Jak Rasija daryć Biełarusi estetyku samabytnaści 7

«Now, here, you see, it takes all the running you can do, to keep in the same place. If you want to get somewhere else, you must run at least twice as fast as that!» («Alisa ŭ Krainie cudaŭ»).

«"Milicija" zvučit dovolno žutko. Mierieŝatsia furažka, trup i birka, stuł, protokoł, złovonnaja diežurka, mihałka, kafiel, vziatka i dubinka. Policija prinosit duch Jevropy, druhoje siemantičieskoje pole: dušistyj haz, izyskannyje kopy, strielba v noči, poimka Al Kaponie… Byť žiertvoju raspravy miliciejskoj sposobien dažie bomž bahrianolicyj; kohda ž tiebia tierzajet policiejskij — ty priebyvaješ kak by za hraniciej!» (Dźmitryj Bykaŭ)

Prezydent Rasiei Miadźviedzieŭ narešcie padpisaŭ zakon «Pra palicyju».

Ničoha revalucyjnaha, miarkujučy pa ŭsim, hety zakon jak zakonadaŭčaja norma, jak možna było i čakać, nie niasie. Kab refarmavać hniłyja postsavieckija instytuty, treba dziejničać tak, jak nielubimy, ale apošnim časam niešta padzabyty rasijskimi dziaržaŭnymi miedyjami M. Saakašvili. Svaje pieraŭtvareńni jon sapraŭdy pačaŭ z radykalnaj reformy palicyi, i jaje važnym elementam było, naprykład, zvalnieńnie pałovy štatu z nastupnym najmam całkam novych ludziej z nula, ab čym tut razmovy niama i nie mahło być u pryncypie.

Ale ja nie pra heta, ja — pra estetyku i pra symbali.

Kaniečnie ž, samym jaskravym efektam zhadanaj reformy budzie viartańnie palicejskaj słužbie spradviečnaj darevalucyjnaj nazvy «palicyja». Choć na estetyčnym uzroŭnie, ale Rasieja jašče na krok adyjdzie ad savieckaha minułaha (svoječasova pačałasia i inicyjavanaja partyjaj ułady chvala dyskusij ab pachavańni cieła Ŭ. Lenina).

Chto viedaje, raptam mistyčnym čynam spracujuć hetyja pahanskija rytuały, i Rasieja z pachavanym Leninym i «hospodami policiejskimi» zamiest savieckich «mientov» zaznaje los lepšy, čym uhatavany joj paśla suicydalnaha dvaccataha stahodździa.

Pahatoŭ, kali mistyka, karha-kult i zvykły «avoś» zastajecca krynicaju badaj što najbolšych nadziejaŭ dla ludziej, jakija ščyra pieražyvajuć za los hetaj vialikaj krainy.

Biełaruś ža na hetym fonie symbalična jašče na adzin krok apynoŭvajecca zzadu, u savieckim minułym:

z savieckimi dziaržaŭnymi symbalami i z pampeznymi Źjezdami kožnyja piać hadoŭ;

z horadam Dziaržynskam i vulicami Lenina i Marksa ŭ kožnym miastečku;

sa śviatam Kastryčnickaj revalucyi i «rublom» u jakaści valuty,

z «KDB» — a ciapier jašče i savieckaj «milicyjaj» na vulicach.

I kaniečnie ž, što nieparaŭnalna horš — z tymi samymi zastaŭšujusia ad SSSR całkam realnymi cenzuraj u ŚMI, niesvabodnymi vybarami i biazdarnaj planavaj ekanomikaju.

U pačatku 90-ch mahło zdavacca, što kab atrymać ułasny tvar, ułasnuju niejkuju tojesnaść, novaja niezaležnaja Biełaruś musić irvać z hetymi ahulnasavieckimi markierami, štodzionnymi i pobytavymi symbalami, ad kasavańnia zvarota «tavaryš» da pierajmienavańnia «staršyń harvykankamaŭ» u «burmistraŭ», a «abłaściej» u «vajvodztvy».

Ale

praz dvaccać hadoŭ my bačym, što možna było prosta stajać na miescy, kab na fonie źmianiŭšahasia i pajšoŭšaha napierad śvietu tak i tak zrabicca admietnymi i samabytnymi

 — pieratvarycca ŭ žyvy muzej, žyvy SSSR-2011.

Zabaŭna, u 1990 hodzie Rasieja pryniała deklaracyju ab dziaržaŭnym suverenitecie na paŭtara miesiacy raniej za Biełaruś. Naviazaŭšy Biełarusi balšavizm u 1919 h., sama Rasieja pieršaju ža ad jaho i vyzvalajecca. A Biełaruś tak i jdzie dalej u budučyniu, nie zruchajučysia ź miesca.

Aleś Čajčyc

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH