BIBLIJATEKA

BIBLIJATEKA

«Mroja»: respublika i pašpart

Pašpart hramadzianina N.R.M. 1999. («Biełaruskaja muzyčnaja kalekcyja»)

Siońnia muzyčnyja prajekty z udziełam «mrajčukoŭ» atrymlivajuć rozhałas jašče da ichnaha vychadu. Tak było i z «Narodnym albomam», tak stałasia i z «Pašpartam hramadzianina NRM». Jak tolki «Pašpart» źjaviŭsia na kampakcie, ad kalekcyjaneraŭ daviałosia pačuć: «NRM» na CD? Lepš by staruju «Mroju» vydali! Ja j sam zaŭziatar toj «Mroi», kali «Ja — rok-muzykant», «Zonderkamanda» ci «Jon jašče vierniecca» razhaniali murašak pa skury. Ale tvorčy rost kalektyvu vidavočny, chacia b u tym, što «niezaležniki» z «Mroi» kanceptualizujuć svaje prahramy.

Kaliści kanceptualnaha albomu možna było čakać chiba što ad pradstaŭnika art-roku abo symfa-roku, zredku daciahvali da hetaha i hardaviki. A voś roznyja hipary i panki ŭ lepšym vypadku šynkavali ŭ albom rossypy svaich hitoŭ. «Mroja» ž nikoli nia hrała art-roku, a voś praz pank i hevi — prajšła. Kaliści jejny stylovy symbijoz narakli biełaruskim terminam stod-rok, ale ciapier ichnuju muzyku ŭsio čaściej charaktaryzujuć terminam pop-hranž.

Zładžanaść stralaje ŭ vušy ź pieršych akordaŭ albomu ŭ kampazycyi pra krutych pacanoŭ — «Kumba». Skinuŭšy lohki rep-nalot, «Pavietrany šar» bliskuča pieratvarajecca ŭ stary dobry «mrojeŭski» stod-rok, ź jakoha ŭ «Tvaim partrecie» ŭsio ž vytyrkajucca prykmietnyja pankaŭskija rebry. 30-sekundavy «Hamon» pretenduje stać samym jomistym z samych maleńkich muzyčnych partretaŭ našaj rečaisnaści.

Rečaisnaść, dzie i «Pieśni pra kachańnie», i «Pieśni junych padpolščykaŭ» — svojeasablivyja. Nastolki svojeasablivyja, što pieršaja ź ich pa-za albomam (jana trapiła na zborny kampakt-dysk «Volnyja tancy») nabyvaje zusim inšy sens. Dakładniej, u inšym anturažy jana hublaje značnuju častku svajoj sensavaj nahruzki.

Zatoje falklornaja «Dobry viečar, dziaŭčynačka» pieražyvaje taki samy praces, ale ŭ advarotnym kirunku: u albomie jana nabyvaje sens, pra jaki jejny aŭtar — biełaruski narod — i nie zdahadvaŭsia.

«Pašpart» hetaj «Niezaležnaj respubliki...» nielha rvać na kavałki. Zanadta jon celny. Aŭtary mastackaj azdoby albomu tolki ŭzmacnili hetuju celnaść, układajučy ŭ skrynku kasety i kampakt-dysku sapraŭdny pašpart hramadzianina NRM — respubliki, dzie jość i svoj hierb, i svoj ściah, i svoj kabinet ministraŭ. Nam zastajecca tolki zrazumieć ich i dałučycca.

Vitaŭt Martynienka

TANCY DLA VOLNYCH KLUBAŬ

«Volnyja tancy: słuchaj svajo!», Miensk, 1999, BMA.

Hety CD — pieršaja ŭ historyi biełaruskaha rok-n-rołu sproba sabrać pad adnoj vokładkaj roznyja pavodle stylu, žanru i prafesijnaha ŭzroŭniu hurty. Słuchačam prapanujucca pa adnoj-dźvie pieśni jak «monstraŭ» — hurtoŭ ULIS, NEURODUBEL, NOVAJE NIEBA, KRAMA, PAŁAC, N.R.M., hetak i «maładych» — SKLEP, EXIST, ŹNIČ, DEVIATION, POSTSCRIPTUM, «viečna maładych» — ZYGIMONT VAZA i KAMELOT, «nanova maładych» — MIASCOVY ČAS — i taksama «pakul maładych» — KRYVI.

Tamsama źmieščany asobny prajekt Kasi Kamockaj i Źmitra Vajciuškieviča — pieśnia «Biełaja Lebiedź». Hetaja pieśnia — unikalnaja, bo reprezentujecca tolki na CD «Volnyja tancy...». Astatnija padabranyja advolna. Zrešty, taki padychod nie psuje eklektyčnaj kancepcyi zbornika, bo hałoŭny kryter adboru — heta biełaruskaja mova śpievaŭ. Vyniatak — NEURODUBEL, reprezantavany pieśniaj «Bielarus uber alles». Hetaja akaličnaść śviedčyć pra toje, što pry vybary hurtoŭ i ichnych kampazycyjaŭ dla kampaktu inicyjatary prajektu — Biełaruskaja Muzyčnaja Alternatyva i Biełaruski Helsynski Kamitet — kiravalisia nia tolki movaj śpievaŭ, ale j hramadzianskaj pazycyjaj, jakuju vykanaŭcy vyjaŭlajuć, prynamsi, z sceny.

Prezentacyja prahramy «Volnyja tancy: słuchaj svajo!» ładziłasia ŭ mienskim klubie «Akvaryjum» 25 sakavika i 1 krasavika. Badaj, heta była pieršaja ŭ sezonie impreza, kali biełaruskija rok-fanaty mieli mahčymaść pabačyć razam amal uvieś «załaty fond» biełaruskaha rok-n-rołu». Kali mierkavać pa zapoŭnienaści zali i reakcyi publiki, feny byli ŭ zachapleńni, niahledziačy na nievysokuju jakaść aparatury na scenie. Što da muzykaŭ, amal usie ŭdzielniki prajektu prychilna pastavilisia da precedentu — CD padobnaha kštałtu. Prynamsi, upieršyniu ŭ Biełarusi daciamili zrabić rok-n-rolnuju prahramu, jakaja moža stacca dobrym dema-padarunkam zamiežnym siabram-melamanam...

Što da biełaruskaha słuchača, ideja zborki «...Słuchaj svajo!» mahła b narešcie natchnić entuzijastaŭ (a lepš — pradprymalnikaŭ) na stvareńnie CD-biblijateki biełaruskaha rok-n-rołu. Vyrašyłasia b prablema raściarušanaści i «paŭpadpolnaści» hetkaj muzyki.

Kviat.

U fijaletavaj nočy vuhał kryła
Dakumentalnaja proza

Kniha raskryvaje fizyjalohiju i noravy savieckaj systemy. Pracujučy ŭ hałoŭnaj partyjnaj hazecie «Źviazda», aŭtar šmat naziraŭ za pavodzinami vialikaha i małoha načalstva, a taksama zvyčajnaha «homa savietykusa». Padziei knihi razhortvajucca za fasadam pampeznaj kamunistyčnaj idealohii, dzie panujuć amaralizm i pjanstva, dzie splataje svaje intryhi KHB i niama svabody.

Alaksandar Łukašuk (nar. 1955), pracavaŭ pierakładčykam, žurnalistam, u dakumentalnym kino (Dziaržaŭnaja premija za film «Daroha na Kurapaty», 1994). Aŭtar knih «Ździek», «Filistovič. Viartańnie nacyjanalista», «Za kipučaj čekisckaj rabotaj» (mižnarodnaja premija Biełaruskaha Pen-Centru, 1998). Z 1993 — na Radyjo Svaboda.

DRUHI NUMAR ČASOPISU «ARCHE»

Vyjšaŭ druhi numar časopisu «ARCHE». U im raman Uładzimiera Sakałova «Zaŭsiody śvietła kala turemnych muroŭ», «Encyklapedyja miortvych» Daniły Kiša, raman-cytata Alaksandra Łukašuka «1982», «Apovied № 3» Andreja Dyńka, apaviadańni Čarlza Bukoŭskaha, Chorchie Luisa Borchiesa, vieršy Valerki Bułhakava, Bahumiła Hrabała, Andreja Chadanoviča. Tema numaru — postmadernizm. Drukujucca «Paetyka adkrytaha tvoru» Umberta Eka, «Pośle sovriemiennosti» Ivana Antanoviča, «Nowa Ziemia od tlumacza» Česłava Seniucha, «Krapiva: Kandrat i prarok» Siarhieja Pietrykieviča, «Postmadernaja mova ŭ mastactvie» Daratei Alkoŭskaj-Letc, teksty Žan-Fransua Lijotara, Sałamii Paŭłyčko. U rubrycy «Kino» vystupaje Siarhiej Fianienka, u «Vožyku» — Juraś Barysievič, drukujucca turemnyja ŭspaminy Andreja Mielnikava «Vyžyvaje padlejšy», a taksama ese i dziońnikavyja zapisy. Debiutujuć sa svaimi tekstami Jan Kakupała i Prafesar Karkaran. Vialiki farmat, dobry druk. Košt 370 000 rub.

