Stała viadoma imia administratara taksičnych homielskich pablikaŭ — rasśledavańnie «Fłahštoka»
Usiaho adzin zdymak niezvyčajnaha vobłačka dapamoh vydańniu «Fłahštok» ustanavić imia administratara taksičnych ananimnych homielskich pablikaŭ, jakija raspaŭsiudžvajuć rasijskuju prapahandu i sprabujuć demaralizavać apanientaŭ režymu.
«Fłahštok» pravioŭ vialikaje rasśledavańnie, jak hetyja hrupy pravodziać infarmacyjna-psichałahičnyja apieracyi suprać demakratyčnaj supolnaści i chto staić za ich administravańniem.
«Homiel protiv» i «Biez «B» Biełaruś»
U 2017 hodzie ŭ rasijskaj sacyjalnaj sietcy VK byli zarehistravanyja dźvie homielskija supołki: «Homiel protiv» i bez-b.by.
Pieršaj u siecivie źjaviłasia supołka bez-b.by — ad pačatku jana była pryviazanaja da sajta z takoj ža nazvaj. Sajt siońnia nie isnuje.
Pieršyja dopisy mahli stvaryć uražańnie, što hetaja hrupa — zvyčajny pablik pra žyćcio horada i haradžan, miascovyja tusoŭki i dziaržaŭnyja śviaty. Ale pamiž niejtralnymi publikacyjami čas ad času źjaŭlalisia dopisy palityčnaha charaktaru.
U 2021 hodzie supołka spyniła dziejnaść u VK. Ale administratary praciahnuli aktyŭnaść u telehramie praz kanał z padobnaj nazvaj («Biez «B» Biełaruś») i anałahičnym łahatypam.
Paśla samych bujnych «darmajedskich» pratestaŭ u 2017 hodzie ŭ VK źjaviłasia druhaja homielskaja hrupa «Homiel protiv», jakaja nie chavała svajoj palityčnaj skiravanaści.
Manitorynh hetych supołak pakazvaje, što jany administrujucca adnymi i tymi ž ludźmi i byli stvoranyja dla praviadzieńnia infarmacyjna-psichałahičnych apieracyj suprać aktyvistaŭ, niezaležnych žurnalistaŭ, apazicyjnych dziejačaŭ i pravaabaroncaŭ.
Aŭtary supołak manitorać sacyjalnyja sietki viadomych dziejačaŭ Homiela i Homielskaj vobłaści. Na padstavie sabranaj infarmacyi publikujuć abraźlivyja dopisy. Niekatoryja ź ich supravadžajucca pahrozami ŭ bok aktyvistaŭ i žurnalistaŭ.
U supołkach publikavalisia pryvatnyja źviestki pra aktyvistaŭ: miescy ich pracy, svajakoŭ, sudzimaści i inšaje.
U supołkach publikavalisia fotazdymki apanientaŭ režymu, zroblenyja supracoŭnikami padčas źniešniaha prychavanaha nazirańnia.
Paśla padziej 2020 hoda ŭ supołkach pačali źjaŭlacca fotazdymki siłavikoŭ z kvater aktyvistaŭ i žurnalistaŭ, źniatyja padčas vobšukaŭ. Da niekatorych dopisaŭ pra žurnalistaŭ naŭmysna byli prykładzienyja fotazdymki z čužych kvater u metach stvareńnia niepryvabnaha vobrazu apanientaŭ režymu.
Vobšuki ŭ kvaterach žurnalistaŭ i małaviadomych ludziej
Administratary supołak u zachapleńni ad «ruskaha śvietu». Pieršapačatkova jany pryciahnuli ŭvahu rasśledavalnikaŭ nie z-za ckavańnia aktyvistaŭ i žurnalistaŭ, a z-za ahresiŭnaha prarasijskaha kantentu.
