Evalucyja hetych zvykłych kvietak stvaraje pahrozu ekasistemie
Evalucyja ŭ nas na vačach: skaračeńnie papulacyj nasiakomych-apylalnikaŭ akazała ŭździejańnie na kvietki, prynamsi, na bratki. Dla adaptacyi spatrebiłasia ŭsiaho niekalki dziasiatkaŭ hadoŭ. Heta stvaraje zahannaje koła, jakoje moža mieć bolš šyrokaje ŭździejańnie na ekasistemu.
Jak piša Le Monde, vučonyja z Univiersiteta Manpielje paraŭnali čatyry papulacyi bratkoŭ (Viola arvensis), jakija vyraśli ŭ dzikaj pryrodzie ŭ našy dni, z kvietkami, vyraščanymi z nasieńnia, što było sabrana ŭ 1990-2000-ch hadach i zachoŭvałasia ŭ Nacyjanalnaj bataničnaj kansiervatoryi Paryžskaha basiejna (CBNBP). Svaimi nazirańniami jany padzialilisia na staronkach časopisa New Phytologist.
Vyniki paraŭnańnia akazalisia niečakanymi. Bratki, jakija siońnia rastuć na palach, prykładna na 10% mienšyja, čym ich surodzičy 20-30 hadoŭ tamu. Jany taksama vyrablajuć prykładna na 20% mienš niektaru, što źnižaje ich pryvabnaść dla nasiakomych-apylalnikaŭ.
Pa słovach daśledčykaŭ, takija źmieny možna patłumačyć adaptacyjaj kvietak da źmienaŭ u navakolnym asiarodździ. A mienavita — skaračeńniem kolkaści nasiakomych-apylalnikaŭ. I heta, jak adznačajuć vučonyja, nie źjaŭlajecca dobraj navinoju ni dla raślin, ni dla ich apylalnikaŭ.
Kvietkavyja raśliny, jakija siońnia składajuć bolš za 90% usich vidaŭ raślin na Ziamli, abaviazanyja svaim evalucyjnym pośpiecham mienavita damovie, jakuju jany dziasiatki miljonaŭ hadoŭ tamu zaklučyli sa svaimi partniorami-nasiakomymi.
U abmien na niektar nasiakomyja zabiaśpiečvajuć pieranos pyłku z adnoj kvietki na inšuju, zabiaśpiečvajučy tym samym mahčymaść ich pierakryžavanaha apyleńnia. Mienavita ŭ im sakret masavaha raspaŭsiudžvańnia kvietkavych raślin z momantu ich zjaŭleńnia bolš za 200 miljonaŭ hadoŭ tamu.
Ale z-za skaračeńnia kolkaści nasiakomych-apylalnikaŭ hety sposab razmnažeńnia stanovicca ŭsio bolš ciažkim. Tak, adno z daśledavańniaŭ, jakoje było praviedziena ŭ zapaviednikach Hiermanii, pakazała, što za 27 hadoŭ (z 1989 pa 2016) ahulnaja kolkaść bijamasy nasiakomych, što patrapili ŭ pastki, źniziłasia na 75%.
Z-za adsutnaści dastatkovaj kolkaści nasiakomych-apylalnikaŭ kvietki vymušany vykarystoŭvać inšuju stratehiju — samaapyleńnie. Takaja mahčymaść zakładziena pryrodaj. Bolšaść kvietak dvupołyja. Ale kali samaapyleńnie kvietak z nasieńnia 20-30-hadovaj daŭnaści składała 55%, to ciapier — zvyš 80%.
Vučonyja adznačajuć, što pierachod da samaapyleńnia zjaŭlajecca karotkaterminovym zapasnym rašeńniem, ale jano pryvodzić da skaračeńnia hienietyčnaj raznastajnaści, što ŭ pierśpiektyvie źnizić zdolnaść raślin da adaptacyi.
U toj ža čas takaja evalucyja raślin upłyvaje i na nasiakomych-apylalnikaŭ. Źmianšeńnie dastupnaści pažyŭnych resursaŭ — niektaru — stvaraje dla ich dadatkovuju pahrozu i moža jašče bolš paskoryć skaračeńnie kolkaści. Takim čynam, utvarajecca zahannaje koła, što ŭ vyniku moža mieć bolš šyrokaje ŭździejańnie na ekasistemu.
Čytajcie jašče:
Navukoŭcy vyśvietlili, jak vyhladała pieršaja kvietka na Ziamli
Nasiakomyja — ježa, vartaja ŭvahi. U Jeŭropie pačynajuć ich prasoŭvać u vyhladzie muki
Kamientary