Sprava «špijona z Naftana»: dzień pieršy

0.06

Jaŭhien Kanstancinaŭ, staršynia niezarehistravanaha Sajuza intelektuałaŭ, tak kamientuje lista Hajdukova: «Mianie vielmi ździviła, što list prapuścili. Pa sutnaści, pryznali, što sprava Andreja — całkam palityčnaja, a nie špijonskaja».

22.22

Pravaabaronca Pavał Levinaŭ (Biełaruski Chielsinkski Kamitet) paviedamiŭ karespandentu NN, što siońnia la suda prysutničaŭ Rudolf Ryšar — kiraŭnik adździeła palityki, presy i infarmacyi Pradstaŭnictva ES u Biełarusi, 1-y daradca Majry Mory.

Šmat jakija rečy padalisia jamu niezrazumiełymi, kaža sp. Levinaŭ. Dziŭnymi padalisia dziejańni małodčykaŭ u cyvilnym, jakija pieraškadžali pracy žurnalistaŭ.

Pavał Levinaŭ kaža, što napiša skarhu, što dziejnaści žurnalistaŭ čynilisia pieraškody. A skarhu na toje, što prysutnych, u tym liku pradstaŭnika dypkorpusa, nie puścili ŭ sud biez tłumačeńnia pryčynaŭ, jon užo pakinuŭ u knizie zaŭvah i prapanovaŭ suda.

«Našu krainu čarhovy raz pakazali ŭ niepryhladnym vyhladzie, choć možna było zrabić usio cyvilizavana», — kaža pravaabaronca.

Zaŭtra pa asabistych pytańniach prymaje staršynia Viciebskaha abłasnoha suda Mikałaj Chamičonak. Levinaŭ płanuje trapić na pryjom, kab daviedacca, čamu zahadzia nie paviedamlałasia, što praces budzie zakryty. Rašeńnie ab hetym sudździa pryniała jašče 29 maja, kaža Levinaŭ.

Taksama jon miarkuje ŭdakładnić, kali budzie razhledžany zvarot staršyni BCHK ab dopusku Levinava ŭ jakaści naziralnika ad hramadskaści za dadzienym pracesam.

«Ničoha nie pieraškadžaje ŭziać ź mianie padpisku ab nierazhałošvańni. A pa-druhoje, ja nie dumaju, što ŭvieś praces budzie składacca z tajamnic».

Na dumku pravabaroncy, siońnia ŭ sudzie, chutčej za ŭsio, byli zbolšaha pracesualnyja dziejańni — razhlad skarhaŭ, chadajnictvaŭ.

«Navošta heta było rabić zakrytym? Tolki dla taho, kab akazać psichałahičny cisk na Hajdukova, jaki ŭžo kolki času pad aryštam, jakomu nie dali spatkańnia z maci pierad sudovym pracesam», miarkuje Levinaŭ.

«I my nie viedajem, što jamu tam kažuć — «nikoha niama, nikomu ty nie patrebny» ci «usie pryjšli, ale nikoha nie puskajuć».

20.50

Z maci Andreja Volhaj Hajdukovaj razmaŭlała Taćciana Sieviaryniec.

Spn. Volha bačyła ŭ internecie list syna, jaho počyrk paznaje.

Advakat raspavioŭ joj, što Andrej trymaŭsia hodna, adstojvaŭ svaju pazicyju.

Taćciana Sieviaryniec prasiła jaje pieradać synu praz advakata, što la suda byli ludzi: i žurnalisty, i pravaabaroncy, a taksama supracoŭnik Pradstaŭnictva ES u Biełarusi Rudolf Ryšar.

Maci Hajdukova žadaje być śviedkaj na sudzie — heta adzinaja mahčymaść upieršyniu za 7 miesiacaŭ pabačyć syna. Ale pakul nie viedaje, ci joj heta dazvolać.

20.20

Jak raskazała karespandentu «NN» Taćciana Sieviaryniec, kala 3-j hadziny jana viarnułasia da suda. Zajšła ŭ budynak da dziažurnaha, spytała, ci idzie jašče sud. Toj adkazaŭ, što tak, idzie. Žančyna na ŭsialaki vypadak pacikaviłasia, ci niama źmienaŭ i ci budzie sud zaŭtra adkrytym.

«I tut padaje hołas toj achoŭnik, jaki vyhaniaŭ nas usich z budynku, jaki biez bejdžyka i nie pradstaŭlaŭsia nijak, byccam by nie čuje: «A jon i nie byŭ zakryty!»