Aŭtary supołak nie saromiacca pościć karykatury i pošłyja karcinki, pryśviečanyja zachodnim palitykam i padziejam va Ukrainie. Padtrymlivajuć ahresiju Rasii suprać Ukrainy, papularyzujuć simvały rasijskaj ahresii va Ukrainie — łacinskija litary V i Z, ahitujuć za vajnu, raspaŭsiudžvajuć kramloŭskija fejki.
Ananimnyja siłaviki suprać apanientaŭ Łukašenki
Praź dziejnaść supołki «Homiel protiv» možna prasačyć, jak na praktycy pracuje stratehija śpiecsłužbaŭ, zadača jakoj — stvareńnie ŭmovaŭ dla razładu ŭ kołach apanientaŭ režymu.
Nazvanyja supołki ŭ VK byli stvoranyja paśla bujnych «darmajedskich» pratestaŭ, jakija prajšli pa ŭsioj Biełarusi. Aŭtary supołak časta pisali pra najbolš viadomych udzielnikaŭ mitynhaŭ: błohieraŭ Maksima Filipoviča, Arcioma Šaparava, Dźmitryja Saburava. A taksama pra błohiera z nabitaj tatuiroŭkaj na plačy z vyjavaj hierba «Pahoni» — Jaŭhiena Katlarova. Usie hetyja ludzi niadoŭhi čas siabravali i nie chavali, što sustrakajucca siemjami na pryrodzie, padtrymlivajuć adzin adnaho padčas represij.
U supołcy časta raspaŭsiudžvałasia infarmacyja, što ŭ kamandzie aktyvistaŭ jość ahienty-danosčyki. Ale «stukačom» mahli nazvać kaho zaŭhodna.
Niaŭvažlivy čytač moh padumać, što ŭ apału patrapiŭ navat Jaŭhien Katlaroŭ (zaraz bolš viadomy jak homielski pravakatar ź mianuškaj Kakojta). Ale paźniej praz tuju ž supołku «Homiel protiv» stała zrazumieła, što jon usio ž na baku siłavikoŭ i pracavaŭ na razład apazicyjnych siłaŭ.
15 vieraśnia 2019 hoda Jaŭhien Katlaroŭ pravioŭ akcyju suprać apazicyjnych kandydataŭ u deputaty. Fotaspravazdača z akcyi ŭ toj ža dzień źjaviłasia ŭ supołcy «Homiel protiv».
Urešcie ŭ šerahach aktyvistaŭ časoŭ darmajedskich pratestaŭ sapraŭdy adbyŭsia razład. Niekatoryja błohiery pasvarylisia, Filipovič adasobiŭsia ad apazicyi, a Jaŭhien Katlaroŭ niepasredna pačaŭ ładzić pravakacyi suprać «byłych siabroŭ». Ci možna zaličyć heta ŭ pośpiech dziejnaści administrataraŭ supołki «Homiel protiv», ciažka skazać.
Druhaja padobnaja historyja źviazanaja ź viadomym homielskim dziejačam Siarhiejem Cichanoŭskim. Svaju aktyŭnaść jon raspačaŭ jašče pierad parłamienckimi vybarami ŭ 2019 hodzie. U Cichanoŭskaha chutka źjavilisia prychilniki. Siarod ich vyłučaŭsia homielski fiermier Juryj Hancevič, jaki pa prykładzie Cichanoŭskaha taksama staŭ błohieram.
Naprykancy 2019 hoda Cichanoŭski trapiŭ pad pieršyja represii siłavikoŭ. Błohier nastolki prasiaknuŭsia davieram da Hanceviča, što navat niejki čas u pačatku 2020 hoda chavaŭsia ad siłavikoŭ u domie fiermiera ŭ vioscy Pakalubičy niedaloka ad Homiela. Pra hety fakt viedajuć homielskija niezaležnyja žurnalisty.
