«Mnie namiaknuli, što kali ja i dalej budu ŭdzielničać u pikietach Sańnikava, u mianie mohuć adabrać dziaciej».
Siońnia da namieśnicy kiraŭnika rajonnaj administracyi niečakana vyklikali vychavalnicu adnaho z najlepšych dziciačych damoŭ siamiejnaha typu ŭ Babrujsku. Pryčynaj vykliku staŭ jaje aktyŭny ŭdzieł u pikiecie pa zbory podpisaŭ za patencyjnaha kandydata ŭ prezidenty Andreja Sańnikava.
— Mnie namiaknuli, što kali ja i dalej budu praciahvać udzielničać u hetych pikietach, u mianie mohuć adabrać dziaciej,— raskazvaje jana. — Kali ja spytała, a pa jakim pravie,
mnie adkazali, što ja — dziaržaŭny rabotnik, a značyć, mahu źbirać podpisy tolki za adnaho kandydata. Kali ž ja źbiraju podpisy za kandydataŭ ad apazicyi, u dziaržavy ŭźnikaje pytańnie, a ci pravilna ja vychoŭvaju dziaciej.
Varta adznačyć, što da hetaha času dziaržava nie mieła pretenzijaŭ da hetaha dziciačaha doma: u horadzie jon adzin z najbolš pavažanych, u im vychoŭvajucca 12 dziaciej, a samu vychavalnicu nie raz stavili ŭ prykład i zaprašali padzialicca dośviedam.
I voś ciapier hetyja dzietki, jakija spaznali siamiejnaje ciapło, znoŭ ryzykujuć stać sirotami i apynucca ŭ kazionnym domie, dzie niama ni lubovi, ni baćkoŭskaj łaski, ale zatoje jość «pravilnaje» razumieńnie taho, za jakoha kandydata treba stavić podpis.
— Ja pakul u šoku i razhublenaści, — pryznajecca žančyna. — Nie viedaju, što mnie rabić dalej… Za siabie ja nie bajusia — pracu ja sabie ŭ lubym vypadku znajdu, — ale što budzie ź dziećmi? U nas ciapier vialikaja družnaja siamja — i jak jany pieražyvuć, kali ŭsio heta abryniecca? Musić, daviadziecca admovicca ad pikietaŭ.
Svajho imieni žančyna taksama prasiła nie nazyvać — kab nie «dražnić sabakaŭ»:
— A tam, moža, usio i ŭlažacca… Urešcie, čynoŭniki, jakija sa mnoj siońnia hutaryli, rabili heta nie pa svajoj voli — na ich ža taksama cisnuć źvierchu. Da hetaha času ŭ nas byli cudoŭnyja adnosiny…
* * *
A voś što raskazvaje Śviatłana Abramnikava, rabotnica AAT «Biełšyna», siabra inicyjatyŭnaj hrupy Vitala Rymašeŭskaha:
— Na minułym tydni mianie vyklikaŭ da sabie ŭ kabiniet namieśnik dyrektara pa ideałahičnaj pracy. Kali ja pryjšła, u jaho na stale ŭžo lažali maja pracoŭnaja knižka i ŭlikovaja kartka. Jon pacikaviŭsia, dobraachvotna ja ŭvajšła ŭ inicyjatyŭnuju hrupu Rymašeŭskaha ci mianie prymusili. Ja adkazała, što dobraachvotna. Tady jon spytaŭ mianie pra majo siamiejnaje stanovišča, pra toje, ci vučacca maje dzieci. Ja jamu ŭsio raskazała. Jon kaža:
«My abodva siabry partyjaŭ, ale ja — u «Biełaj Rusi», a vy — u BCHD, a heta niesumiaščalna z tym, što vy pracujecie na dziaržaŭnym pradpryjemstvie. U vas siamja, dzieci… I jak vy budziecie žyć dalej, kali ŭ vas skončycca kantrakt?»Uvohule, staŭ chilić da taho, što ja mahu apynucca na vulicy.
Padčas hutarki ideołah paprasiŭ u Śviatłany paśviedčańnie ŭdzielnika inicyjatyŭnaj hrupy, pakruciŭ jaho ŭ rukach i addaŭ sakratarcy, kab jana zrabiła ksierakopiju.
— A potym jon mnie kaža: jedźcie dadomu, ja vam pazvaniu: vy pryjedziecie i napišacie admovu ad udziełu ŭ inicyjatyŭnaj hrupie. Ja ledź pieražyła hety dzień. Patelefanavała našamu kaardynataru, jana mianie supakoiła, paabiacała, što prymie miery. Potym ja daviedałasia: Rymašeŭski telefanavaŭ našamu ideołahu, i toj paabiacaŭ, što bolš nie budzie mianie čapać.
Kamientary