Prarasijski rehijon Afryki, dzie zabili vahnieraŭcaŭ, abjadnaŭsia ŭ kanfiederacyju. Dziela čaho?
Kiraŭniki chuntaŭ Mali, Nihiera i Burkina-Faso aficyjna abjadnalisia ŭ «Kanfiederacyju dziaržaŭ Sachiela», čamu aktyŭna sadziejničaŭ Kreml rukami najmitaŭ-vahnieraŭcaŭ. Što heta aznačaje dla śvietu, pryčym tut Biełaruś i ci pahłynie novaja kanfiederacyja ŭsich svaich susiedziaŭ?
6 lipienia try zachodnieafrykanskija krainy (Mali, Nihier i Burkina-Faso) padpisali chartyju ab stvareńni kanfiederacyi pad aficyjnaj nazvaj «Aljans dziaržaŭ Sachiela (AES)», ci prosta «kanfiederacyja Sachiela». Pra heta zajaviŭ u X (Tvitary) kiraŭnik chunty Burkina-Faso Ibrahim Traare.
Sachiel (što aznačaje na arabskaj movie «miaža» albo «ŭźbiarežža») — afrykanski rehijon, jaki znachodzicca na poŭdzień ad pustyni Sachary i praścirajecca ad Atłantyčnaha akijana da Čyrvonaha mora.
U miežach hetaj linii žyvie kala 100 miljonaŭ čałaviek i raźmiaščajecca vielizarnaja kolkaść minieralnych resursaŭ, asabliva redkaziamielnych mietałaŭ, takich jak uran, lityj i inšyja.
Va ŭsich troch krainach z kałanijalnych časoŭ daminavała Francyja, jakaja mieła ciesnyja finansavyja, palityčnyja i vajskovyja suviazi ź miascovymi elitami, a taksama aktyŭna zmahałasia z terarystyčnymi i ekstremisckimi ruchami.
Adnak situacyja źmianiłasia, bo, pačynajučy z 2020 hoda, u Sachieli raspačałasia chvala vajskovych pieravarotaŭ, bolšaść ź jakich pryviała da ŭłady chunty, jakija mocna simpatyzujuć Kramlu. Mali, Nihier i Burkina-Faso pačali vyhaniać sa svajoj terytoryi vajskovyja kantynhienty krain Zachadu, zaprašajučy zamiest ich najmitaŭ PVK «Vahnier».
Hałoŭnymi faktarami pośpiechu pieravarotaŭ u Sachieli stali niekampietentnaść miascovych uładaŭ u baraćbie z teraryzmam i sieparatyzmam, a taksama kryŭdy miascovaha nasielnictva na Zachad (asabliva na Francyju) za kałanijalnaje minułaje, na čym umieła zhulała Rasija, vystaŭlajučy siabie ŭ vačach afrykancaŭ «zmaharom suprać zachodniaha impieryjalizmu».
Jak adznačała jašče ŭ krasaviku minułaha hoda vydańnie The Washington Post, pryvodziačy materyjały z adnaho sa źlitych sakretnych dakumientaŭ ZŠA, usie hetyja pieravaroty abo ich sproby, a taksama ŭvohule ŭsia dziejnaść PVK «Vahnier» u Paŭnočnaj Afrycy staviła pierad saboj metu stvaryć prarasijskuju kanfiederacyju afrykanskich dziaržaŭ na ŭsioj linii Sachiela ad Atłantyčnaha akijanu da Čyrvonaha mora, dziakujučy jakoj Kreml atrymaŭ by niepasredny dostup da ŭsich redkich resursaŭ, jakija tam znachodziacca, i adpaviedna moh by dyktavać usiamu śvietu ŭmovy.
Jak pakazaŭ čas, raźviedka ZŠA ŭ svaich acenkach mieła racyju.
Idealny štorm i rola Biełarusi
Pavodle zajaŭ kiraŭnikoŭ chuntaŭ troch krain, novaja kanfiederacyja Sachiela pavinna stać «paŭnavartasnym ekanamičnym, palityčnym i vajskovym abjadnańniem, zasnavanym na salidarnaści, uzajemapavazie suvierenitetaŭ i rehijanalnym intehracyjnym supracoŭnictvie».
U jakaści pryjarytetaŭ kanfiederacyja taksama stavić biaśpieku, stabilnaść i baraćbu ź biednaściu.
Uvachodžańnie ŭ kanfiederacyju novych členaŭ ź liku susiednich krain u dakumientach niepasredna nie ahavorvajecca, ale i nie admaŭlajecca.
Usio heta robić niepaźbiežnym supiernictva i navat kanflikty z ECOWAS — mocnym rehijanalnym błokam z ułasnym mytnym i valutnym sajuzam, ahulnym rynkam i orhanami ŭłady, kalektyŭnymi ŭzbrojenymi siłami i hetak dalej, jaki isnuje ŭžo amal 50 hadoŭ i ŭ skład jakoha ŭvachodziać bolšaść krain Zachodniaj Afryki.
ECOWAS maje vielmi ciesnyja suviazi z Zachadam i niehatyŭna stavicca da prarasijskich vajskovych pieravarotaŭ u rehijonie, bo jany adbyvajucca niepasredna na terytoryi jaho krain-členaŭ, što škodzić biaśpiecy i stabilnaści błoka.
Mali, Nihier i Burkina-Faso na praciahu mnohich hadoŭ sami ŭvachodzili ŭ skład ECOWAS i karystalisia jaho intehracyjnymi vyhodami (asabliva łahistyčnaj handlovaj infrastrukturaj), ale pad upłyvam Rasii vyjšli z abjadnańnia, kab stvarać kanfiederacyju Sachiela — pa sutnaści kramloŭskuju kopiju ECOWAS.
Sumnaja ironija — u tym, što jašče ŭčora try afrykanskija krainy žyli ŭ adładžanaj dziesiacihodździami sistemie ŭzajemaintehracyi, a ciapier buduć vymušanyja budavać toje ž samaje z nula, padajučy heta ŭ jakaści dasiahnieńnia. Heta hihancki krok nazad.
Dadatkovaj katastrofaj źjaŭlajecca i toje, što siabroŭstva ŭ ECOWAS davała Mali, Nihieru i Burkina-Faso svabodny vychad da akijana i marskoha handlu, a ciapier try krainy faktyčna izalavanyja ŭ pustelni, a adnosiny z ECOWAS pahoršanyja.
Isnavańnie Mali, Nihiera i Burkina-Faso krytyčna zaležyć ad marskoha handlu. Ich ekanomika i łahistyčnaja infrastruktura amal całkam aryjentavanyja na ekspart pryrodnych resursaŭ pa račnych šlachach u krainy ECOWAS, a adtul moram na suśvietny rynak. Čyhunačnyja i avijacyjnyja znosiny ŭ hetych krainach raźvityja drenna.
Akramia taho, u navastvoranaj kanfiederacyi Sachiela zastajecca jašče šmat istotnych prablem, sukupnaść jakich možna nazvać idealnym štormam.
-
Vialikaja kolkaść nasielnictva (amal 70 miljonaŭ čałaviek) pry pieravažna pustelnaj miascovaści, małaprydatnaj dla sielskaj haspadarki.
-
Haleča, hoład, epidemii, niedachop presnaj vady, nizki ŭzrovień adukacyi i miedycyny, piermanientny ekanamičny zaniapad i stahnacyi.
-
Pastajannyja napady z boku paŭstancaŭ, sieparatystaŭ i bajevikoŭ roznych radykalnych isłamisckich hrupovak.
Mali, Nihier i Burkina-Faso nie kantralujuć svaje terytoryi całkam, bo razroźniena zmahajucca suprać tuarehaŭ i inšych nacyjanalnych sieparatysckich hrupovak, a taksama cierpiać napady z boku terarystaŭ «Al-Kaidy» i IDIŁ, jakija tryvała zasieli ŭ rehijonie.
