Strachoŭka ad biespracoŭja

Strachoŭka ad biespracoŭja

Naleta ŭ Biełarusi moža być uviedzienaje abaviazkovaje strachavańnie ad straty pracoŭnaha miesca. Hetkimi strachoŭkami źbirajucca zabić dvuch zajcoŭ — padvysić dapamohu tym, chto nia maje raboty, i lehalizavać “schavanaje” biespracoŭje.

Statystyka śviedčyć, što ciapier u Biełarusi pracy nia majuć 115 tys. čałaviek. Z pačatku hodu biespracoŭnych paboleła amal na 13 tysiačaŭ. Zrabiłasia ciažej znajści pracu: kali hod tamu na adnu ŭmoŭnuju vakansiju ŭ słužbach zaniataści pretendavali 3 biespracoŭnyja, dyk ciapier — užo 4. Navat u dosyć stabilnym Miensku ciažka adšukać miesca pa specyjalnaści šaŭcam, kraŭcam, architektaram, supracoŭnikam bankaŭ, vychavacielkam, sakratarkam, inžyneram-mechanikam, inžyneram-technolaham dy inžyneram-budaŭnikam.

U rehijonach uładkavacca pa specyjalnaści amal niemahčyma, tam praź biržy pracy šukajuć tolki dvornikaŭ, vartaŭnikoŭ i harderobnic. Paŭtarajecca sytuacyja pačatku 90-ch, kali ŭ šerahu rajonaŭ prapanavańnie pracoŭnaj siły ŭ niekalki razoŭ pieravyšała popyt na jaje. Praŭda, tady pryčyny byli krychu inšyja. Imklivy rost biespracoŭja tłumačyŭsia abo vyvadam rasiejskich vajskovych čaściej (prykładam, u Kalinkavičach, Pastavach ci Hancavičach techniku vyvieźli, a ludzi zastalisia), abo masavymi zvalnieńniami ŭ suviazi sa skaračeńniem vytvorčaści (jak toje było z naftazdabyčaj u Rečycy, enerhietykaj u Novałukomli ci račnym portam u Mikaševičach). Sioleta nie było zakryćcia pradpryjemstvaŭ i lakaŭtaŭ pracaŭnikoŭ, zatoje praciahvałasia pavolnaje skaračeńnie štataŭ u biudžetnych arhanizacyjach. Hetkija skaračeńni i “adhuknulisia” ciapier.

U departamencie pa zaniataści prahnazujuć rost pakaźnikaŭ biespracoŭja ciaham hetaha i dvuch nastupnych hadoŭ. Ciapier škoły skančaje hieneracyja “bebi-bumu” siaredziny 80-ch, na ŭsich vypusknikoŭ paprostu nia chopić miescaŭ u VNU, technikumach, kaledžach, praftechvučelniach. Ci nie pałova ich moža zastacca biaz peŭnaj prafesii. A značyć, i biaz šancaŭ uładkavacca, bo pad dźvie traciny biespracoŭnych nia majuć nijakaj kvalifikacyi, inakš kažučy, źjaŭlajucca całkam niekankurentazdolnymi pracaŭnikami.

Ale hałoŭnaj prablemaj padajecca navat nie “biesprytulnaja moładź”, a nadta ŭžo vialikaja kolkaść “nieaktyŭnaha nasielnictva”. Z-za taho što dapamoha pa biespracoŭi ŭ siarednim składaje ŭsiaho 7 dalaraŭ, u krainie “zhubiłasia” bolš jak 700 tys. čałaviek pracazdolnaha vieku, jakija aficyjna nidzie nie pracujuć, nia vučacca, nie atrymlivajuć pensijaŭ, ale j nia majuć statusu biespracoŭnaha. Departament pa zaniataści davodzić, što, pakul u “šerym” sektary zarablaje kožny siomy pracazdolny, u biudžecie budzie pusta. Tamu, kab lehalizavać hetych ludziej u słužbach zaniataści, tut prapanujuć padvyšać dapamohi pa biespracoŭi praz persanalnaje strachavańnie kožnaha pracaŭnika. Vyličvać na strachoŭku źbirajucca prymusova 1—2% ad zarobku.

Siarhiej Ivanoŭski