«Budzie viedać, adkul rodam». Biełaruski raskazali, jak i čamu viartalisia ŭ Biełaruś z-za miažy naradžać
Vydańnie Devby.io pahutaryła z čytačkami (ich imiony źmienienyja pa ich prośbie), jakija viartalisia ŭ Biełaruś z-za miažy «na rody». Čamu pryniali takoje rašeńnie i ci heta było varta taho?
«Sumniavajusia, što ŭ Polščy sa mnoj by tak cackalisia»
Jaŭhienija, viarnułasia z Polščy:
— Dźvie pałoski na teście stali dla nas z mužam poŭnaj niečakanaściu. Čužaja kraina, niestabilnyja časy, starejšamu — 17. Ale my vyrašyli: kali čałavieku vielmi treba było pryjści ŭ hety śviet mienavita ŭ takoj situacyi, to chto my takija, kab hetamu pieraškadžać.
Pierš za ŭsio ja zdała analiz na CHHČ, potym adrazu zapisałasia da płatnaha hiniekołaha, kab vyklučyć pazamatkavuju ciažarnaść. Hiniekołah skazała, što raz ja pryjšła, to jana abaviazanaja pastavić mianie na ŭlik, niahledziačy na toje, što ja inšaziemka, — i kali ja pierapyniu ciažarnaść, heta moža paŭpłyvać na situacyju ź lehalizacyjaj.
Ja takich realnych historyj nie viedaju, dumaju, jana mianie prosta pałochała. Ale mienavita dziejnaja na toj momant u Polščy zabarona abortaŭ navat pa miedpakaźnikach stała hałoŭnaj pryčynaj, čamu my źjechali na 11 tydni majoj ciažarnaści ŭ Biełaruś (na ščaście, u nas była takaja mahčymaść).
Ja była ŭ hrupie ryzyki pa ŭzroście (mnie 42 hady), tamu chacieła mieć mahčymaść zrabić usie hienietyčnyja skryninhi (NIPT, amnijacentez pa pakazańniach) i pierapynić ciažarnaść u vypadku pahrozy adchileńniaŭ.
Druhaja važkaja pryčyna — ja chacieła naradžać z ruskamoŭnym doktaram, jakoha vybieru sama. Ale navat u darahim i raskručanym varšaŭskim «Miedykaviery» mnie hetaha nie mahli harantavać. A ŭ situacyi tatalnaj niavyznačanaści (i pa žyćci, i z nahody rodaŭ) nam chaciełasia maksimalnaj pradkazalnaści.
U Biełarusi ja ŭžo adzin raz naradžała biaspłatna, i hety małapryjemny dośvied my z mužam vyrašyli nie paŭtarać. Tamu ja stała na ŭlik u pryvatnym miedcentry i atrymała vyklučnaje viadzieńnie ciažarnaści ŭ vydatnaha śpiecyjalista dokaznaj miedycyny.
Toje, što rašeńnie źjechać naradžać u Biełaruś było pravilnym, stała kančatkova zrazumieła, kali na apošnich terminach ciažarnaści ŭ mianie dyjahnastavali mnahavodździe i niestabilnaje papiaročnaje pieradlažańnie płoda.
Mianie špitalizavali ŭ absiervacyju, dva tydni nazirali, źbirali kansiliumy, razhladali lubyja varyjanty, jak paźbiehnuć apieracyi. Naradžała ja taksama płatna — z abranym doktaram u vip-adździaleńni 6-j radzilni. Doktar padłaviŭ hałaŭnoje pieradlažańnie, mianie prastymulavali — i ja naradziła sama i biez uskładnieńniaŭ.
U Polščy ja niekalki razoŭ sutykałasia z płatnaj miedycynaj, tamu mocna sumniavajusia, što sa mnoj by tam tak cackalisia. U najlepšym vypadku płanava prakiesaryli b, u najhoršym — skazali b prychodzić na schvatkach, i moh by zdarycca zaŭčasny adychod vod z vypadzieńniem pupaviny i inšymi niebiaśpiečnymi nastupstvami.
Dziela spraviadlivaści chaču adznačyć, što maje znajomyja, jakija naradžali ŭ Polščy biaspłatna, taksama zastalisia vielmi zadavolenyja. Ich rody prachodzili ledź nie pa knihach Mišela Adena: cicha, ciomna, ciopła, umiašańni minimalnyja, paradzicha vybiraje, jak pieražyvać schvatki i ŭ jakim stanoviščy naradžać, «załaty čas» — norma, a nie vyklučeńnie dla «vipaŭ». Ale ŭsio heta byli standartnyja fizijałahičnyja vypadki biez uskładnieńniaŭ.
My z mužam, viadoma, jak sapraŭdnyja kantralory, pakidali mahčymaść naradžać u Polščy ci Litvie na vypadak jakoha-niebudź biełaruskaha fors-mažoru, i navat zapisalisia ŭ ambasady hetych krain na atrymańnie paśviedčańnia na viartańnie dla dziciaci. Ale hety zapasny varyjant nie spatrebiŭsia. U vyniku pra svajo rašeńnie naradžać u Biełarusi my nie paškadavali ni razu.
I, darečy, polskaja ambasada biez prablem vydała novanarodžanamu małomu šenhien-vizu, kab viarnucca nazad u Polšču. Pierad hetym ja napisała list, abrysavała našuju situacyju, prykłała dakumienty — mnie pieratelefanavali i pryznačyli datu.
«Kali paradzicha pryjazdžaje ŭ balnicu, a tam niama miescaŭ — jana siadaje ŭ mašynu i jedzie ŭ inšuju»
Julija, viarnułasia z Hiermanii:
— Kali moj muž atrymaŭ ofier ad IT-kampanii ŭ Bierlinie, ja była ciažarnaja, termin składaŭ 12 tydniaŭ.
U Biełarusi ja nazirałasia ŭ doktara ŭ płatnym centry, a ŭ Hiermanii atrymała dostup da dziaržmiedycyny, bo ŭ nas była dziaržstrachoŭka. Ja znajšła ruskamoŭnuju doktarku — kab patrapić da jaje na pryjom, treba było amal hadzinu dabiracca na haradskoj elektryčcy, potym padoŭhu siadzieć u čarzie. Na žal, inšyja varyjanty nie byli mnie dastupnyja, bo ja nie viedała niamieckaj movy.
Ja nadta pieražyvała praz toje, što nie zmahu razumieć, što buduć havaryć mnie daktary padčas rodaŭ. Dva miesiacy ja šukała ruskamoŭnaha doktara ci chacia b miedsiastru, jakaja mahła b supravadžać mianie ŭ balnicu sa schvatkami i być sa mnoj tam uvieś čas, pakul naradžajecca dzicia, — ale nie zmahła znajści.
Siabroŭka, jakaja naradžała ŭ Hiermanii, skazała: «Ja ŭ toj momant naohuł usie movy zabyłasia», — jaje słovy zasieli ŭ mianie ŭ hałavie.
Druhaja pryčyna, čamu ja zadumałasia pra toje, kab viarnucca ŭ Biełaruś: u Bierlinie tak uładkavana — kali paradzicha sa schvatkami pryjazdžaje ŭ balnicu, a tam niama miescaŭ, jana siadaje ŭ mašynu i jedzie ŭ inšuju. Vy ŭjaŭlajecie sabie takuju honku pa balnicach?!
Była jašče i treciaja pryčyna: ja dumaju, heta važna — dzie mienavita naradziŭsia čałaviek. Ciapier majo dzicia žyvie ŭ Hiermanii. I chutčej za ŭsio jano pojdzie ŭ sadok, potym u škołu, jano budzie havaryć pa-niamiecku, ale hałoŭnaje — jano budzie pa-niamiecku dumać, heta niepaźbiežna.
I mnie zdavałasia, što chacia b praź miesca svajho naradžeńnia jano budzie ŭsio ž źviazanaje ź Biełaruśsiu. I budzie viedać, adkul rodam.
Karaciej, na terminie 32 tydni my z mužam viarnulisia. Užo naradžajučy, ja dumała: dziakuj bohu, što ja ŭ Minsku.
Klinika, u jakoj ja nazirałasia ŭ pieršym trymiestry, mianie nie pryniała. Pryjšłosia źmianić płatny centr. Pavodle płana ja miełasia naradžać u vip-adździaleńni 6-aj radzilni — užo ŭkłała damovu i abrała doktara. Ale za 2 tydni da rodaŭ jaje zakryli praz kavid.
Rody byli vielmi ciažkimi — kali schvatki pierajšli ŭ patuhi, stała zrazumieła, što treba ekstranna rabić kiesarava siačeńnie. Paśla apieracyi ja nie mienš ciažka adnaŭlałasia — mianie litaralna vychodžvali na praciahu 2 tydniaŭ. Ale sa mnoj uvieś čas byŭ muž, ja adčuvała jaho padtrymku.
Ciapier užo ja viedaju mnohaje ŭ Bierlinie: u mianie źjavilisia znajomyja, jakija naradžali tut, — i jany kažuć, što ŭ mnohich balnicach jość daktary i miedsiostry/miedbraty, jakija razmaŭlajuć pa-rusku. Ale pra svajo rašeńnie viarnucca na rody ŭ Biełaruś ja nie škaduju.
U pieršy miesiac da małoha na patranaž prychodziła cudoŭnaja miedsiastra ź biełaruskaj palikliniki — dapamahała mnie va ŭsim, tłumačyła, jak dahladać novanarodžanaha. A ŭ Hiermanii ja nie mahu vyklikać doktara na dom. Kali majo dzicia ŭpieršyniu zachvareła (ź vielmi vysokaj tempieraturaj), ja ŭ panicy pisała daktaram — i tolki z adnoj palikliniki adkazali: «Prychodźcie!»