U minułym hetaj prablemaj vajskovym šlacham zajmalisia Francyja, ECOWAS i miratvorčy kantynhient AAN, a ciapier zajmajecca rasijski PVK «Vahnier», jaki adpraŭlaje svaich najmitaŭ u Sachiel ź Biełarusi (a taksama niepasredna viarbuje biełarusaŭ dla adpraŭki ŭ Afryku, siarod jakich užo jość adna achviara).
Zrešty, vahnieraŭcy, choć i majučy bajavy dośvied va Ukrainie, nie zdolnyja dapamahać prarasijskim chuntam efiektyŭna, bo niedaaceńvajuć miascovych supiernikaŭ. Lepšaj ilustracyjaj hetaha staŭ tatalny razhrom kałony vahnieraŭcaŭ u Mali, jaki na dniach ažyćciavili tuarehi. Kolkaść zabitych najmitaŭ moža składać bolš za 80 čałaviek.
Što budzie dalej?
Uličvajučy ŭsio vyšejskazanaje, asabliva ŭsie prablemy Mali, Nihiera i Burkina-Faso, novaj kanfiederacyi Sachiela budzie amal niemahčyma dasiahnuć svaich metaŭ pa roskvicie, stabilnaści i biaśpiecy, kali jana albo nie pojdzie na sastupki Zachadu i ECOWAS, albo nie pašyrycca terytaryjalna za košt svaich susiedziaŭ.
Pieršy varyjant małavierahodny, bo supiarečyć intaresam Kramla pa svabodnym dostupie da ŭsich resursaŭ rehijona, jakija majuć pryjarytetnaje značeńnie dla suśvietnaj atamnaj i ciažkaj pramysłovaści, asabliva dla vytvorčaści elektroniki.
Pieramovy kanfiederacyi Sachiela ab paciapleńni adnosin z Zachadam i ECOWAS nie tolki pazbaviać Maskvu mahčymaści atrymać manapoliju na miascovyja resursy, ale i stvarajuć ryzyku vychadu Mali, Nihiera i Burkina-Faso z arbity rasijskaha ŭpłyvu.
Tamu bolš vierahodny druhi varyjant, dzie kanfiederacyja Sachiela pasprabuje pahłynuć inšyja krainy ECOWAS, bo ŭsie jany majuć žyćciova važny dla prarasijskich chuntaŭ vychad da mora, a taksama ŭradlivyja ziemli, bahatyja ekanamičnyja aktyvy i adładžanuju ekspartnuju infrastrukturu na suśvietny rynak.
Inšaje pytańnie, jakim čynam Mali, Nihier i Burkina-Faso zmohuć pahłynuć svaich susiedziaŭ, bo ich rehularnyja armii i pa kolkaści, i pa jakaści (ahułam 32 tysiačy sałdat pieravažna sa starym savieckim uzbrajeńniem) našmat sastupajuć uzbrojenym siłam krain ECOWAS (246 tysiač vajskoŭcaŭ z dostupam da zachodniaj zbroi).
U lubym z vajskovych scenaroŭ raskład nie na karyść kanfiederacyi Sachiela. Ale da niepasrednaha sutyknieńnia z ECOWAS moža i nie dajści, bo Kreml moža pasprabavać ździejśnić u krainach błoka vajskovyja pieravaroty, kab tyja sami potym «zachacieli» ŭvajści ŭ kanfiederacyju.
Adzin z takich pieravarotaŭ užo paśpiachova adbyŭsia ŭ Hviniei, jakaja źjaŭlajecca susiedam prarasijskaj Mali i maje vychad da mora. Pry hetym Hvinieja, niahledziačy nie vykazanuju padtrymku kramloŭskim chuntam, pakul što zastajecca členam ECOWAS.
Jašče patencyjnymi celami dla prarasijskich pieravarotaŭ mohuć stać uschodnija ad kanfiederacyi Sachiela krainy, takija jak Čad i Sudan, jakija taksama pakutujuć ad hramadzianskich vojnaŭ, niestabilnaści i napadaŭ terarystaŭ. Pierachod hetych krain na rasijski bok daść kanfiederacyi Sachiela vychad da Čyrvonaha mora.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary