«Razumnyja damy»: heta źmienić naša ŭjaŭleńnie pra techniku
U 1999 hodzie ŭ ZŠA vyjšaŭ u prakat film «Razumny dom». Pavodle siužetu stužki, adna siamja atrymała va ŭłasnaść kampjutaryzavany dom budučyni, rolu haspadyni ŭ jakim vykonvaje pakajoŭka-android Pet. Film ź niejmaviernym na toj momant siužetam byŭ źniaty ŭ žanry «navukovaja fantastyka». Ale toje, što jašče ŭ kancy XX stahodździa ŭsprymałasia jak fantastyka, užo ciapier źjaŭlajecca realnaściu!
«Razumnyja» damy pačali źjaŭlacca paŭsiul u śviecie, u tym liku i ŭ Biełarusi. Z atrybuta raskošy jany pastupova pieraŭtvarajucca ŭ instrumient ekanomii i kamfortu, dastupny amal kožnamu ŭładalniku pryvatnaha doma. Jakija funkcyi majuć sučasnyja «razumnyja» damy? Kolki jany kaštujuć i jak dazvalajuć aščadzić? Ci śpiašajucca biełarusy z ustaloŭkaj intelektualnych sistem kiravańnia domam? U hetych i niekatorych inšych pytańniach «Naša Niva» pasprabavała razabracca.
Jak vyhladajuć «razumnyja» damy? Čym «razumny» dom vonkava adroźnivajecca ad zvyčajnaha?
Vonkava — ničym nie adroźnivajecca! Dom robicca «razumnym» dziakujučy kantroleru (kirujučaj pryładzie), datčykam (pryładam, jakija atrymlivajuć infarmacyju pra źniešnija ŭmovy) i aktuataram (pryładam, jakija vykonvajuć kamandy, naprykład: klimat-kantrolery, kłapany dla trub i h.d.). Usie hetyja prystasavańni majuć małyja pamiery, što robić ich niabačnymi dla naziralnikaŭ.
Raniej, kali padobnyja sistemy «razumnych» damoŭ pačali tolki źjaŭlacca, ludzi stavili ich, chutčej, u imidžavych metach, čym dla ekanomii i kamfortu. Tamu ŭsie pryłady vystaŭlałasia napakaz: datčyki nie chavalisia, a interfiejsy kiravańnia domam źmiaščalisia prosta na ścienach. Ciapier, kali haspadary damoŭ bolš dbajuć pra kamfort, čym pra «panty», prystasavańni robiacca bolš zručnymi i niabačnymi, a samoj sistemaj možna kiravać praz web-interfiejs albo praz dadatak na smartfonie ci płanšecie.
Jakija jość mahčymaści ŭ «razumnaha» doma?
Na siońnia isnuje šmat raspracavanych technałohij i standartaŭ, jakija dazvalajuć zrabić vaš dom «razumnym». Samyja papularnyja ŭ Jeŭropie — Z-Wave i ZigBee. Ź pieršym pratakołam u Biełarusi najbolš ščylna pracuje kampanija «Intelektualnyja rašeńni», a z druhim — «Biełtelekam». I pad kožny standart vyrablajecca vialikaja kolkaść pryład ź nieźličonaj kolkaściu funkcyj, asnoŭnymi ź jakich źjaŭlajucca: kiravańnie klimatam, aśviatleńniem, chatnimi elektrapryborami, abarona ad niepažadanaha praniknieńnia ŭ dom, praciakańnia, pažaraŭ, a taksama ekanomija enierharesursaŭ.
U svaju čarhu, u kožnaj z hetych katehoryi jość vialikaja kolkaść samych raznastajnych padfunkcyj, abmiežavanaja tolki fantazijaj haspadaroŭ. Naprykład, u «kiravańnie aśviatleńniem» uvachodzić kiravańnie štorami i žaluzi, rehulavańnie jarkaści aśviatleńnia ŭ zaležnaści ad nadvorja i času sutak, aŭtamatyčnaje pieraklučeńnie śviatła ŭ adkaz na ruchi i šmatlikija inšyja funkcyi.
Na asnovie roznych funkcyj možna raspracavać indyvidualnyja scenary, jakija buduć spracoŭvać pry peŭnych abstavinach. Dobra abstalavany «razumny» dom stanovicca vielmi hnutkim u rukach haspadara.
Jak kiravać «razumnym» domam?
