Mova99

Mova naša. Lesam i pa lesie

Tvorny skłon maje ceły šerah cikavych funkcyj, pra jakija napaminajuć movaznaŭcy. Jazep Losik pryśviačaje ceły punkt hetamu skłonu ŭ svaim artykule «Niekatoryja ŭvahi…»:

Vielmi časta, pry aznačeńni miesca z peŭnym kirunkam dziejańnia, u nas staviać dapaŭnieńnie z prynazoŭnikam «pa», jak u rasiejskaj movie, dy kažuć: «Jechali ŭ Kijeŭ pa Dniapru». Heta čysta rasiejski zvarot; u biełaruskaj movie ŭ takich razoch stavicca pryładny skłon biez prynazoŭnika, i hetym vyražajecca kirunak dziejańnia, napr.:

Jeduć jany ciomnymi barami, kamianistymi darohami, čystymi palami. Jechali my ŭ Kijeŭ Dniaprom. Sieŭ jon na taho kania dy pajechaŭ teju samaju darohaju. Siem mil lesam iści, a vośmuju moram płyści. Oj pajdu ja darohaju, pušču hołas dubrovaju. Paviaźli jaje ciomnymi lasami, ščyrymi barami vialikimi łuhami. Płyvi ty vadoju, a ja za taboju.

Hety skłon moža abaznačać kirunak, darohu, pryładu, sposab dziejańnia, čas…

Pabieh naciańki, nie šašoju, a hetaju darohaju. (V. Adamčyk)

Ci ž nie dobra było b maleńkim traktaram i kasiłkaj zrezać travu? (K. Akuła)

Našy mužy pamierli adnym hodam: jany razam byli ŭ Čarnobyli. (S.Aleksijevič)

My jechali Biełaruśsiu… (Ł. Hienijuš)

Prykład z Łarysy Hienijuš navodzić na cikavyja vysnovy, što tvorny skłon abaznačaje ruch u niejkim kirunku, darohu. I Biełaruś u jaje vystupaje tut jak daroha. U vypadku, kali padarožnik nie vyjazdžaje ź Biełarusi, a prosta vandruje jaje darohami — naturalnym budzie vykarystańnie prynazoŭnika «pa»: vandravać pa Biełarusi. Možna paraŭnać: chadzić pa lesie i iści lesam:

Chadžu pa lesie, dumaju. (S.Aleksijevič)

Prakaciłasia pa lesie recha. (M.Bahdanovič)

Jon doŭha išoŭ lesam, pakul vybiŭsia na toj uzrovak… (V.Bykaŭ)

Praź dzion dziesiać jon išoŭ lesam bieź ściežki… (K.Čorny)

Ale, znoŭ ža, tam dzie padobnyja funkcyi jość u rasijskaj movie — tam jano zachoŭvajecca i ŭ biełaruskaj, a ŭnikalnyja biełaruskija kanstrukcyi, na žal, abmirajuć.

Kamientary9

 
Naciskańnie knopki «Dadać kamientar» aznačaje zhodu z rekamiendacyjami pa abmierkavańni.

Ciapier čytajuć

Na pieradśmiarotnym videa z kałonii nasamreč byŭ nie Vitold Ašurak. Źjavilisia novyja padrabiaznaści śmierci palitviaźnia32

Na pieradśmiarotnym videa z kałonii nasamreč byŭ nie Vitold Ašurak. Źjavilisia novyja padrabiaznaści śmierci palitviaźnia

Usie naviny →
Usie naviny

Maładyja biełarusy nabyli dom za 42 rubli i pieraroblivajuć jaho ŭ zdymačnuju placoŭku3

U Azierbajdžanie vykładčyka asudzili na 15 hadoŭ za pierapisku z armianami2

«Ludzi iduć u miačeci, a nie lečać psichičnyja chvaroby». Biełaruski psichijatr raskazaŭ ab pracy va Uźbiekistanie i ŭ Polščy16

Telebačańnie Irana paviedamiła pra pačatak spynieńnia ahniu1

Na vajnie va Ukrainie zahinuŭ 61-hadovy hłybačanin. Jon vajavaŭ za Rasiju17

U vyniku načnoj ataki na Sumščynu zahinuli try čałavieki, šaściora paranienych

Čamu ciapier usia ŭvaha nakiravana na Armuzski praliŭ — 150-kiłamietrovuju pałasu, jakaja ŭpłyvaje na suśvietnyja ceny na naftu

Biełarusy Daniła Klimovič i Mikita Tałapiła vyjhrali Kubak Kołdera1

Tramp zajaviŭ ab spynieńni ahniu pamiž Iranam i Izrailem6

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Na pieradśmiarotnym videa z kałonii nasamreč byŭ nie Vitold Ašurak. Źjavilisia novyja padrabiaznaści śmierci palitviaźnia32

Na pieradśmiarotnym videa z kałonii nasamreč byŭ nie Vitold Ašurak. Źjavilisia novyja padrabiaznaści śmierci palitviaźnia

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić