Ci pryjdzie biełaruski Chruščoŭ paśla Łukašenki? Mikoła Buhaj adkazvaje Drakachrustu

Biełaruskim Chruščovym moža stać chto zaŭhodna — choć Viktar Łukašenka, choć Kačanava, miarkuje Jury Drakachrust. Heta niekarektnaje myśleńnie.

06.09.2024 / 17:03

Alaksandr Łukašenka i Uładzimir Pucin. Photo by Contributor Getty Images

«Chto moža stać biełaruskim Chruščovym? Luby chto zaŭhodna. Umoŭna kažučy, i Viktar Łukašenka moža stać, kali baćka pieradaść jamu ŭładu. Ci taja ž Kačanava, jakaja nadaŭna školnikam raskazvała, jakija cudoŭnyja byli vybary ŭ saviecki čas. Heta žach, kaniečnie, ale siońnia jana takoje kaža, a potym raskład źmienicca. I tamu moj adkaz: nichto i luby. Zaraz takija prykmiety zusim nie abaviazkova pavinny być», — skazaŭ Jury Drakachrust.

«Toj ža Kruty, nie vyklučana, praciahnie kurs na represii, a toj ža Hałoŭčanka, čałaviek staroj škoły, moža stać tym samym Chruščovym. I nie tamu, što jon tak dumaje, što jon u dušy tajemny zmahar. A tamu što raskład źmianiŭsia. Źmianiłasia toje, što možna i čaho nielha.

A potym, viedajecie, ludzi z našaha koła časta nie ŭličvajuć tuju dumku, što dla taho, kab być dyktataram, treba mieć peŭnyja jakaści charaktaru, dušy. Hruba kažučy, patrebnaja mocnaja ruka.

A kali ŭ ciabie takoj ruki niama, to niejkaja libieralizacyja, adpuskańnie lejcaŭ adbyvajecca nie tamu, što ty ich vyrašyŭ adpuścić. A prosta tamu, što ŭ ciabie niama mocnaj ruki, kab ich trymać», — praciahvaje Drakachrust.

Pryhoža sfarmulavana, ale lubyja paraleli miž ciapierašniaj biełaruskaj situacyjaj i savieckaj, sproby sprahnazavać raźvićcio padziej na asnovie prajekcyj z savieckaj historyi majuć adnu chibu.

Fundamientalnaje adroźnieńnie biełaruskaj situacyi ad savieckaj u tym, što Saviecki Sajuz byŭ samastojnym ciełam, płanietaj, tak by mović, a ciapierašniaja Biełaruś — niesamastojnaje cieła, spadarožnik.

Chruščoŭ — jak i Den Siaapin u Kitai — byŭ mahčymy, tamu što SSSR i Kitaj byli samastojnymi dziaržavami.

Miž tym ni ŭ adnoj krainie savieckaha łahiera, a tym bolš respublicy Sajuza śmierć kamunistyčnaha kiraŭnika nie pryvodziła da sutnasnaj źmieny sistemy. Ni źmiena Hieorhiu-Deža na Čaŭšesku, Hamułki na Hierka, ni źmieny Śniečkusa na Hryškiavičusa, Mazurava na Mašerava. Tak, stylistyčnyja źmieny byli i zaležali ad asoby pieršaha sakratara. Ale nie praviły hulni. Praviły hulni vyznačalisia ŭ Maskvie. I jak tolki Nadź ci Dubčak parušali ich ci byli niaschilnyja ci niazdolnyja viarnuć ich u raniejšy stan, ich adchilali.

U toj ža čas lubaja sutnasnaja pieramiena ŭ Maskvie daminošna vyklikała źmieny ŭ zaležnych krainach. Bieruta źmianiaŭ Hamułka, Čarvienkava — Žyŭkaŭ, a kali pasypaŭsia SSSR, to vialikija pieramieny adbylisia i va ŭsich krainach, jakija tolki sami chacieli tych pieramien (i navat u tych, jakija sami nie chacieli). 

Tamu ad asabistych jakaściej nastupnaha kiraŭnika moža zaležać tolki stylistyka, a nie sutnaść sistemy. Bolš budzie zaležać ad siły ci słabaści Rasii, jaje zdolnaści ci niazdolnaści dalej finansavać tyranazaŭra ŭ Minsku i źmienaŭ u madeli ekanamičnych adnosin u śviecie.

Tamu daloka nie fakt, što ŭ nas budzie svoj Mikituška. Ja b skazaŭ, što zaležyć nie ad taho, chto budzie paśla Łukašenki, a ad taho, kali adydzie Łukašenka, u jaki histaryčny momant.

Mnohija biełarusy šmat robiać, kab Biełaruś zdabyła niezaležnaść, mienavita tamu heta niepaźbiežna niekali zdarycca. Ale pakul zaležnaść Minska ad Maskvy nastolki mocnaja, jak ciapier, bolš imavierna, što situacyja ŭ Biełarusi źmienicca, kali ŭ Rasii Pucina źmienić novy Chruščoŭ. A tam to akurat patencyjnych Chruščovych — bolš čałaviečnych i mienš fanatyčnych — nie brakuje. A paśla ŭkrainskaj miasarubki to chiba što i novyja Žukavy źjavilisia.

Mikoła Buhaj