Kiravać «razumnym» domam možna pry dapamozie kantrolera i veb-interfiejsu (albo praz mabilny dadatak). Interfiejs źmiaščaje ŭsie funkcyi vašych pryład. Praź jaho možna kiravać vašaj sistemaj, prahladać usiu aktualnuju statystyku tempieratury i spažytaj elektraenierhii, a taksama kolkaść spažyvańnia ŭ hrašovym ekvivalencie, što dazvalaje analizavać efiektyŭnaść vykarystańnia sistemy i značna ekanomić.
Kolki heta kaštuje? I za jaki čas hetaja technałohija akuplajecca?
Heta toje pytańnie, na jakoje nielha adkazać adnaznačna. Haspadar sam vyrašaje, dla čaho jamu rabić svoj dom «razumnym», jakuju kolkaść pryład vykarystoŭvać i ŭ jakoj kanfihuracyi, tamu i padychod tut vyklučna indyvidualny.
Samaje prostaje i biudžetnaje rašeńnie na siońnia prapanuje «Biełtelekam». Za ŭstaloŭku kantrolera, datčykaŭ adkryćcia dźviarej, dymu i ruchu dziaržaŭny manapalist prosić 6,90 rubloŭ. Štomiesiačny košt absłuhoŭvańnia i arendy abstalavańnia składaje kala 8 rubloŭ dla bazavaha naboru. Pry žadańni možna dadatkova pastavić jašče niekalki datčykaŭ albo videakamieru.
Heta samaja tannaja prapanova, ale i nabor pasłuh vielmi abmiežavany. «Biełtelekamaŭskaha» «razumnaha doma», moža być, i dastatkova dla maleńkaj haradskoj kvatery, ale ŭładalnikam siarednich i vialikich pryvatnych damoŭ varta padumać nad inšymi prapanovami.
Dla vialikich katedžaŭ košt sistemy moža pačynacca ad niekalkich tysiač rubloŭ. Ale takija sistemy buduć prapanoŭvać kudy bolš šyroki nabor pasłuh, kamfortu, a ŭ pierśpiektyvie i dazvolać aščadzić. Pradstaŭniki kampanii, jakija zajmajucca technałohijaj, adznačali, što pry pravilnych naładach košt sistemy klimat-kantrolu moža adbicca za dva siezony. Takim čynam, užo pačynajučy z treciaha siezona možna pačać «razumna» ekanomić na enierharesursach. Naprykład, možna panižać tempieraturu ŭ domie da 15 hradusaŭ, kali tam nikoha niama, i padvyšać u peŭnyja hadziny. Heta samaje prostaje, ale navat takija rečy dazvalajuć značna ekanomić na aciapleńni ŭ vialikich damach.
Jašče b chutčej «razumnyja» damy akuplalisia, kali b u Biełarusi dziejničali rynkavyja i hnutkija taryfy na enierhiju (sa 100%-j apłataj nasielnictvam). Heta było b dadatkovym stymułam dla biełarusaŭ ustaloŭvać takija sistemy i aščadžać.
Ale raźvićcio padobnych intelektualnych technałohij u Biełarusi zatrymlivajecca praź niežadańnie ŭłady niešta rabić u śfiery enierhaefiektyŭnaści, kab nie hublać ułasnuju manapoliju ŭ enierhietycy, a taksama praz praciahły ekanamičny kryzis.
A što ŭ śviecie?
U Zachodniaj Jeŭropie padobnyja technałohii źjavilisia na niekalki hadoŭ raniej. Lidarami ŭ raspracoŭkach takich sistem źjaŭlajucca Hiermanija i Šviejcaryja. Hałoŭnyja stymuły dla ŭstaloŭki padobnych sistem u Jeŭropie — u pieršuju čarhu ekanomija enierhii i tolki potym kamfort. U adroźnieńnie ad Biełarusi, dzie padychod da «razumnych» damoŭ indyvidualny, u Jeŭropie ŭłady imknucca dasiahnuć maksimalnaj unifikacyi i ŭkaraniajuć padobnyja technałohii ŭ samych zvyčajnych standartnych damach.
Padobnyja sistemy źjavilisia ŭ ZŠA krychu paźniej, ale ciapier pa asartymiencie roznych pryład dla «razumnaha» doma Paŭnočnaja Amieryka značna apiaredžvaje Jeŭropu.
Analityki miarkujuć, što da 2020 hoda abjem rynku dasiahnie $52 miljardy, vyrastajučy štohod prykładna na 18%.
Chalezin: Nieŭźlin finansuje Chartyju'97 jašče z prezidenckich vybaraŭ 2010 hoda22
Kamientary