Voś pra što byŭ zabaronieny artykuł pra Łukašenku ŭ «Maskoŭskim kamsamolcy» — jaki vydalili paśla prośby ź Minska
Artykuł byŭ źmieščany na sajcie «Maskoŭskaha kamsamolca» ŭčora viečaram i nazyvaŭsia «Alaksandr Łukašenka buduje Saviecki Sajuz, jaki my stracili».
Artykuł byŭ vydaleny z sajta «Maskoŭskaha kamsamolca», ale ŭ internecie zachavałasia kopija. Zrešty, ničoha aburalnaha ŭ tekście niama.
«U Biełarusi prachodziać uračystaści: jubilej niaźmiennaha kiraŭnika krainy, jakoha piaščotna nazyvajuć baćkam, — Alaksandra Łukašenki. U piatnicu, 30 žniŭnia, jamu spaŭniajecca 70 hadoŭ. Apošnim časam Alaksandr Ryhoravič byccam by staŭ navat zadumvacca nakont piensii.
«Vy pavinny pryvykać da taho (ja vas raśpieściŭ troški), što prezident budzie inšy. Nie, ja nie kažu, što zaŭtra ja vas kinu, paślazaŭtra i inšaje. Ale ŭsiakaje ŭ žyćci byvaje. Vy pavinny pryvykać da taho, što ja nie viečny, jak i ŭsie vy», — zajaviŭ jon u pačatku žniŭnia hetaha hoda padčas naviedvańnia ahraharadka Haradzišča Škłoŭskaha rajona. Ale ŭsio ž, chutčej za ŭsio, heta kakiectva. Vybary prezidenta Biełarusi pavinny adbycca ŭ lipieni 2025 hoda [nie paźniej za lipień 2025 hoda — NN], a pra namier u ich udzielničać Łukašenka zajaviŭ jašče ŭ lutym 2024-ha.
U čym sakret jaho palityčnaha daŭhalećcia?
«Našy suajčyńniki stvaryli sabie vobraz Jeŭropy pa savieckich filmach pra Šerłaka Chołmsa. Tam utulna, čysta i ŭsie zakonapasłuchmianyja. Ale, sutyknuŭšysia ź jeŭrapiejskimi realijami, rasijanie nie zachacieli admaŭlacca ad mary. I jana ŭvasobiłasia ŭ vobrazie Biełarusi», — ličyć rasijski palitołah, namieśnik dyrektara Centra palityčnych technałohij, prafiesar VŠE Alaksiej Makarkin. Rasijanie pryjazdžajuć u susiedniuju dziaržavu i bačać tam uzor jeŭrapiejskaj mary — utulna, čysta i ŭsie zakonapasłuchmianyja. A tyja, chto nikoli nie byŭ u Biełarusi, sutykajucca ź jaje ahrarnaj pradukcyjaj u kramach. Jana dastupnaja i nahadvaje savieckaje minułaje.
«I rasijanam niama spravy da parušeńniaŭ pravoŭ hramadzian i adsutnaści demakratyi. Naadvarot, jany ličać, što Łukašenka całkam pravilna ŭsio robić — padtrymlivaje sielskuju haspadarku i pramysłovuju vytvorčaść, supraćstaić mihracyi i nie daje razvalicca dziaržavie».
«Łukašenka ŭmieła stvaraje vobraz savieckaha kiraŭnika kałhasu, kłapatlivaha i patrabavalnaha, jaki haroj za Rasiju», — miarkuje Makarkin.
Ale histaryčna Łukašenka prajšoŭ praz składanyja pieramieny adnosin z Rasijaj. Tak, u 90-ja jon usprymaŭsia jak alternatyva Jelcynu, i tady biełaruski lidar byŭ za intehracyju ŭ sajuznuju dziaržavu, dzie raźličvaŭ stać kiraŭnikom.
«Z prychodam Uładzimira Pucina Łukašenka zrazumieŭ, što ŭznačalić Sajuznuju dziaržavu nie zmoža, i straciŭ usiakuju cikavaść da abjadnańnia. Jon da hetaha času zaciahvaje pracesy stvareńnia adzinaj valuty, bo viedaje, jak možna doŭha ciahnuć u hetych pytańniach».
«Ale Łukašenka svoj vybar zrabiŭ u 2020 hodzie, kali nichto, akramia Rasii, nie moh jamu dapamahčy», — miarkuje ekśpiert. Palityka šmatviektarnaści i padłaščvańnia z Zachadam, pradstaŭleńnie siabie miratvorcam i pasiarednikam u stasunkach z Rasijaj skončylisia paśla vybaraŭ 20-ha hoda. Tady jon staŭ dla Zachadu nielehitymnym prezidentam. A jaho rašeńni paśla pačatku SVA [vajny va Ukrainie — NN], u tym liku ab raźmiaščeńni jadziernaj zbroi na svajoj terytoryi, kančatkova pazbavili jaho mahčymaści manieŭravać.