Reč u tym, što tut jak z rodami: kali paliklinika pierahružanaja, administratar moža admović vam u pryjomie (choć daktary i abaviazanyja akazvać ekstrannuju dapamohu). Tak što kali ty nie viedaješ zakonaŭ, jak ja tady, abo movy — tabie budzie niaprosta damahčysia kansultacyi i ahladu.
Praź niejki čas nam daviałosia pierajechać u inšuju kvateru ŭ Bierlinie. Ciapier da piedyjatarki, jakaja viała majho małoha z 9-ci miesiacaŭ, davodzicca dabiracca 2 hadziny. Ale zrabić ničoha nielha — inšyja palikliniki vielmi zahružanyja. Doktarka-ŭkrainka z palikliniki pa susiedstvie skazała: «U mianie 500 dziaciej — ja nie mahu vas uziać».
Zrabić vizu małomu, kab viarnucca ŭ Hiermaniju, nie było prablemaj — dziaciej padajuć na «ŭźjadnańnie ź siamjoj». Pierakład dakumientaŭ, apastyl i inšaje zrabili za paru dzion — paśpieli da varjackich čerhaŭ. A pa pryjeździe ŭ Hiermaniju zrabili dziciaci DNŽ — jon pryviazany da mužavaj Blue card.
«Pytańnia, dzie naradžać, navat nie stajała — ja chacieła viarnucca da doktara, jakomu daviarała»
Iryna, viarnułasia ź Litvy:
— My z mužam płanavali dzicia, jašče pakul žyli ŭ Biełarusi, ale ja zaciažaryła ŭžo paśla taho, jak nas rełakavali ŭ Litvu.
Ciažarnaść u cełym prachodziła narmalna. Ja nazirałasia ŭ płatnym centry ŭ ruskamoŭnaha hiniekołaha. Za ŭvieś čas u mianie ŭziali kroŭ ź vieny niekalki razoŭ — i toje tolki tamu, što ja sama pra heta paprasiła doktara. Darečy, maja strachoŭka ad kampanii nie pakryvała ni viadzieńnie ciažarnaści ŭ cełym, ni hetyja analizy kankretna.
U niejki momant na prajekcie paŭstaŭ aŭrał — ja stała aviertajmić i vielmi stresavała praz heta.
I kali ŭ mianie raptam źjavilisia kryvianistyja vydzialeńni, žudasna spałochałasia. Doktarka zapeŭniła: usio dobra — padstavy dla turboty niama. Ale ja pieražyvała, tamu ŭvieś čas pisała znajomamu hiniekołahu ŭ Biełarusi. Jon staŭ dla mianie padtrymkaj i aporaj na ŭvieś toj čas. I tak, u adroźnieńnie ad litoŭskaha śpiecyjalista, jon paličyŭ nie lišnim pryznačyć mnie preparaty prahiesteronu. Maja doktarka ŭ Litvie tolki skazała na heta: «Jak chočacie — škody nie budzie!»
Pytańnia, dzie naradžać, pierada mnoj navat nie stajała — ja chacieła viarnucca da doktara, jakomu całkam daviarała. Tak što, aformiŭšy «dekret», ja tut ža sieła ŭ aŭtobus — i pajechała ŭ Minsk.
Užo tut pajšła i ŭkłała damovu z radzilniaj na płatnyja rody. Doktar — nu, viadoma ž, toj samy, moj.
Samaje cikavaje: užo ŭ Biełarusi vyśvietliłasia, što ŭ mianie byli ryzyki (nie chaču ŭdavacca ŭ padrabiaznaści) — ale ŭ Litvie nie zrabili nivodnaha analizu, jaki b ich vyznačyŭ. Moj doktar nazvaŭ heta «žudasnaj niadbajnaściu». Dobra, što ŭsio dobra skončyłasia.
My ŭsio jašče ŭ Minsku — ja nie navažvajusia pakul viartacca nazad, bo dzicia jašče małoje dla padarožža, ale padacca na litoŭskuju vizu dla jaho možna tolki ŭ Hruzii abo ŭ Turcyi. Jość jašče varyjant zrabić šenhien-vizu ŭ pasolstvie luboj inšaj jeŭrapiejskaj krainy, a potym padavacca na DNŽ u Litvie — moža, my tak i zrobim.
Čytajcie taksama:
Biełarusy zmohuć zrabić biaspłatnaje EKA ŭ Polščy. Jak i kudy źviartacca
Źnižeńnie naradžalnaści va ŭsim śviecie moža adbycca chutčej, čym čakałasia
U Prazie vypadkova zrabili abort zdarovaj žančynie, zbłytaŭšy jaje ź inšaj pacyjentkaj
Kamientary