Słuččak źmianiŭ imia ŭ pašparcie z «Siarhieja» na «Sieržuka»
Da svajho 25-hodździa słuččanin Siarhiej vyrašyŭ zrabić sabie padarunak – źmianić imia na biełaruskaje. Supracoŭniki ZAHSa spačatku vyrašyli, što jon žartuje, a paśla adpravili chłopca ŭ Akademiju navuk.
– Patryjatyčnyja pamknieńni ŭ mianie daŭno prysutničali. Ja lublu biełaruskuju kulturu, hanarusia tym, što biełarus, i dumka pra toje, kab źmianić imia, u mianie źjaviłasia jašče hady dva tamu. A tut jak raz termin dziejańnia pašpartu skančvaŭsia, i ja vyrašyŭ realizavać svaju ideju, – raspavioŭ Siaržuk. – Mnie zdavałasia niespraviadlivaściu, što ŭ nas Źmitra zapisvajuć Dźmitryjem –karaciej, pišuć u pašparty ruskija varyjanty imionaŭ.
Supracoŭnicy ZAHSa spačatku vyrašyli, što ja žartuju.
– A z čaho vy ŭziali, što jość takoje imia? – spytali.
Kali jany zrazumieli, što ŭ mianie surjozny namier, paraili źviarnucca ŭ Akademiju navuk za daviedkaj, što takoje imia isnuje.
Siarhiej byŭ upeŭnieny: jon pieršy, chto mianiaje imia na biełaruskaje.
– Jak ža ja ździviŭsia, kali daviedaŭšysia, što mnie treba. Supracoŭnica Akademii navuk adčyniła na kamputary hatovy błank i pačała ŭvodzić maje dadzienyja. Spytaŭ, ci nie adzin ja taki. Dy nie, kaža, voś niadaŭna źviartaŭsia jašče adzin Siarhiej, taksama Sieržukom stać chacieŭ.
Paśla dakumienty adpravili ŭ Ministerstva justycyi, i praz peŭny čas Siarhiej atrymaŭ adkaz, što jaho zvarot razhledzieli, i jamu dazvalajuć źmianić imia.
– Ščyra kažučy, ja čakaŭ, što buduć prablemy, ale atrymałasia na dziva prosta. Zabaŭnyja pytańni kštałtu «a ty padumaŭ pra dziaciej?» mnie zadavali znajomyja i supracoŭniki ZAHSa. Na maju dumku, heta śviedčyć pra toje, što biełarusy pryvykli bačyć śviet pa-rusku, u ich nie pracuje biełaruskaje myśleńnie. Ludzi nie razumiejuć, jak možna žyć ź imiem Siaržuk.
Supracoŭnikam ZAHSa ja skazaŭ, što svaich dziaciej nazavu nie Vaniem, Pieciem ci Sašam. Moža, u mianie syn budzie Francišak?
Ja nikoha nie prymušaju zvać mianie Sieržukom, bo heta nierazumna. Ludzi, jakija mianie viedajuć šmat hadoŭ, pryvykli źviartacca da mianie jak da Siarhieja. Ale jak ni dziŭna, mnohija znajomyja padchapili majo novaje imia i vielmi pazityŭna jaho ŭsprymajuć. Navat tyja, chto nie razmaŭlaje pa-biełarusku, ničoha suprać nie majuć, nie kpiać z hetaha. I mama pastaviłasia z parazumieńniem da majho ŭčynku. Darečy, adzin znajomy choča skarystacca maim dośviedam i taksama pamianiać imia na biełaruskaje.
U paŭsiadzionnym žyćci Siaržuk karystajecca dźviuma movami – ruskaj i biełaruskaj. Niadaŭna chłopiec abaraniŭ dypłom pa-biełarusku.
— Sioleta ja skončyŭ Mižnarodny humanitarny ekanamičny instytut pa śpiecyjalnaści «palitałohija». Siabra kamisii ź Ministerstva adukacyi vielmi ŭzradavaŭsia, pračytaŭšy temu majho dypłomnaha prajekta «Nacyjanalizm u 19 stahodździ». Maŭlaŭ, ja choć parazmaŭlaju pa-biełarusku. Atrymaŭ 10.
Siaržuk ličyć siabie nacyjanalistam. Na jaho dumku, ułady pavinny sadziejničać umacavańniu nacyjanalnaj idei.
— Abjadnać biełarusaŭ mohuć ahulnyja kaštoŭnaści – mova, kultura. Ja pierakanany: heta adziny harant biaśpieki nacyi. Raskrutkaj nacyjanalnaj idei pavinna zajmacca dziaržava, bo navat u samych inicyjatyŭnych biełarusaŭ niama stolki resursaŭ, kab paŭpłyvać na situacyju ŭ hramadstvie.
Stać biełaruskamoŭnym Sieržuku zaminaje toje, što nie ŭsie jaho razumiejuć:
— Pytajusia ŭ kramie pra cukar, a mianie nie razumiejuć. A dla dziaciej biełaruskaja mova ŭvohule jak zamiežnaja. My vychoŭvajem pakaleńnie, jakoje bieź pierakładčyka nie zrazumieje palaka i ŭkrainca.
Siaržuk uspaminaje, jak u niekatorych situacyjach mova jaho abaraniała.
— Adnojčy u kaviarni da nas ź siabrami padyšoŭ niećviarozy i pačaŭ rabić zaŭvahi, vidavočna, pravakujučy kanflikt. Ja źviarnuŭsia da jaho pa-biełarusku, i jon pacisnuŭ mnie ruku: «Uvažaju».
Kamientary