, bieły vus.
Ej, kab ciomien nie byŭ,
Čytać knižki umieŭ,—
Ja b i dolu zdabyŭ,
Ja b i piesieńki pieŭ!
Ja b patrapiŭ skazać,
Što i ja — čałaviek,
Što i mnie haravać
Nadajeła ŭvieś viek.
[1905-1907]
"150 pytańniaŭ i adkazaŭ z historyi Biełarusi" i inšych historykaŭ. Čaściej pišycie pra heta kab i na vašych staronkach možna była čaściej bačyć i pačytać što takoje Maskovija, jakija pakuty nieśli maskavity našym prodkam na praciahu historyi, što pryniesła našamu narodu akupacyja Maskovii i h.d.
S 1649 hoda v carskoj Rośsii suŝiestvovało kriepostnoje pravo. Ono podrazumievało pod soboj formu zavisimosti kriesťjanina, kotoryj był prikrieplen k ziemle i nachodiłsia v podčinienii pomieŝika. Kriesťjanskoje sosłovije okazyvałoś v połnoj zavisimosti ot svojeho choziaina.
Kriepostnyje nie tolko prinadležali pomieŝiku, rabotali na nieho. Choziain moh so svoimi słuhami diełať vsie, čto jemu było uhodno. Zakon razriešał iźbivať rozhami kriepostnych. Možno było ich zakovyvať v kandały. Kriepostnych často otpravlali v ssyłku v dalekuju Sibiŕ. Často kriesťjan obmienivali na porodistych sobak. Ich mohli prodavať poodinočkie, ciełymi sieḿjami i dažie dierievniami. S 18 vieka ciena zdorovoho kriepkoho mužika dochodiła do 300 rublej. Dievušiek prodavali po 100 – 200 rublej. Takije raścienki diejstvovali v stolicie. V niekotorych hubiernijach dievušiek prodavali po 5 rublej. V 1812 hodu stoimosť kriepostnoho nie prievyšała 200 rublej. Ludiej mohli otdavať v załoh, proihryvať v karty.
U kriesťjan była tiažiełaja sud́ba. Začastuju im prichodiłoś s utra i do noči rabotať. Pomieŝik vładieł sobstviennymi kriepostnymi architiektorami, chudožnikami, płotnikami. Na to vriemia kriesťjanin był słovno vieŝ. Jeho mohli ispolzovať v kačiestvie, naprimier, rabočieho skota. Ich často iźbivali za malejšuju provinnosť, morili hołodom. Pomieŝik moh dažie natraviť sobaku na kriepostnoho, i ta jeho zahryzała do śmierti.
Žieniťsia ili vyjti zamuž kriepostnyje mohli tolko pośle razriešienija choziaina. Pomieŝiki často nasiłovali mołodych dievušiek i žienŝin, vied́ tie byli sovsiem biezzaŝitny. Jeśli ot etoho roždaliś u choziaina dieti, on otnosiłsia k nim kak k rabam. Ich pri piervoj žie vozmožnosti prodavali. Sodieržaliś dažie hariemy iz kriepostnych dievok. Choziajeva ispolzovali svoich słuh v kačiestvie mišieni na ochotie. Ot skuki mohli ich topiť, otriezať časti tieła. Było nieodnokratno zafiksirovany fakty žiestokoho obraŝienija. Naprimier, odna pomieŝica Sałtyčicha do śmierti zamučiła boleje 100 kriepostnych. Jeje priestuplenija dołho ostavaliś bieznakazannymi. Ona mohła horiačimi ŝipcami dla zavivki vołosy chvatať słuh za uši, oblivała ich kipiatkom, sžihała im vołosy, na morozie razdietymi priviazyvała k dieriev́jam. Bolšie vsiech stradali dievuški, žienŝiny. Dołho pomieŝica ostavałaś bieznakazannoj.
Vy skažietie — isklučienije? Niet, obydiennaja praktika kriepostnoj Rośsii. Normoj byli zakovyvanije kriesťjan v ciepi, v žieleznyje rohatki, kołodki, priviazyvanije k stułu pośle porki — v obŝiem, vieś arsienał pytočnych kamier — i, koniečno, obyčnyj mordoboj. Za śviaź s druhim kriepostnym biez barskoho soizvolenija bieriemiennych dvorovych «dievok» otdavali zamuž za samych biednych i mnohodietnych kriesťjan-vdovcov iz otdalennych dierievień. I eto było nie chudšim. Iźviestna istorija (Daleko nie jedinstviennaja takoho roda!) pomieŝika Stašinskoho, kotoryj iznasiłovał boleje 500 dievušiek i žienŝin, nasiłovał dietiej 12-14 let (dvie dievočki umierli), vklučaja dažie svoich sobstviennych dočieriej, prižitych ot kriepostnych. Stašinskij był nakazan vsieho-navsieho pieriedačiej jeho imienij v opieku, pričiem śledstvije tianułoś… 25 let. Kriepostnyje hariemy stali normoj imienno v poślepietrovskij pieriod.
