Fota: «Viasna»
Na 9 žniŭnia 2023 hoda ŭ Biełarusi naličvajecca 1494 palitźniavolenyja, kožnaja 11-ja ź jakich — žančyna. Usie jany ŭtrymlivajucca ŭ niečałaviečych umovach, nahadvaje «Viasna».
Palitviaźniaŭ faktyčna ŭtrymlivajuć u režymie «inkamunikada», nie akazvajuć miedycynskaj dapamohi, pazbaŭlajuć prava na abaronu, zakidvajuć u karcary i štrafnyja izalatary, dzie stvorany śpiecyjalnyja ŭmovy, jakija sami palitviaźni nazyvajuć katavalnymi.
31 traŭnia 2020 hoda pravaabarončaja supolnaść pryznała błohiera Siarhieja Cichanoŭskaha palityčnym źniavolenym. Jon staŭ pieršym palitviaźniem za padziei 2020 hoda.
Z taho času za try hady pravaabaroncy pryznali palitźniavolenymi jašče 2430 čałaviek.
Z 2020 hoda z kryminalnym pieraśledam pa palityčnych matyvach sutyknulisia nie mieniej za 4300 čałaviek. Ź ich minimum 3645 čałaviek byli asudžanyja pa «palityčnych» kryminalnych spravach.
Adnym z samych «pratesnych» artykułaŭ źjaŭlajecca 342 Kryminalnaha kodeksa (aktyŭny ŭdzieł u dziejańniach, jakija hruba parušajuć hramadski paradak) — pavodle jaho biełaruskimi sudami było asudžana nie mienš za 1440 čałaviek, 407 ź jakich — žančyny.
Jašče 528 čałaviek byli asudžanyja pavodle dyfamacyjnaha artykuła 368 (abraza Łukašenki).
Prama ciapier u źniavoleńni ŭtrymlivajucca 1331 mužčyna, 162 žančyny i 1 transhierdarnaja asoba.
Samy małady palitviazień — 15-hadovy Arciom Vajciachovič, jaki bolš za 6 miesiacaŭ u źniavoleńni i ciapier čakaje suda.
Arciom — brat administratara kanała «Live. Supolnaść čyhunačnikaŭ Biełarusi». Jaho ŭziali pad vartu pavodle č. 2 art. 208 Kryminalnaha kodeksa (vymahańnie).
Najstarejšaja palitźniavolenaja — 75-hadovaja Natalla Taran.
Natallu abvinavacili pa troch artykułach Kryminalnaha kodeksa: č. 1 art. 368 (abraza Łukašenki), č. 2 art. 367 (paklop u dačynieńni da Łukašenki) i art. 369 (źniavaha pradstaŭnika ŭłady). Padrabiaznaści suda nieviadomyja, bo praces adbyvaŭsia ŭ zakrytym režymie. Viadoma tolki, što da prysudu suda žančyna znachodziłasia pad padpiskaj ab niavyjeździe i naležnych pavodzinach.
Sud pakaraŭ piensijanierku pazbaŭleńniem voli na 3 hady i 6 miesiacaŭ u kałonii ahulnaha režymu.
Ahułam z 2020 hoda byli pamiłavany 33 čałavieki, jašče šeść čałaviek vyjšli na volu pa amnistyi.
Apošni viadomy vypadak — vyzvaleńnie pa pamiłavańni palitźniavolenaj Safii Sapiehi.
Svajaki i blizkija ludzi niekatorych viaźniaŭ miesiacami nie atrymlivajuć źviestak pra stan ich rodnych. Dziasiatki čałaviek znachodziacca ŭ źniavoleńni z surjoznymi zachvorvańniami, tamu pryznačanyja terminy mohuć stać dla ich pažyćciovymi.
Pieršy viadomy vypadak śmierci palitviaźnia za kratami — śmierć aktyvista ź Biarozaŭki Vitolda Ašurka 21 maja 2021 hoda. Serca źniavolenaha aktyvista spyniłasia ŭ škłoŭskaj kałonii №17. A Vitoldu Ašurku było 50 hadoŭ.
U mai 2023 hoda ŭ viciebskaj kałonii № 3 pamior 61-hadovy palitźniavoleny błohier i hramadski aktyvist ź Pinska Mikałaj Klimovič. Jaho asudzili da hoda kałonii za reakcyju ŭ «Adnakłaśnikach» na karykaturu na Łukašenku.
Nočču 11 lipienia ŭ reanimacyi pamior 57-hadovy palitźniavoleny Aleś Puškin.
Pavodle danych pravaabaroncaŭ, za «parušeńnie ŭstanoŭlenaha paradku» jak minimum 55 palitźniavolenych pieraviali na turemny režym i suprać jašče 28 raspačali novyja kryminalnyja spravy pa art. 411 KK.
Štomiesiac niekalki dziasiatkaŭ palitviaźniaŭ vychodziać ź miescaŭ źniavoleńnia pa zakančeńni terminu. Pavodle danych pravaabaroncaŭ «Viasny», na volu vyjšli nie mienš za 470 palitviaźniaŭ.
Tysiačy čałaviek prajšli praź źniavoleńnie i sutyknulisia ź niečałaviečymi ŭmovami ŭtrymańnia, dziasiatki tysiač biełarusaŭ byli vymušany pakinuć krainu praz represii. Pry hetym «Viaśnie» nie mienš za 1700 čałaviek raspaviali pra katavańni i žorstkaje abychodžańnie.