U spravie nabyćcia časopisu źviartajciesia praz teł. (017) 249-08-88, 257-48-69. Možna atrymać časopis poštaj (350.000 + košt pierasyłki: Miensk, 220018, a/s 3).

Dyskusija z nahody vyjścia numaru z udziełam aŭtaraŭ i redakcyjnaha aktyvu adbudziecca 11 traŭnia, u aŭtorak, a 18.00 u Homieli.

Čytajcie «ARCHE» — pieršy časopis XXI stahodździa.

Biełaruskija maršy i pieśni
muzyčny zbornik, aŭdyjokaseta, CD

«Biełaruskija maršy i pieśni» — supolny prajekt hazety «Naša Niva» i mužčynskaha choru «Unija». Vyjšli aŭdyjokaseta i CD z zapisam patryjatyčnych piesień u vykanańni choru i zbornik-śpieŭnik. Aproč himnaŭ i maršaŭ u śpieŭnik uklučanyja šedeŭry biełaruskaj patryjatyčnaj pieśni: «O Biełaruś, maja šypšyna», «Mahutny Boža» dy inšyja. Prajekt pryśviečany 80-hodździu BNR.

Pytajciesia ŭ niezaležnych raspaŭsiudnikaŭ. Pa daviedki telefanujcie (017) 227-78-92

Vyjšła z druku kniha litaraturaznaŭčych artykułaŭ Lavona Jureviča «Kamentary». U joj pracy, pryśviečanyja tvorčaści Vacłava Łastoŭskaha, Janki Juchnaŭca, Śviatasłava Kaŭša, Ryhora Krušyny, Alesia Sałaŭja, Piotry Tatarynoviča, Michasia Mickieviča, Łarysy Hienijuš, «Bajavoj uskałosi», ajcam-maryjanam, tavizaŭcam dy inš. Paślamova Uładzimiera Konana. Cikava, što na vokładcy – karcina Artura Klinava «Karabiel».

Achvotnym prydbać knihu: teł. (017) 283-24-10

Knihu dziciačych piesień «Dudaročak» (z notami i metadyčnymi ŭkazańniami), składzienuju I.Łosikam i Ł.Skaromnaj, možna zamović pa teł. (017) 227-78-92

ARCHIVY BNR

Dva fundamentalnyja tamy «Archivaŭ BNR» składajuć razam 1700 staronak. Heta poŭnaje apisańnie i častkovaja publikacyja dakumentaŭ Fondu №582 Dziaržaŭnaha Archivu Litvy («Rada Ministraŭ Biełaruskaj Narodnaj Respubliki»). U vydańni ŭziali ŭdzieł Biełaruski Instytut Navuki j Mastactva (Ńju-Jork), Tavarystva Biełaruskaha Piśmienstva (Vilnia) i «Naša Niva» (Miensk). Ale faktyčna ŭsiu vydavieckuju pracu vykanaŭ adzin čałaviek — Siarhiej Šupa. Jon zrabiŭ układańnie, padrychtoŭku tekstu, napisaŭ ustupny artykuł, kamentary, vykanaŭ pierakłady, pakazalniki, kamputarny nabor i makiet.

Na pačatku hodu ŭ Ńju-Jorku vyjšła kniha ŭspaminaŭ Jaŭchima Kipiela «Epizody». Ja.Kipiel – asoba dapraŭdy lehiendarnaja: u 20-ja hady – kiraŭnik mienskaha maładziovaha klubu «Biełaruskaja Chatka», supracoŭnik Inbiełkultu, u 30-ja — saviecki zek, u 1944-m – staršynia II Biełaruskaha Kanhresu, u 50-ja — adzin ź lideraŭ biełaruskaj emihracyi ŭ ZŠA... Zachaplalnaje apaviadańnie pra sustrečy ź Jankam Kupałam i Jakubam Kołasam, z baćkami nacyi Vacłavam Łastoŭskim, Jazepam Losikam, Vacłavam Ivanoŭskim, siabroŭstva zy Źmitram Žyłunovičam, supraca z kiraŭnikom biełaruskaha supracivu ŭ časie niamieckaje akupacyi ks. Vincentam Hadleŭskim, spatkańni z rasiejskim hienerałam Ułasavym. Kniha poŭnaja najcikaviejšych śviedčańniaŭ pra vyznačalnyja padziei biełaruskaje historyi.

Vydańnie možna zamović pa teł. (017) 283-24-10.