«Pa televizary skazali, što tut raźbiŭsia prezident Polščy»
Repartaž NN ź miesca katastrofy avijałajniera Lecha Kačyńskaha.
Vajskovy aeradrom ŭ Smalensku znachodzicca na paŭnočnaj akrainie horada, adrazu na vyjeździe ŭ kirunku trasy Minsk-Maskva. U savieckija časy na aeradromie i ŭ vakolicach viravała žyćcio, a siońnia jon atočany spalnymi mikrarajonami i pramzonaj.Ab byłych časach nahadvajuć tolki šerahi sastarełych samalotaŭ, što vidniejucca z-za aharodžy.
Dniom 10 krasavika praz krušeńnie samalota Lecha Kačyńskaha, usie padjezdy da aeradroma byli zakrytyja. Z kožnaha kirunku daroha była pierakrytaja adrazu niekalkimi pastami DPS i milicyi. Prapuskali tolki mašyny śpiecsłužbaŭ, vajskoŭcaŭ, MNS, milicyi i žurnalistaŭ. Apošnich, što praŭda, padpuskali da miesca katastrofy naminalna – blizka padyści da jaho było niemahčyma. Tolki ŭ tym miescy, dzie samalot prezidenta Polščy začapiŭ vierchaviny drevaŭ, možna było padyści da vialikaha frahmientu kryła, jaki adłamaŭsia pry kantakcie ź linijaj elektrapieradač. U hetym miescy sabralisia vidavočcy padziej, jakija achvotna apaviadali žurnalistam ab padziejach ranicy 10 krasavika.
Pavodle ich słovaŭ, kala 11-j hadziny pa smalenskim časie, nad aeradromam źjaviŭsia bieła-čyrvony pasažyrski samalot. Jon zrabiŭ niekalki kruhoŭ nad im, pieryjadyčna chavajučysia ŭ hustym tumanie, zatym zrabiŭ sprobu źnizicca, a na padlocie da pasadačnaj pałasy raptam nakreniŭsia i začapiŭ kryłom haliny drevaŭ. Paśla hetaha samalot jašče pralacieŭ kala 150-ci mietraŭ i ŭpaŭ za aharodžaj aeradroma, niepadalok ad uźlotnaj pałasy. Katastrofa mahła skončycca jašče bolš kryvava – samalot upaŭ usiaho ŭ sotni mietraŭ ad paliŭnaj stancyi, aŭtasałona i hatela.
«My dakładna nie viedajem, chto tam lacieŭ, što heta byŭ za samalot. Pa televizary kažuć, što prezident Polščy nibyta raźbiŭsia tut», — adkazvali žychary Smalenska na pytańni žurnalistaŭ. Apošnija viedali nie našmat bolš.Adzinaj aficyjnaj krynicaj infarmacyi byŭ pres-sakratar smalenskaha hubiernatara, jaki znachodziŭsia la bližejšaha da miesca katastrofy ŭjezdu na aeradrom. Adnak jon tolki i moh, što paŭtarać: «Pakul ničoha nieviadoma. Čakajcie na novuju infarmacyju». Pry hetym navat nie dastavaŭ cyharety z zuboŭ.
A na aeradrom tym časam zajazdžali vajskovyja hruzaviki, davierchu nahružanyja trunami, furhony MNS, milicejskija lehkaviki i limuziny čynoŭnikaŭ. Šmatlikija žurnalisty adno pravodzili ich vačami. Z taho miesca, dzie dazvolili znachodzicca pradstaŭnikam ŚMI, možna było tolki zdalok razhledzieć, što adbyvajecca na miescy avijakatastrofy. Tam rasstaŭlali aśviatlalnyja prybory i źbirali častki samalota.
Za aharodžu bieź piarečańniaŭ puścili adno zdymačnuju hrupu Pieršaha kanała rasijskaha telebačańnia – na smalenski aeradrom prybyŭ U.Pucin. Polskim žurnalistam daviałosia čakać pryjezdu Donalda Tuska. Uvohule pradstaŭniki polskich ŚMI vyhladali nadzvyčaj razhublena. Bolšaść ź ich jechała na ŭračystaści ŭ Katyni, a trapiła na zusim inšuju padzieju. Zvykłych uśmiešak na tvarach polskich žurnalistaŭ nie było. Čaho nie skažaš ab rasijskich milicyjantach…
Takoje staŭleńnie možna zrazumieć. Što ŭ Rasii, što ŭ Biełarusi da ŭłady i čynoŭnikaŭ samaha vysokaha ranhu nie pryniata stavicca z pavahaj. Uładu pryniata bajacca. U Polščy inačaj. Na miescy trahiedyi daviałosia pačuć ad palakaŭ, što jany nie mohuć pavieryć ŭ toje, što adbyłosia. Nie mohuć pavieryć, što kraina zastałasia amal biez kiraŭnictva. 10 krasavika na ŭskrainie Smalensku razam z prezidentam zahinuła amal usio kiraŭnictva polskaha vojska, kiraŭnik Nacyjanalnaha banka, vice-śpikier Sojma i jašče dziesiatki zasłužanych asob. Takoje jašče nikoli nie zdarałasia ŭ najnoŭšaj historyi.
«Heta niemahčyma. Ja nie maju słovaŭ», — tolki tak zmoh prakamientavać trahiedyju supracoŭnik polskaha niedziaržaŭnaha telekanała TVN.
Bližej nočy stała viadoma, što pareštki zahinułych vyvoziać viertalotami ŭ Maskvu. Bolšaść žurnalistaŭ pieramiaściłasia ŭ pres-centr, raźmieščany niepadalok u hateli. Što praŭda, tam ich usich čakaŭ niepryjemny siurpryz – paśla adjezdu Pucina administracyja hatelu kardynalna źmianiła staŭleńnie da ŚMI. Spačatku skončyłasia biaspłatnaja harbata, a potym žurnalistam i ŭvohule adklučyli dostup da interneta. «Restaran zamykajecca», — tolki i skazała administratarša. Nie paŭpłyvaŭ na jaje rašeńnie navat karotki niečakany vizit u hatel Jarasłava Kačyńskaha, jaki nakiroŭvaŭsia na apaznańnie svajho brata.
Trahičny dzień padychodziŭ da kanca. Nad smalenskim vajskovym aeradromam «Paŭnočny» ŭžo nie ŭźlatali transpartnyja viertaloty, a žurnalistaŭ la ŭjaznoj bramy značna pamienieła. Nasuprać jaje stajaŭ bieły lehkavik z łahatypam polskaj dziaržaŭnaj telekampanii TVP. Na jaho kapocie niechta pakinuŭ šmat čyrvonych hvaździkoŭ, a la kołaŭ mašyny pałali źničy.
HLADZICIE TAKSAMA FOTAREPARTAŽ JULII DARAŠKIEVIČ SA SMALENSKU
Kamientary