Adzin z čytačoŭ patelefanavaŭ nam i apavioŭ: maŭlaŭ, prajaždžaŭ paŭz Kreva, i takoje tam zaniadbańnie! Siem budynkaŭ na centralnaj vulicy nie vykarystoŭvajucca i razburajucca. Prosta ŭ centry raźbirajuć pabudovu, u jakoj raniej była apteka. Chto raźbiraje, niezrazumieła, ale narod ciahnie ŭsio, što ŭchopić. U haspadarcy prydaducca i cehła, i ramy, i doški.
U piatnicu viečaram my pryjechali ŭ Kreva. Nasamreč, nudlivaja karcina. Na hałoŭnaj vulicy, la aŭtobusnaha prypynku, užo razabrali kolišniuju apteku, zastałasia kupa śmiećcia. Pablizu — ablezłaja, začynienaja na zamok byłaja kniharnia, abłuplenaja stałovaja z patruščanymi prystupkami dy pavybivanymi šybami, jašče niejkija avaryjnaha vyhladu budynki, jakija, jak zhadvajuć mieścičy, słužyli narychtoŭčym punktam, kramami.
U Kreŭskim sielsaviecie raskazali, što bolšaść budynkaŭ naležyć rajspažyŭsajuzu. Jany prablemnyja. Zastalisia faktyčna tolki ścieny, dachi ciakuć, a achvotnych hetym usim zajmacca niama. Kalarytna hladziacca niazhrabnyja «avaryjki» savieckaha pasiołku na tle vieličnych ruinaŭ Kreŭskaha zamku.
Sprabavali adzinaj tut pryvatnicy‑biznesoŭčysie prapanavać byłuju stałovuju, ale žančyna nie pahadziłasia. Vyrašyła budavać sama kaviarniu j kramu. I joj pastaralisia dapamahčy, vyłučyli miesca ŭ centry — treba ž karmić patencyjnych turystaŭ. U miascovym kafeteryi ad praduktovaj kramy nie najasisia. Miarkujučy pa pustym pryłaŭku kafeteryja, nichto i nie sprabuje.
Darečy, apošni budynak, jaki pierastaŭ funkcyjanavać — stałovaja. Pracavała, zhadvajuć mieścičy, da pazaletašniaha hodu. Chadzili tudy z kałhasu. Ale paśla stała dla viaskoŭcaŭ doraha tam charčavacca.
Valancina Ivanaŭna, sakratarka sielsavietu, padzialiłasia čakańniami:
— U 2008‑2009‑m planujuć ahraharadok, mo, heta daść šturšok da raźvićcia miastečka. 10 chacinak užo pabudavaŭ SVK… A hetyja budynki spuściełyja, badaj, pojduć pad znos. Kab vyhlad nie psavali…
My źjechali z Kreva la apoŭdnia. U Smarhonskim rajvykankamie, u čyim padparadkavańni miastečka, načalstva nie znajšli. . A ŭžo dniom u Krevie źjavilisia specyjalisty rajspažyŭsajuzu. Ahledzieli budynki.
Raskazvaje druhaja sakratarka sielsavietu, Alena Michajłaŭna:
— Rajspažyŭsajuz pačaŭ pryvodzić svaje budynki ŭ paradak, šyby farbavać. U paniadziełak užo pačali pryvodzić u paradak stałovuju, narychtoŭčy punkt.
— A navošta?
— Vidać, daražej ich znosić, čym padtrymać paradak. Šeść zastałosia takich budynkaŭ. A apteku razabrała MNS.
AFICYJNA
U piatnicu ž my sprabavali sustrecca z namieśnikam Smarhonskaha rajvykankamu pa budaŭnictvie Viktaram Lehinym. Marna prasiedzieli ŭ pryjomnaj — na pracoŭnym miescy nie źjaviŭsia. Sasłužyŭcy padzialilisia mabilnym telefonam čynoŭnika, ale i mabilnik namieśnik pa budaŭnictvie nia braŭ. Pieratelefanavali ŭ aŭtorak. Na pytańnie pra los budynkaŭ u Krevie Lehin raptam adreahavaŭ ahresiŭna:
— A vam‑ta jakaja sprava?
Maŭlaŭ, nia viedaju, z «Kamsamołki» vy telefanujecie ci tak cikaviciesia. Karaciej. razmova nie atrymałasia. Bolej čynoŭnik słuchaŭku nia braŭ.
Daviedka KP
U Krevie žyvie 690 čałaviek. Tut funkcyjanuje kaścioł, carkva, siaredniaja škoła, bolnica, SVK. Na miastečka — adna dziaržaŭnaja praduktovaja, adna pramtavarnaja krama. Dźvie nievialičkija pryvatnyja. Pobytavyja pasłuhi ŭ Krevie pradstaŭlenyja ramontam abutku i adzieńnia, cyrulniaj i vyrabam rytualnych pryładaŭ.
Asnoŭnaja admietnaść miastečka — ruiny Kreŭskaha zamku. Darečy, dahetul nie pačataja kanservacyja hetaha słavutaha pomnika architektury.
