Pažar u Niaśvižy

24 studzienia, akurat na Śviaty viečar, zahareŭsia Niaśviski zamak. Pažar pačaŭsia kala 19-j. Atrymaŭšy syhnał, supracoŭniki Niaśviskaha rajadździełu Ministerstva pa nadzvyčajnych sytuacyjach vyjechali na miesca, adnak sami rady dać nie zmahli. Daviałosia vyklikać dapamohu z susiednich rajonaŭ — Kapylskaha i Baranavickaha, a potym Kleckaha dy Mienskaha. Pałaŭ dach centralnaje viežy Radziviłaŭskaha zamku. Ahoń zajmaŭ płošču 300 kv.m.

Lakalizavać pažar udałosia tolki a 21-j, a kančatkova zahasić — kala druhoj hadziny nočy. Na ščaście, achviaraŭ nie było. Jak paviedamili ŭ MNS, u likvidacyi pažaru byli zadziejanyja 127 supracoŭnikaŭ i 18 pažarnych mašynaŭ.

Vieža ciapier staić zusim biaz dachu, mocna paciarpieła lapnina XVIII st. Karciny ŭ samim zamku (u tym liku i ŭnikalnaja raśpisanaja stol pamieram 15 na 18 m) zastalisia cełymi — adno što zakureli.

Naškodziŭ zamku nia tolki pažar, ale j jahonaja likvidacyja. Supracoŭniki MNS praciahvali zalivać budynak vadoj navat kali ahoń zhas, kab nie zastałosia dzie schavanych ahmianioŭ. Vilhać moža zaškodzić freskam na stoli j parkietnaj padłozie. Aprača taho, draŭlanyja pierakryćci nabryniali amal tryma tonami vady, ad čaho isnuje pahroza abvału.

Zranku ŭ zamku pracavali až 2 śledčyja hrupy MUS. Pryčynaj pažaru, pavodle aficyjnaje versii, stałasia niadbalstva budaŭnikoŭ, jakija rychtujuć zamak da restaŭracyi. Rabočyja adahravali zamierzłyja vodapravodnyja truby z dapamohaj adkrytaha ahniu (mašynkaj ci hazavaj harełkaj).

U pieršaj pałovie dnia na miesca pažaru prybyli vice-premjer Uładzimier Dražyn i staršynia Mienabłvykankamu Mikałaj Damaškievič. U.Dražyn, były kiraŭnik Niaśviskaje administracyi, uznačaliŭ admysłovuju kamisiju pa raśśledavańni pryčynaŭ uźniknieńnia pažaru i acenki škody.

Niaśviski zamak mierkavałasia ŭłučyć u Śpis pomnikaŭ suśvietnaje kultury. Ciapier možna čakać navat kadravych pierastanovak: rozhałas ad pažaru ŭ Niaśvižy — na ŭvieś śviet. Hańba vialikaja: Niaśviž u nas adzin. Chtości pavinien adkazać.

Ekolah Valery Drančuk, jaki naradziŭsia niedaloka ad “niekaranavanaj stalicy”, ličyć hałoŭnaj pryčynaj pažaru samu restaŭracyju: “Heta tolki pieršy zvanok, źviazany z hetaj “viałaciakučaj restaŭracyjaj”. Investavać u Niaśviski zamak chacieli b palaki, čechi dy litoŭcy. Ale takaja našaja niadbajnaść da pomnika suśvietnaj značnaści moža nadoŭha adbić u ich achvotu ŭkładać hrošy.

Historyk kultury Adam Maldzis miarkuje, što paspryjać zachavańniu zamka musiła b hramadzkaść: “U 90-ja byŭ stvorany fond “Niaśviž”, na čale jakoha stajaŭ Antoni Radzivił, a ŭsimi spravami zajmaŭsia Ŭładzimier Hilep, ciapierašni kiraŭnik Biełaruskaha fondu kultury. Kali b možna było adnavić dziejnaść hetaha fondu, kali b u zamku dziažuryli vałanciory, pažaru b nia zdaryłasia”.

Arkadź Šanski