«U pačatku 2020 hoda Cichanoŭski vyjšaŭ na svabodu paśla sutak u IČU. Videabłohier vyrašyŭ pravieści pres-kanfierencyju, na jakoj chacieŭ padzialicca infarmacyjaj pra ŭmovy ŭtrymańnia ŭ izalatary. Na sustreču pryjšli žurnalisty praz asabistyja zaprašeńni, miesca da apošniaha momantu trymałasia ŭ tajamnicy. Niahledziačy na heta, niedaloka ad domu Hanceviča dziažuryła milicejskaja mašyna. Hancevič tolki razvodziŭ rukami i śćviardžaŭ, što nie ŭjaŭlaje, adkul milicyjanty mahli daviedacca pra sustreču.
Užo tady nam padavałasia, što Hancevič niaščyry, bo my čytali jaho kamientary ŭ taksičnym homielskim pabliku, heta było vielmi dziŭna, što jon tam niešta piša», — na ŭmovach ananimnaści raspaviadaje adzin z udzielnikaŭ mierapryjemstva.
Jak źmianiałasia rola Hanceviča ŭ stasunkach ź Cichanoŭskim, možna prasačyć praz dopisy supołki «Homiel protiv».
Supołka publikuje niekalki niehatyŭnych videavodhukaŭ Jaŭhiena Katlarova na Juryja Hanceviča (na siońnia videa niedasiažnaje).
A voś z hetaha dopisu supołki vynikaje, što Hancevič u 2020 hodzie nie prosta znajomy ź Jaŭhienam Katlarovym, jaki nieadnojčy abražaŭ fiermiera ŭ svaich strymach, a jašče i abjadnaŭsia ź im suprać Siarhieja Cichanoŭskaha.
Dva vyšejapisanyja prykłady śviedčać, što adna z samych istotnych zadač taksičnych homielskich pablikaŭ — imitacyja infarmacyjnaha cisku na pravakataraŭ, jakija mohuć unieści raskoł u kamandy apanientaŭ režymu.
Chto administruje pabliki?
Dla administravańnia hrup u VK ich aŭtary stvaryli niekalki dziasiatkaŭ botaŭ — ananimnych akaŭntaŭ ź niesapraŭdnymi ci abstraktnymi fotazdymkami na avatarkach. Hetyja staronki, jak praviła, publikujuć śmiećcievy kantent: pierapoščvajuć roznyja miemy, aniekdoty, žarty, pošłyja karcinki, rasijskuju prapahandu, jany časta ŭ zachapleńni ad Savieckaha Sajuza i «ruskaha śvietu». Na takich staronkach vielmi mała pryvatnaj infarmacyi, tamu identyfikavać ich uładalnikaŭ vielmi składana.
«Fłahštoku» atrymałasia začapicca za daŭniaje fota na avatarcy adnaho z administrataraŭ hrup. Pad uvahu patrapiŭ akaŭnt z nazvaj «Sierhiej Bajkov».
Na staroncy «Bajkova» vielmi mała sapraŭdnaj infarmacyi i fotazdymkaŭ.
Kidajecca ŭ vočy, što mužčyna lubić čytać «Pietrykaŭskija naviny» — z bolš čym tysiačy padpisak pieršaj u śpisie fihuruje hrupa pietrykaŭskaj «rajonki». U 2018 hodzie Bajkoŭ publikuje fotazdymak pietrykaŭskaj čyhunačnaj stancyi sa słovami «Daroha dadomu». A ŭ 2019 hodzie raspaviadaje pra čerhi ŭ pietrykaŭskim «Jeŭraopcie».
Samy kaštoŭny fotazdymak na staroncy byŭ apublikavany jašče ŭ 2015 hodzie ŭ jakaści avatarki Bajkova. Praz abjekty na fota atrymałasia vielmi dakładna vyznačyć punkt, ź jakoha byŭ zrobleny zdymak. Heta homielskaja kvatera pa adrasie: vulica Mieleža d. 12, kv. **.
Praz dapamohu «Kibierpartyzanaŭ» i prajekta «Dzikaje palavańnie» Fłahštok daviedaŭsia, kamu naležyć kvatera.
