Viktar Marcinovič. Lusterka jak saŭdzielnik katavańniaŭ

Całkam siurrealistyčny skandał uźnik pa vynikach abviaščeńnia pieramožcaŭ konkursu Belarus Press Photo. Skandał vyčarpalna charaktaryzuje stan biełaruskaj palemičnaj kultury, hetaksama jak i toj dziŭny śviet, što panuje ŭ niekatorych hałovach. Hran-pry na Belarus Press Photo atrymaŭ fatohraf haziety MUS RB «Na stražie» Viačasłaŭ Curanaŭ za sieryju fotazdymkaŭ z Žodzinskaj turmy. Na fotkach zeki siadziać z zakavanymi ŭ kajdanki rukami na kreśle ŭ dvoryku dla špacyraŭ.

«Ja baču ŭ ich (zdymkach) śviedčańnie taho, što supracoŭnik-fatohraf Curanaŭ staŭ jak minimum saŭdzielnikam katavańniaŭ i ździekaŭ ź viaźniaŭ», — vykazaŭsia adzin z raspačynalnikaŭ hetaj palemiki. Jon padkreślivaje, što «źniavolenyja nie hladziać u abjektyŭ, a ich ruki ŭ maroz skavanyja kajdankami». Dysputant praciahvaje dapuščeńniem, što žury Belarus Press Photo, u jakoje ŭvachodziać ludzi ź nieasprečnaj reputacyjaj, naprykład, Marten Koes, namieśnik kiraŭnika World Press Photo, «vyrašyła prysudzić Hran-pry supracoŭniku milicejskaj haziety dla taho, kab novy albom nie byŭ pryznany ŭładami ekstremisckim, jak heta adbyłosia z vydańniem 2011 hoda». Dalej, jak heta zvyčajna ŭ nas byvaje, dyskusija dajšła da toj miažy, za jakoj iduć pahrozy fizičnym uździejańniem, praklony, vyrab lalki vudu i nakładańnie surokaŭ na chatniuju žyviołu.

Kali ačyścić pretenzii da Belarus Press Photo ad emocyj, błytaniny i prosta durnaty, atrymajem try prostyja zakidy.

Pieršaje: aŭtar-pieramožca pracuje na hazietu «Na stražie» i takomu čałavieku nielha prysudžać uznaharody.

Druhoje: fotasiesija nie była dobraachvotnaj, źniavolenych naŭmysna pasadzili na toje kresła. Bolej za toje, jana była pastanovačnaj. Viaźni nie hladziać u abjektyŭ, a značyć, heta katavańnie.

Treciaje: Belarus Press Photo z dapamohaj hetaha Hran-pry namahajecca paźbiehnuć pieraśledu alboma-2013.

Što da pieršaha zakidu, dyk chočacca rastłumačyć adnu prostuju reč, jakuju ja ŭžo tłumačyŭ u toj momant, kali albom BPF-2011 byŭ pryznany ekstremisckim:

fota nie niasie ŭ sabie toj kancentracyi ideałohii, jakuju niasie tekst. Fota adlustroŭvaje častku realnaści, chaj sabie «realnaść» hetuju kanstrujuje vakoł śbie fatohraf.

Druhi zakid tyčycca taho, što źniavolenych naŭmysna vyvodzili na dvor dla taho, kab ich źniaŭ Curanaŭ, što heta było «pastanoŭkaj». Ale ŭjavić sabie kłasičny «pres-fota siužet» z fatohrafam, jaki raptam z dapamohaj dobraha abjektyvu «padhledzieŭ», što robicca za kratami Žodzinskaj turmy, niemahčyma.

Adziny sposab sfatahrafavać źniavolenych na «pažyćcioŭku» — damovicca z turemščykami.

Treci arhumient: fatohraf «Na stražie» atrymaŭ Hran-pry dla taho, kab albom nie zabaranili. Zdajecca, tyja, chto padtrymlivajuć hety arhumient, drenna viedajuć situacyju z zabaronaj alboma-2011. Na miažy była kanfiskavanaja nievialikaja častka nakładu, nie było zrazumieła, što ź joj rabić. I, zamiest taho, kab prosta addać knihi, adbyłasia chiba što nie samaja pažadanaja dla aŭtaraŭ reč: jaho pryznali «ekstremisckim» paśla dziŭnavataj ekśpiertyzy, jakaja ŭsia razyšłasia na cytaty i dematyvatary pa siecivie. Zroblena heta było, kab nie viartać kanfiskavanaje. Dziakujučy hetaj pastanovie, albom zrabiŭsia suśvietna viadomaj źjavaj, pra jaho paviedamili miedyi, jakija b nikoli nie źviarnuli ŭvahi ni na Biełaruś, ni na jaje fotazdymki. Układalniki alboma pavinny byli radavacca zabaronie, bo dziakujučy adnamu durnomu rašeńniu, usie, chto mieŭ dačynieńnie da prajekta, nabyli internacyjanalnaje hučańnie.

Jašče adna akaličnaść: kab dysputanty pačasalisia padniać minułahodnija albomy, jany b pabačyli tam šmat supracoŭnikaŭ dziaržaŭnych miedyjaŭ.

I ciapier pra hałoŭnaje: toje, što nichto z udzielnikaŭ verchału nie zaŭvažyŭ, ci zaŭvažyŭ, ale nie zasiarodziŭ uvahu.

Pra što fotasiesija Curanava z Žodzinskaj turmy? Jakuju historyju jana raskazvaje? My bačym chłopca, što paviesiŭ hałavu, siedziačy na kreśle, što staić na śniezie. My bačym na tym ža kreśle aryštanta, što siadzić roŭna, jak byccam siły žyć, siedziačy, u jaho jašče nie skončylisia. My bačym prostaha mužyka ŭ «cielniku», na tvary jakoha taki adčaj i takaja rospač, što robicca žudasna. My bačym jašče adnaho maładoha, što źjechaŭ z kresła, amal lažyć na im. Jon hladzić u nieba ci, prynamsi, u toj bok, dzie jano moža być, toje šeraje aryštanckaje nieba. Što na jaho tvary? Nadzieja vybracca adsiul? Abyjakavaść? Mara?

Siem fotazdymkaŭ, siem asudžanych na pažyćciovaje. Siem čałaviek, jakija nie vyjduć z hetych dvaroŭ.

Na apošniaj kartačcy Curanava my bačym pustoje kresła. Kresła, što staić na śniezie pasiarod strašnaha bietonnaha dvoryka dla špacyraŭ. Kresła čakaje kahości, čarhovaha čałavieka, što skanaje ŭ turmie, biez mahčymaści pabačyć zialonyja drevy. Dla kaho hetaje kresła?

Dla ciabie?

Dla mianie?

Ja taksama prysudziŭ by Hran-pry Belarus Press Photo fatohrafu haziety MUS RB «Na stražie» Viačasłavu Curanavu.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0