«Ja aniamieła. Kažu, jak? A čaho ž vy nas nie puścili ŭrańni? — A chto vas nie puskaŭ?»

15.00

Da budynku abłasnoha suda znoŭ pryjšła kaardynatarka arhkamiteta pa stvareńni Biełaruskaj chryścijanskaj demakratyi Taćciana Sieviaryniec, paviedamlaje radyjo «Svaboda». Nie ŭbačyŭšy tut nikoha, chto prychodziŭ zranku ŭ nadziei trapić na praces, spadarynia Taciana nakiravałasia ŭ Pakroŭski chram, kab pamalicca za Andreja Hajdukova.

Pa darozie jana apaviała, što jaje niepakoić atrymany napiaredadni list: «Heta pieršy i apošni list ad Andreja Hajdukova, choć ja pisała jamu i raniej. Pisała, što my padtrymlivajem adnosiny ź jahonaj maci, i praz Volhu Piatroŭnu jon mnie pieradavaŭ, byvała, vitańni… Ale dziŭna: list, dzie pierakazana sutnaść abvinavačańnia, raptam prajšoŭ cenzuru dy trapiŭ da mianie napiaredadni suda. Nibyta niechta viedaŭ, što ja nie ŭtrymajusia dy pakažu jaho žurnalistam.

List davoli vialiki, na niekalki arkušykaŭ z natatnika. I ŭ im amal niama zakreślenych słovaŭ ci vyrazaŭ. Taciana Sieviaryniec nie peŭnaja, što možna vieryć usiamu tamu, što tam napisana. Jana nie vyklučaje, što hety list pisaŭsia pad ciskam z metaj ahučvańnia na voli. A tym časam za začynienymi dźviaryma ŭ sudzie hučyć niešta zusim inšaje.

11.00

Levinaŭ paviedamiŭ, što na došcy abjavaŭ u sudzie jość paviedamleńnie, što praces nad Hajdukovym budzie 12 i 13 červienia, adnak u im niama zhadak, što praces budzie zakrytym, paviedamlaje spring96.org. Levinaŭ napisaŭ skarhu na imia staršyni sudu.

Jon taksama płanuje paskardzicca ŭ prakuraturu na toje, što žurnalistam zabaranili zdymać la budynku sudu.

10:58

Vakoł budynka suda stajać pa pierymietry milicyjaniery, kab u vokny nichto nie zaziraŭ. Pravaabaroncy zaznačajuć, što Andreja Hajdukova daŭno nichto nie bačyŭ.

Pravaabaronca Pavieł Levinaŭ u kamientary NN skazaŭ, što vyśvietliłasia, jašče 29 maja sudździa Urbanovič vyniesła pastanovu, što sud budzie zakrytym, ale bolš padrabiaznaja infarmacyja adsutničaje.

10:37

Kali žurnalistki pasprabavali ŭziać kamientar u pravaabaroncy Paŭła Levinava, padyšoŭ niejki čałaviek, jaki vydavaŭ ź siabie hłuchaniamoha, i zaminaje pracavać, pavodziŭ nieadekvatna, žestami pakazvajučy, što nielha zdymać.

Major milicyi Vital Viačasłavavič Frałoŭ znoŭ zajaviŭ: «Ja jašče raz Vas papiaredžvaju, zdymać nielha». Padyšoŭ niejki milicyjanier i uchapiŭ kamieru žurnalistki NN.

10:21

Advakat prajšoŭ u sud. Mahčyma, u budynak pryvieźli i Andreja Hajdukova. Supracoŭniki milicyi i asoby ŭ cyvilnym čyniać pieraškody pracy žurnalistam, zabaraniajučy fatahrafać kala budynka suda. Na pytańnie «Čamu zabaraniajecca vieści zdymki?», adkazvajuć, što ŭ advarotnym vypadku, žurnalistaŭ zatrymajuć i adviazuć u RAUS. Adkazvajuć u hrubaj formie.

Ź Minska nie pryjechaŭ nichto ni z palitykaŭ, ni z pravaabaroncaŭ. Prysutničaje viciebski pravaabaronca Pavieł Levinaŭ (Chielsinski kamitet), a taksama try pravaabaroncy-viasnoŭcy.

Siońnia ŭ hetym ža sudzie, darečy, razhladalisia dźvie administracyjnyja spravy. Kiraŭnik viciebskaj abłasnoj arhanizacyi Partyi BNF Leanid Aŭtuchoŭ abskardžvaŭ štraf 30 b.v. (3 młn) za raspaŭsiud niezarehistravanaha vydańnia «Mahistrat» (kolkaściu bolš za 299 asobnikaŭ). Aŭtuchoŭ sprabavaŭ, kab razhlad skarhi vioŭsia pa-biełarusku. Ale sudździa Iryna Smalakova admoviła ŭ chadajnictvie, i Aŭtuchoŭ pakinuŭ zału suda.