Daviedka «Kibierpartyzanaŭ» sa źlitych dziaržaŭnych bazaŭ paviedamiła nastupnaje: pa vulicy Mieleža 12-** horada Homiela z 2005 da 2020 hoda byŭ prapisany Jaŭhien Bažok 1981 hoda naradžeńnia. Jaŭhien Bažok skončyŭ BiełDut, pracuje apieratyŭnikam va ŭpraŭleńni KDB pa Homielskaj vobłaści (pracavaŭ jak minimum da 2021 hoda). Jaho rodny horad — Pietrykaŭ.
Pra toje, što Jaŭhien Bažok praz akaŭnt «Sierhiej Bajkov» administruje taksičnyja homielskija pabliki, śviedčyć šerah publikacyj u supołkach i na pryvatnaj staroncy. Pryvodzicca tolki niekalki prykładaŭ.
U 2017 hodzie na staroncy hrupy bez-b.by byli apublikavanyja fotazdymki ź Lubienskaha mikrarajona Homiela niepadalok ad miesca prapiski Bažka na vulicy Mieleža.
Sa staronki «Sierhiej Bajkov» daviedvajemsia, što Jaŭhien Bažok zachaplajecca rybałkaj. I lubić jon rybačyć mienavita ŭ Pietrykavie na Prypiaci.
Padobnyja abjekty na zdymkach z publikacyi supołki i akaŭnta Bajkova
U śniežni 2017 hoda Bajkoŭ stvaraje supołku ŭ VK, jakaja dubluje nazvu daśledavanaj taksičnaj supołki «Homiel protiv». Ale jana nie atrymała raźvićcia.
Manitorynh supołki «Homiel protiv» pakazvaje, što Bažok niepasredna publikavaŭ pasty ŭ supołcy ad imia akaŭnta «Sierhiej Bajkov».
«Fłahštok» paprasiŭ viadomaha videabłohiera Andreja Pavuka pazvanić Jaŭhienu Bažku, kab naŭprost zapytacca, ci źjaŭlajecca hieroj hetaj publikacyi administrataram taksičnaha pablika. Andrej Pavuk nieadnojčy stanaviŭsia abjektam ckavańnia z boku jaho aŭtaraŭ.
Videabłohier padrychtavaŭsia, znajšoŭ infarmacyju pra pietrykaŭskich adnakłaśnikaŭ Bažka i pradstaviŭsia znajomym dla jaho imiem.
Andrej Pavuk: «Ja čuŭ, što ty «Homiel protiv» administruješ, narmalna tak».
Jaŭhien Bažok: «Eeeeee. Nie. Eeeeee. Tak, heta nie telefonnyja razmovy. Hłupstva heta ŭsio, što ty zaraz havoryš».
U razmovie z Pavukom Bažok zaniervavaŭsia, ale nie paćvierdziŭ svajoj datyčnaści da hrupy. Razmova skončyłasia tym, što Bažok paabiacaŭ być «na sazvonie» z byłym adnakłaśnikam. Ale słuchaŭki bolš nie padniaŭ.
Niedzie praz hadzinu paśla zvanka Jaŭhien Bažok vydaliŭ avatarku sa svajho th-akaŭnta ci źmianiŭ nałady pryvatnaści, schavaŭšy vyjavu dla tych, chto nie ŭ jaho kantaktach. Takija dziejańni śviedčać pra toje, što heta sapraŭdy jaho akaŭnt. Jak «Fłahštok» vyjaviŭ hety akaŭnt, abiacajuć raskazać u nastupnaj publikacyi.
(skryn rasijskaha servisu, jaki akumuluje infarmacyju pra akaŭnty ŭ hetaj sacyjalnaj sietcy)
Što jašče viadoma pra Jaŭhiena Bažka?
U Jaŭhiena jość jaho ŭłasnyja staronki ŭ sacyjalnych sietkach. Ale jany nie nasyčanyja asabistaj infarmacyjaj. U siabrach šmat svajakoŭ ź Pietrykava, a taksama akaŭnty, jakija vidavočna naležać siłavikam.
«Fłahštok» znajšoŭ byłoha adnakłaśnika Jaŭhiena Bažka. Jon na ŭmovach ananimnaści raspavioŭ, što ŭžo daŭno viedaje pra toje, što Bažok pracuje ŭ KDB.
«Niedzie dziesiać hod tamu ja jaho prosta vypadkova sustreŭ na vulicy. Ja da jaho sam padyšoŭ, pačaŭ ź im razmovu, kštałtu: jak spravy, čym zajmaješsia. A jon mnie adrazu štości zusim pra inšaje raspytvać pačaŭ: chto tam u Pietrykavie čym zajmajecca, mo jakija fašysty jość, jakija-niebudź hrupy. Ja adrazu zrazumieŭ, što štości nie tak. Ja jamu skazaŭ, što mnie z taboj niepryjemna razmaŭlać.
Jak pa škole pamiataju, Jaŭhien Bažok adukavany čałaviek, intelihientny, spakojny. Byŭ hatovy dapamahčy, kali treba. Toje, što jon u takim hopnickim styli viadzie hetyja pabliki, heta chutčej hulnia ź jaho boku».
Pa pašpartnych fotazdymkach Jaŭhiena Bažka raspaznaŭ adzin z byłych vykładčykaŭ BiełDUTa. Na ŭmovach ananimnaści jon paviedamiŭ, što mužčyna byŭ kurataram univiersiteta ad KDB.
«Hety čałaviek byŭ kurataram BiełDUTa niedzie z 2008 hoda, niedzie da 2012, hady 3—4 hady jon byŭ kurataram.
Usie vykładčyki viedali, adkul hety čałaviek pryjšoŭ. Pra jaho kazali: voś kuratar z orhanaŭ pa našamu ŭniviersitetu, ź im treba vyrašać roznyja pytańni pa dziejnaści ŭniviersiteta. Ale asabliva nie padkreślivali jaho funkcyi. Ale było zrazumieła, što ź im pavinny byli vyrašacca śpiecyfičnyja pytańni, nie abaviazkova niejkija palityčnyja — roznyja, ale jakija byli važnyja ŭ žyćci ŭniviersiteta. Hety čałaviek kamunikavaŭ niepasredna z kiraŭnictvam univiersiteta, z prarektarami, dekanami, zahadčykami kafiedraŭ i łabaratoryj, moh pra niešta zapytvać kankretnych vykładčykaŭ.
Pa hetym mužčynu było bačna, što jon nie durny, chitry. Kab byŭ načytany, to dakładna — nie. Było bačna, što jon nie homielski — troški prastavaty. Ale nie durny, moža aceńvać toje, što adbyvajecca, razumieć, z čym i z kim jon zaraz maje spravu.
Skazaŭ by, jon razumieŭ, što jaho zadača — abaraniać «kryštalny sasud», i za heta jon atrymlivaje svaju ŭznaharodu — karjerny rost, finansavy dabrabyt i h. d., tamu asabistyja prychilnaści i intaresy nie vyjaŭlaŭ. Taki idealny chaładnakroŭny supracoŭnik KDB, bieź niejkich emocyj.
Praca kurataram va ŭniviersitecie — heta dla supracoŭnika KDB chutčej za ŭsio takaja siaredniaja praca, adno z zadańniaŭ na biahučy momant, prystupka dla niejkaj bolš hanarovaj pracy z bolšymi bonusami ŭ dalejšym. Tamu, vidać, hetyja kuratary časta źmianialisia.
Kaniešnie, kuratarstva BiełDUTa nie było jaho asnoŭnaj pracaj, tut u jaho nie było svajho kabinieta i sakratara, bo va ŭniviersitecie nie było stolki prablem, kab jon tam uvieś čas znachodziŭsia ci časta prychodziŭ».
Chto jašče dapamahaje administrataram supołki
Administratary supołak źjaŭlajucca vialikimi amatarami siłavych struktur. Mahčyma, siarod administrataraŭ nie tolki supracoŭniki KDB, ale taksama amapaŭcy i milicyjanty.
