16 červienia najlepšyja biełaruskamoŭnyja vykładčyki VNU ŭhanaravanyja premijaj imia akademika Vacłava Łastoŭskaha.
16 červienia najlepšyja biełaruskamoŭnyja vykładčyki VNU ŭhanaravanyja premijaj imia akademika Vacłava Łastaŭskaha. Zasnavali premiju napačatku hodu Tavarystva biełaruskaj škoły, Sajuz biełaruskich piśmieńnikaŭ, PEN-centar, Zhurtavańnie biełarusaŭ śvietu «Baćkaŭščyna», inšyja hramadzkija struktury. U składzie žury byli takija viadomyja asoby, jak dyrektar Biełaruskaha instytutu navuki i mastactva ŭ Ńju-Jorku Vitaŭt Kipiel; doktar Janka Zaprudnik; Ała Orsa‑Ramana; prafesar Harvardzkaha ŭniversytetu Kurt Vułhajzer dy inšyja.
Konkurs byŭ arhanizavany vielmi surjozna. Siabry arhanizacyjna-premijalnaha kamitetu naviedvali lekcyi, praktyčnyja zaniatki vykładčykaŭ—naminantaŭ. Staršynia Tavarystva biełaruskaj škoły Aleś Łozka raspavioŭ, što pry vyznačeńni pieramožcaŭ karystalisia hałoŭnym kryteram, kab heta byli nie humanitarnyja, a dakładnyja, techničnyja dyscypliny, jakija tradycyjna nie vykładajucca pa-biełarusku.
«Prafesijanalizm vykładčyka, tvorčaść, navatarstva, prymianieńnie sučasnych technalohijaŭ, — raskazvaje Aleś Łozka. — Uličvaŭsia aŭtarytet siarod studentaŭ i siarod vykładčykaŭ-kalehaŭ. Metadyčnaja zabiaśpiečanaść dyscypliny: vykładčyk, mahčyma, užo padrychtavaŭ słoŭnik terminalahičny, dapamožniki, padručniki. Nu i aktyŭnaja hramadzkaja pazycyja».
U apošni etap konkursu vyjšła 14 vykładčykaŭ. Aŭtarytetnaj kamisii vyznačycca było niaprosta. Pieršymi laŭreatami premii imia Łastoŭskaha stali Tamara Suchaja — dacent katedry vyšejšaj matematyki Biełaruskaha nacyjanalnaha techničnaha ŭniversytetu; Alaksandar Arcišeŭski — doktar medyčnych navuk, prafesar katedry marfalohii čałavieka Biełaruskaha dziaržaŭnaha medyčnaha ŭniversytetu; Pavał Kaŭryha — hałoŭny klimatolah krainy, dacent katedry ahulnaha ziemlaznaŭstva hieahrafičnaha fakultetu BDU.
Prafesar Alaksandar Arcišeŭski vydaŭ pieršy ŭ historyi biełaruski padručnik pa histalohii i embryjalohii, apublikavaŭ bolš za 200 navukovych pracaŭ, padrychtavaŭ aryhinalnyja albomy dla studentaŭ-medykaŭ pa histalohii, embryjalohii, cytalohii. Prafesar Arcišeŭski pierakanany:
«Kali bolš za 80 tysiač čałaviek zdajuć testy na biełaruskaj movie, heta aznačaje, što ludzi hatovy vučycca na hetaj movie. U nas jość vykładčyki, jakija hatovy vykładać pa-biełarusku. U nas nie chapaje adnaho — rašeńnia źvierchu, kab heta dazvolić. Stvaryć hrupu małavata. Treba stvaryć płyni, i tady ŭsio pojdzie svajoj darohaj».
U konkursie ŭdzielničała šmat maładych vykładčykaŭ, pryčym, nia tolki sa stalicy — z Horadni, Baranavičaŭ, Homielu, Mahilovu, jakija vykładajuć hieahrafiju, chimiju, fizyku, bijalohiju, filazofiju. Usie jany atrymali hanarovyja dyplomy. Małady kandydat ekanamičnych navuk Maksim Bielicki, vykładaje ekanomiku pa-biełarusku na mižnarodnym fakultecie BDU:
«Dziakuj vam za taki cikavy konkurs. Pavinien vam skazać, što ŭ mianie 90 % studentaŭ razmaŭlajuć pa-biełarusku i nijakich składanaściaŭ niama. Nia treba bajacca, my pavinny vykładać, być bližej da studenctva. Mnie zdajecca, što jany tolki i čakajuć, kali my piarojdziem na biełaruskuju movu».
Hanarovyja dyplomy, a taksama rarytetnyja knihi, dyski pieramožcam uručaŭ narodny paet Biełarusi prafesar Nił Hilevič:
«Nia budziem padać ducham, upadać u pesymizm. Tak nie byvaje, kab 10‑miljonny narod raptam ź niečyjaj sataninskaj siły pazbaviŭsia svajho nacyjanalnaha abličča, pierš za ŭsio svajoj movy. Usio zaležyć ad nas. Vinšuju sardečna ŭsich uznaharodžanych, cudaŭ nie byvaje. Budziem pracavać».
Kamientary