«U nastupnym hodzie ŭ Biełarusi projduć čarhovyja vybary prezidenta. I, pa ŭsioj vierahodnaści, Łukašenka vyłučyć znoŭ svaju kandydaturu», — miarkuje Alaksiej Makarkin. Łukašenka kaža, što sydzie, kali budzie spakojna i biaśpiečna. A jaki ŭžo tut spakoj.
«Łukašenka tolki sprabuje ŭpłyvać na rasijski infarmacyjny paradak dnia, — kaža rasijski palitołah, namieśnik dekana fakulteta suśvietnaj ekanomiki i suśvietnaj palityki NDU VŠE Andrej Suzdalcaŭ. — Jaho fienomien zaklučajecca ŭ tym, što jon kanviertavaŭ našy ciažkaści apošnich 20 hadoŭ u padtrymku svajoj ułady i datacyi dla svajoj dziaržavy.
Biełaruś atrymała ŭžo 250 miljardaŭ dalaraŭ datacyj, choć my tam ničoha amal nie majem, kitajcy bolš majuć, čym my. Łukašenka pravodziŭ sieparatnyja pieramovy z Ukrainaj, jak vyśvietliłasia ŭ lipieni, što pryviało da niehatyŭnych nastupstvaŭ dla nas na froncie. Bo jany dazvolili źniać ukrainskija vojski ź biełaruskaj miažy i pierakinuć ich u Sumskuju vobłaść.
Z ukrainskaha boku vajuje połk biełarusaŭ [Połk Kalinoŭskaha — NN], a z našaha ich dobraachvotnikaŭ nie vidać. Usio, što patrabujecca dla frontu ad ich pramysłovaści, jany nam pradajuć za košt našaha ž biudžetu. Tak što nijakija biełarusy nam nie braty. Jany hladziać na nas jak na resursnuju bazu. Łukašenku patrebnyja party i naftahazavyja radoviščy. I my ich jamu, viadoma, addamo».
46% apytanych u 2023 hodzie rasijanaŭ, pavodle źviestak daśledavańniaŭ TAA «Infarm» dla fondu «Hramadskaja dumka», paličyli, što stasunki pamiž Rasijaj i Biełaruśsiu stanoviacca lepšymi. Pryčym 17% upeŭnienyja, što heta adbyvajecca praź ciesny kantakt lidaraŭ našych krain. A 10% — što z-za padtrymki Biełaruśsiu SVA. Taksama 10% miarkujuć, što sprava ŭ palapšeńni handlova-ekanamičnych suviaziaŭ. I tolki 3% źviazvajuć palapšeńnie ŭzajemaadnosin krain ź siabroŭskaj palitykaj, jakuju pravodzić Alaksandr Łukašenka. Pry hetym 59% apytanych stanoŭča staviacca da biełaruskaha lidara, ź ich 16% źviazali svajo staŭleńnie da Łukašenki ź simpatyjami da jaho asabistych jakaściaŭ.
«Łukašenka vytkany z supiarečnaściaŭ, i, adpaviedna, staŭleńnie rasijanaŭ da jaho — supiarečlivaje, — miarkuje doktar histaryčnych navuk Dźmitryj Hromaŭ.
— Rasijanie, asabliva kansiervatyŭna nastrojenyja, bačać u Biełarusi Łukašenki «Saviecki Sajuz, jaki my stracili», heta značyć krainu, u jakoj zachavalisia pramysłovaść, sielskaja haspadarka, sacyjalnaja abarona. Biełaruś usprymajecca jak najbližejšy sajuźnik, jak kraina, jakaja zachavała z Rasijaj najbolš družalubnyja adnosiny. U toj ža čas mnohich razdražniajuć niazhodlivaść biełaruskaha lidara, jaho niaŭmieńnie vieści dyjałoh z ułasnym narodam, imknieńnie vyrašać unutranyja pytańni šlacham represij».
Biełaruski ž palitołah Alaksiej Dziermant upeŭnieny, što Alaksandr Łukašenka adnolkava blizki jak biełarusam, tak i rasijanam: «Jon blizki ludziam pierš za ŭsio tym, što jon sam vychadziec z naroda, nie ź niejkaj elitnaj siamji, nie z namienkłatury, jon čałaviek ź vioski, ad ziamli, ad sachi, ad kasy, jaki doŭha padymaŭsia na viaršyni ŭłady dziakujučy svaim talentam, a nie suviaziam. I, napeŭna, ludzi heta adčuvajuć i daviarajuć jamu. Akramia taho, u suśvietnaj palitycy jon zavajavaŭ sabie imia tym, što pravodzić niezaležnuju palityku, nie mianiaje pryncypy, nie prahinajecca pad dyktat Zachadu i pry hetym zachoŭvaje tradycyjnyja suviazi, sajuz z Rasijaj. I heta vyklikaje ŭ mnohich adabreńnie jaho palityki».
Kamientary