Prynamsi, brudnuju pracu z vyjezdam na miesca mohuć vykonvać i milicyjanty: sačyć za aktyvistami i fatahrafavać ich z-pad krysa, chadzić na palityčna matyvavanyja sudy i manitoryć situacyju.
12 śniežnia 2018 hoda ŭ Homieli prachodziŭ sud nad Maksimam Filipovičam. Heta była niepapularnaja sprava, źviazanaja sa svarkaj Filipoviča ŭ kramie z adnym ź jaje naviedvalnikam. Na pasiadžeńnie pryjšło vielmi mała ludziej.
Homielski aktyvist na ŭmovach ananimnaści raspaviadaje pra toj dzień:
«Ja pryjšoŭ na sud, na jakim sa mnoj było litaralna try čałavieki.
Jak tolki byŭ abvieščany prysud, ja zaŭvažyŭ, jak adzin z prysutnych mužčyn pačaŭ pisać niešta ŭ telefonie. I paralelna pryblizna ŭ hety ž čas u hrupie «Homiel protiv» źjaviŭsia dopis, što Filipoviču dali 14 sutak. Ja tady naŭmysna adsočvaŭ, što tam adbyvajecca.
Ja zapomniŭ hetaha mužčynu. I paśla ja jaho paznaŭ na inšych sudovych pasiedžańniach. Ja paprasiŭ svajho znajomaha źniać jaho niezaŭvažna na fota».
Padazronym čałaviekam, jaki prysutničaŭ na tym sudzie, a taksama prychodziŭ na inšyja, akazaŭsia milicyjant — staršy inśpiektar pa asablivych daručeńniach Upraŭleńnia achovy pravaparadku i prafiłaktyki (milicyja hramadskaj biaśpieki) Alaksandr Mielnikaŭ. Identyfikavać jaho pa fota dapamahli «Kibierpartyzany».
Na fota źleva Alaksandr Mielnikaŭ padčas pracy ŭ DAI
Alaksandr Mielnikaŭ pryjšoŭ u sud da błohiera Siarhieja Cichanoŭskaha 27 śniežnia 2019 hoda. Razam ź im byŭ jašče adzin mužčyna. Zachodzić u zału suda mužčyny nie navažylisia, bo da Cichanoŭskaha pryjšła vialikaja hrupa padtrymki, šmat chto vioŭ strymy.
Alaksandr Haponaŭ u sudzie Savieckaha rajona (27 śniežnia 2019 hoda)
Kaleham Mielnikava, jaki čakaŭ u kalidory prysud, akazaŭsia kamandzir hrupy AMAP Homielskaha abłvykankama — Alaksandr Haponaŭ. Identyfikavać jaho atrymałasia dziakujučy instrumientam raspaznavańnia fotazdymkaŭ u sacyjalnych sietkach.
U nastupnym materyjale «Fłahštok» abiacaje raskazać, jak administratary homielskich taksičnych supołak arhanizoŭvali supracoŭnikaŭ dziaržaparatu dla praviadzieńnia «jabacinhaŭ» u žniŭni 2020 hoda i pierakonvali ich u papularnaści Łukašenki dziakujučy internet-botam.
«Dzieci stajali i płakali». Čarha pa sałdackuju kašu ŭ Homieli raściahnułasia na sotni mietraŭ, nie ŭsim chapiła
«Uładzimir Uładzimiravič, vielizarnaja prośba: prašu pryzvać mianie na SVA». Tyktok-vajar z Dobruša prosicca na front
«Razorvať śviaź s Rośsijej?!?! Da v etoj śviazi naša siła!!!» Chto takija praŭładnyja troli, jakija imitujuć hramadskuju dumku ŭ rehijanalnych pablikach?
Kubrakoŭ davodziŭ, što milicyjant Zhirski nie datyčny da bandy nalotčykaŭ. Ciapier taho sudziać — pahražaje da 20 hadoŭ3
Kamientary