Pomieŝik striemitsia nie stolko k svojemu obohaŝieniju, skolko k razorieniju kriesťjan. Ich bohatstvo jeho razdražajet, i on hotov idti na ubytki radi svojeho vłastolubija i samodurstva» - pisali istoriki Moskovii.
Eta atmośfiera samodurstva, nasilija i razvrata opisana vo vsiej russkoj kłaśsikie: ot Radiŝieva i Puškina do Sałtykova-Ŝiedrina i Tołstoho. Im vsiem było sovieršienno očievidno, čto kriepostnoje rabstvo rastlevajet i raba, i rabovładielca, vośpityvajet v ludiach chudšije kačiestva, tie samyje, kotoryje často otmiečali i v XX viekie.
Sovriemieńnik tiech let Radiŝiev pisał: «Ziemledielcy i dodnieś mieždu nami raby; my v nich nie poznajem sohraždan nam ravnych, zabyli v nich čiełovieka».
Russkij pomoŝnik moh kupiť ili proihrať v karty kriepostnoho, moh zabiť jeho do śmierti, zatraviť sobakami, sosłať na katorhu, moh nasiłovať i pytať.
Na Moskovii prodaža, obmien ili darienije kriepostnych byli obyčnym diełom. Pomoŝniki dla kriepostnych byli rabovładielcami.
V niekotorych hubiernijach kriepostnych, biespravnych rabov, było boleje 70%.
Kriepostnoho možno było biť — i ničieho nie budiet? A razdielať sieḿji? A nasiłovať?
Biťje kriepostnych było skorieje v poriadkie vieŝiej. Zakon formalno zaprieŝał žiestokoje obraŝienije s kriepostnymi, no pravitielstvo zakryvało na eto hłaza.
So vriemien Jelizaviety Pietrovny dvorianie połučili pravo nakazyvať kriepostnych, ssyłaja ich v Sibiŕ, i eto była rasprostraniennaja praktika. V 1827–1846 hodach pomieŝiki sosłali v Sibiŕ počti čietyrie tysiači čiełoviek. Sosłannyje zasčityvaliś za riekrutov, to jesť pomieŝik był volen «očiŝať» svoi vładienija ot tiech, kto jemu nie nraviłsia, i jeŝie i ničieho pri etom nie tieriať.
Tielesnyje nakazanija kriepostnych (osobienno porka) byli široko rasprostraniennoj praktikoj. Svod zakonov 1832–1845 hodov śmiahčił vozmožnyje nakazanija kriepostnych — za pomieŝikami ostavili śledujuŝije: rozhi — do 40 udarov, pałki — do 15 udarov, zaklučienije v sielskoj tiuŕmie do 2 miesiaciev i v śmiritielnom domie do 3 miesiaciev, otdača v ariestantskije roty na srok do 6 miesiaciev, a takžie v riekruty i udalenije navsiehda iz imienija s priedostavlenijem v rasporiažienije miestnoj hosudarstviennoj administracii.
Rznoobraznyje sposoby izdievatielstv kotoryje tvorili russkije pomiešiki byli ohromnymi, sriedi nich — iznasiłovanija, domašniaja pytočnaja, domašnij tir s nieposriedstviennym učastijem kriepostnych, travla sobakami i tak daleje. Sriedi iźlublennych sriedstv nakazanij byli porka, oblivanije kipiatkom, iźbijenije poleznom. Obydienienym diełom byli iznasiłovanija.
Dieło nasilnika-riekordsmiena
500 s lišnim žienŝin i dievušiek iznasiłovał russkij dvorianin, pomieŝik Viktor Strašinskij iz Kijevskoj hubiernii. Iznasiłovanija sobstviennych kriepostnych sčitałoś jedva li nie jestiestviennym pravom vładielca kriepostnych duš na Moskovii i okkupirovannych Moskovijej ziemiel.
Kriesťjanskich dievok i žien russkij dvorianin i pomieŝik ispolzovał dla płotskich tiech, pritom nasiłovał pomieŝik i małoletnich dietiej.