Razhladałasia taksama sprava siabra KCHP-BNF Jana Dziaržaŭcava na štraf za pikiet 26 krasavika. Skarha taksama była niezadavolena.

09:40

Kala budynka suda sabrałasia paŭtara dziasiatka čałaviek, uklučna z žurnalistami, unutr nikoha nie puskajuć. Šmat ludziej u cyvilnym, dziažurać milicejski mikraaŭtobus i aŭtobus.

Pryjšła da budynka suda i maci Paŭła Sieviarynca — Taćciana Sieviaryniec. Joj Andrej Hajdukoŭ napiaredadni dasłaŭ list, u jakim napisaŭ, u čym jaho abvinavačvajuć (hladzi fota)

Aksana Rudovič, Taćciana Haŭrylčyk

* * *

Nadzvyčajny vypadak: čałavieka abvinavačvajuć u zdradzie dziaržavie, u sieradu sud, a nichto nie viedaje, na jakuju krainu jon pracavaŭ.

12 červienia pačynajecca praces pa spravie Andreja Hajdukova. Bolš za 7 miesiacaŭ jon znachodziŭsia ŭ turmie KDB. Chłopcu pahražaje da 15 hadoŭ turmy. Za hety čas u jaho nie było nivodnaha spatkańnia ź blizkimi. A siabry i paplečniki adno hadajuć, jakaja sapraŭdnaja pryčyna zatrymańnia 23-hadovaha navapałačanina.

Jość zahadka ŭ tym, što hramadstvu dahetul nie paviedamili nijakaj kankretyki, u čym ža vina chłopca. U toj ža čas sud zrabili zakrytym. Značycca, žurnalisty nie zmohuć prysutničać na pracesie. Nie puściać u zału i svajakoŭ. A advakat maŭčyć, bo «tajamnica śledstva». I jak tady pavieryć u abvinavačvańni?

Na pracu chadziŭ u stroi z «Pahoniaj»

Presa paśpieła achryścić Andreja «ślesaram-špijonam». Kali być dakładnym, Hajdukoŭ pracuje apierataram technałahičnych ustanovak na navapołackim «Naftanie».

«Andrej roznabakovy. Lubić histaryčnuju litaraturu, dobra raźbirajecca ŭ kampjutarach. Rybałkaj zajmajecca — jamu ŭsio cikava! Prytułku dla žyvioł dapamahaŭ», — raskazvaje maci.

Na pracu Andrej prychodziŭ u bieła-čyrvonym harnitury z «Pahoniaj», kaža siabra BNF Siarhiej Sidaraŭ, jaki taksama pracuje na «Naftanie». Pavodle Sidarava, chłopca nieadnarazova vyklikaŭ da siabie namieśnik dyrektara pa ideałohii, u pryvatnaści, u čas «maŭklivych akcyj».

Navapołackija aktyvisty źbirali hrošy dla siamji Hajdukova. «Heta ž našy chłopcy, „Sajuz maładych intelektuałaŭ“, — kaža miascovy aktyvist Siarhiej Parčynski. — Jany zaŭždy nam dapamahali. I my pieršyja pačali kryčać pra hetaje zatrymańnie, zastupacca, bo svaich ža kidać niahoža!»

Što takoje «Sajuz maładych intelektuałaŭ»?

Andrej Hajdukoŭ byŭ namieśnikam staršyni niezarehistravanaha «Sajuza maładych intelektuałaŭ». Rychtavaŭ dakumienty da rehistracyi supołki ŭ jakaści mižnarodnaj arhanizacyi. Pravodziŭ pieramovy z rasijskimi jurystami, vyjazdžaŭ u Maskvu.

«Sajuz maładych intelektuałaŭ» utvaryŭsia ŭ 2009, raskazaŭ Jaŭhien Kanstancinaŭ, jaho staršynia. Letam 2011 maładziony ŭdzielničali ŭ «Revalucyi praz sacyjalnyja sietki». Tam Jaŭhien i paznajomiŭsia z Andrejem.

Chłopiec padaŭsia adukavanym, i Jaŭhien zrabiŭ jaho svaim namieśnikam. Dziakujučy pracy apošniaha, niezarehistravanuju arhanizacyju pryniali ŭ Nacyjanalnuju płatformu «Uschodniaha partniorstva», Alternatyŭnuju moładzievuju płatformu.

Abvinavačańni suprać Hajdukova, na dumku jaho paplečnika, absurdnyja.

Čamu zatrymali namieśnika, a nie «šefa»? Jaŭhien ličyć, što heta źviazana z tym, što Andrej zajmaŭsia mižnarodnaj rehistra¬cyjaj arhani¬zacyi. Adnak heta nie vyhladaje praŭdapadobnym tłumačeńniem.

U listach z turmy KDB Hajdukoŭ pisaŭ, što najlepšym padarunkam dla jaho budzie rehistracyja «sajuza». Adnak pa słovach Kan¬stancinava, pakul zajmacca hetym niama sensu:

«Usie ŭ čakańni prysuda. Ad rašeńnia suda zaležać i našyja dalejšyja dziejańni».

Zimoj Kanstancinava vyklikali na dopyt pa spravie Hajdukova. Adnak cikavilisia nie spravami «intelektuałaŭ», a jaho datyčnaściu da miascovaj hiej-supołki — zimoj aktyvistaŭ seks-mienšaściaŭ «prycisnuli» ŭłady za sprobu rehistracyi svajoj arhanizacyi.

Ciapier Jaŭhien pracuje administrataram u adnym z handlovych centraŭ Minska. Na sud jaho ŭ jakaści śviedki nie vyklikali.

Za što sudziać chłopca: viersii

Pavodle aficyjnaj viersii, Hajdukoŭ padazrajecca ŭ supracy z zamiežnaj vyviedkaj, a mienavita — pieradačy palityčnaj i ekanamičnaj infarmacyi pra Biełaruś.

Pravaabaroncy źviazvajuć pieraśled aktyvista ź jaho apazicyjnymi pohladami i tłumačać sprobami zapałochać moładź. Jašče padčas prezidenckich vybaraŭ Hajdukoŭ pracavaŭ u štabie Andreja Sańnikava. Paśla udzielničaŭ u parłamienckaj kampanii, naziraŭ na vybarach. Adnak pravaabaroncy nie śpiašajucca davać jamu status "palitviaźnia", bo brakuje infarmacyi. A raptam jon sapraŭdy adnačasova rabiŭ niešta inšaje.

Inšuju viersiju — što Hajdukova zatrymali, kali toj pieravoziŭ hazietu «Chartyja'97» dla raspaŭsiudu na Viciebščynie, — ahučyła «Jeŭrapiejskaja Biełaruś».

Jašče adna viersija zaklučajecca ŭ tym, što Hajdukoŭ nibyta «źlivaŭ» infarmacyju pra abjomy pierapracoŭki na svaim zavodzie rasijskim śpiecsłužbam, a zusim nie CRU. Adnak adkul u rabočaha moh być dostup da «sakretnych» dadzienych?

* * *

Daviedka NN: jak heta było

U čaćvier 8 listapada 2012 supracoŭniki KDB zatrymali ŭ Viciebsku Andreja Hajdukova. Sam chłopiec z Navapołacka. Paśla zatrymańnia ŭ jaho kvatery adbyŭsia pieratrus. Zabrali dyski i dva kampjutary: jahony i baćki.

U toj ža dzień zatrymali jašče adnaho aktyvista — siabra BCHD Illu Bahdanava, adnahodku Hajdukova. Adnak Bahdanava nieŭzabavie vyzvalili pad padpisku ab nierazhałošvańni. Viadoma, što jaho vazili ŭ KDB u Minsk, a doma pravodzili pieratrus i kanfiskavali kampjutar.

11 listapada Hajdukova pryvoziać u Minsk u SIZA KDB, znakamituju «amierykanku». Śpiecsłužby zajavili, što «spyniena supraćpraŭnaja dziejnaść hramadzianina Biełarusi», jaki źbiraŭ i pieradavaŭ palityčnuju i ekanamičnuju infarmacyju zamiežnikam. Zatrymańnie nibyta adbyłosia «ŭ momant zakładki tajnika sa źviestkami, što cikaviać zamiežnyja śpiecsłužby». Zaviali spravu «zdrada dziaržavie ŭ formie praviadzieńnia ahienturnaj dziejnaści». A heta ad 7 da 15 hadoŭ turmy.

Hajdukova pierakidvali to ŭ Viciebsk, to znoŭ u Minsk. Baćki Andreja zastajucca ŭ niaviedańni, što ź ich synam: «My tak i nie možam zrazumieć, što nasamreč adbyvajecca vakoł syna».

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0