Hrabnica, dzie byŭ pachavany car Judei Irad, jaki pavodle Evanhiella ad śv. Maćvieja zahadaŭ źniščyć u Betlejemie ŭsich niemaŭlataŭ, była adšukanaja prafesaram Ehudam Neseram z Habrejskaha ŭniversytetu ŭ Jeruzalimie.
Pra adkryćcio, zroblenaje ŭ daŭnim Hieradyjonie, 12 kilametraŭ ad Jeruzalimu, universytet paviedamiŭ učora. Irad I, prazvany Vialikim, niedzie z 40 h. p.n.e. panavaŭ nad Judejaj, pryznačany na pasadu z Rymu. Pavodle Maćvieja, daviedaŭšysia ad mudracoŭ z uschodu pra naradžeńnie budučaha Cara Judejskaha, Irad zahadaŭ zabić u Betlejemie ŭsich chłopčykaŭ da dvuch hod. «Źniščeńnie niemaŭlataŭ» apisvajecca tolki ŭ adnym z čatyroch Evanhiellaŭ.
Z histaryčnych śviedčańniaŭ viadoma, što Irad byŭ spraŭnym, ale despatyčnym vaładarom. Uviekaviečyŭ jon siabie budaŭnictvam portu ŭ Cezaryi i pašyreńniem Druhoj śviatyni ŭ Jeruzalimie, a taksama naviaźlivym stracham pierad zmovaj suprać svajho žyćcia, pad upłyvam jakoha jon zahadaŭ pakarać śmierciu svaju žonku i troch synoŭ.