Pomieŝik ispolzovał dla svojeho udovolstvija kriepostnych dietiej. V tom, kak imienno pomieŝik obraŝałsia s kriesťjanam na Moskovii, ničieho strannoho nie nachodili, poskolku riedkij sostojatielnyj pomieŝik v XVIII i v načale XIX vieka nie ispolzovał svojeho połožienija dla udovletvorienija lubovnych strastiej.
Čuť nie každyj znatnyj vładielec duš sčitał dołhom imieť sobstviennyj hariem iz dvuch-triech diesiatkov kriepostnych krasavic. K primieru, o hosudarstviennom kanclerie śvietlejšiem kniazie A. A. Biezborodko pisali, čto on čuždałsia śvietskoho obŝiestva i dam potomu, čto "podlinnym "romanom" jeho žiźni był hariem, vsiehda izobiłujuŝij nałožnicami i často obnovlajemyj".
Nie byli isklučienijem iz pravił i borcy za sčasťje naroda diekabristy. K primieru, v spravkie po diełu 14 diekabria 1825 hoda ob učastnikie vosstanija O. Ju. Horskom hovoriłoś:
"Śpierva on sodieržał nieskolko (imienno triech) kriesťjanok, kuplennych im v Podolskoj hubiernii. S etim sieralem on hoda tri tomu nazad žił v domie Varvarina. Hnusnyj razvrat i durnoje obchoždienije zastavili niesčastnych dievok biežať ot nieho".
K primieru, o pomieŝikie P. A. Koškarievie bytopisatiel XIX vieka N. Dubrovin pisał:
"Diesiať-dvienadcať naiboleje krasivych dievušiek zanimali počti połovinu jeho doma i priednaznačaliś tolko dla usłuhi barinu (jemu było 70 let). Oni stojali na diežurstvie u dvieriej spalni i spali v odnoj komnatie s Koškarievym; nieskolko dievušiek osobo naznačaliś dla prisłuhi hostiam".
Mnoho hovorili, a potom i vspominali o hariemie hienierała Ł. D. Izmajłova.
Biohraf Izmajłova S. T. Słovutinskij pisał:
"I dniem i noċju vsie oni byli na zamkie. V okna ich komnat byli vstavleny riešietki. Niesčastnyje eti dievuški vypuskaliś iz etoho svojeho tieriema ili, łučšie skazať, iz postojannoj svojej tiuŕmy tolko dla niedołhovriemiennoj prohułki v barskom sadu ili žie dla pojezdki v nahłucho zakrytych furhonach v baniu. S samymi blizkimi rodnymi, nie tolko čto s braťjami i siestrami, no dažie i s roditielami, nie dozvolałoś im imieť śvidanij. Byvali słučai, čto dvorovyje ludi, prochodivšije mimo ich okon i pokłonivšijesia im izdali, nakazyvaliś za eto žiestoko. Mnohije iz etich dievušiek,— ich było vsieho tridcať, čisło žie eto, kak postojannyj komplekt, nikohda nie iźmieniałoś, chotia lica, jeho sostavlavšije, pieriemienialiś vieśma často,— postupali v barskij dom s samoho małoletstva, nado dumať, potomu, čto obieŝali byť v svoje vriemia krasavicami. Počti vsie oni na šiestnadcatom hodu i dažie rańšie popadali v barskije nałožnicy — vsiehda ispodnievolno, a nieriedko i posriedstvom nasilija".
Słovutinskij opisyvał niemało słučajev, kohda Izmajłov nasiłovał małoletnich dievočiek i priedostavlał takoje žie pravo svoim hostiam:
"Hienierał Izmajłov był tožie hostiepriimien po-svojemu: k hostiam jeho vsiehda vodili na noċ dievušiek, a dla hostiej značitielnych ili žie v piervyj jeŝie raz prijechavšich vybiraliś nievinnyje, choť by oni byli tolko let dvienadcati ot rodu... Tak, sołdatka Mavra Fieofanova rasskazyvajet, čto na trinadcatom hodu svojej žiźni ona była vziata nasilno iz doma otca svojeho, kriesťjanina, i jeje rastlił hosť Izmajłova, Stiepan Fiedorovič Kozłov. Ona vyrvałaś było ot etoho pomieŝika, no jeje pojmali i po prikazaniju barina žiestoko iźbili pałkoju. No vsie eto nie šło ni v kakoje sravnienije s tiem, čto Izmajłov diełał s sobstviennoj dočieŕju, prižitoj ot "sieralki".
I eto było povsiemiestnym. Pamiatnik russkomu pomieŝiku - eto pamiatnik rabovłalelcu kotoryj mučał, nasiłovał, pytał ludiej i dieržał pri usad́bie horiem.