Niadaŭna my pisali, jak abrać sabaku, jaki pasuje dla vašaha ładu žyćcia, dy na što źviartać uvahu pry vybary psa. U kamientarach da taho materyjału mnohija čytačy prasili «praciahnuć temu».
Tamu «Naša Niva» ź internet-partałam tavaraŭ i pasłuh dla žyvioł Zooqi.by (Zuki) vyrašyli aśviatlić bolš aśpiektaŭ, datyčnych sumiesnaha isnavańnia sabaki i čałavieka. U dadzienym materyjale raspaviadajem pra asablivaści vychavańnia i dresiroŭki psa. Prafiesijnymi rekamiendacyjami z nami tradycyjna dzielicca staršynia rady Biełaruskaha kinałahičnaha abjadnańnia Jaŭhien Kobiec.
Ź jakoha ŭzrostu pačynać vychoŭvać sabaku?
Adkaz: ad momantu jaho źjaŭleńnia ŭ vašym domie.
Kali vy narešcie saśpieli z rašeńniem dy ŭ vas doma źjaviłasia ščania, nie treba prakrastynavać ź jaho vychavańniem. Ź pieršaha dnia vam naležyć pryvučać hadavanca da kamandaŭ i patrabavańniaŭ, a taksama da prybiralni i ŭłasnaha miesca ŭ domie. Pamyłka mnohich ludziej u tym, što jany pryvodziać u dom ščaniuka dy pieršaj spravaj dumajuć, čym jaho pakarmić i jakija zrabić pryščepki, a na vychavańnie sabaki časta zusim zabyvajucca.
Tym časam, adna z admietnaściaŭ sabačaj psichałohii ŭ tym, što sabaka, jak zhrajnaja žyvioła, vašu siamju budzie atajasamlivać z ułasnaj zhrajaj, i kali vy (abo niechta ź inšych čalcoŭ siamji) svoječasova nie prajavicie siabie jak aŭtarytetny važak, pios voźmie hetuju misiju na siabie, budzie pavodzicca — dy jašče i sprabavać vychoŭvać vas — u adpaviednaści z ułasnymi ŭjaŭleńniami. I kudy praściej dy metazhodniej papiaredzić hetuju prablemu, čym raźbiracca ź joj postfaktum.
Z čaho pačynać?
Pieradusim u spravie vychavańnia sabaki stajać navyki, źviazanyja z asnoŭnymi patrebami žyvioły: son, prahułki, charčavańnie i h.d. Ale hetak ža važna i abučeńnie asnoŭnym kamandam. Kab nie narabić niedaravalnych pamyłak, varta źviarnucca da śpiecyjalistaŭ u spravie dresiroŭki. Taksama dobra było b samomu aznajomicca z admysłovaj litaraturaj. Adnak i litaraturnyja krynicy majuć być pravieranyja dy jakasnyja.
Jak patrapić na dobraha dresiroŭščyka, a nie na prafiesijnaha machlara?
Kali ŭ vas pieršy sabaka i vy majecie namier vychavać jaho adpaviedna z vašymi čakańniami, lepš źviarniciesia da prafiesijnych kinołahaŭ. Naiŭna mierkavać, što vy ŭłasnymi siłami zdolejecie vydatna vydresiravać pieršaha ŭ svaim žyćci hadavanca-psa. Jaki b vysoki ŭ vas ni byŭ kaeficyjent intelektu i ŭzrovień lubovi da žyviołaŭ, zaniatki z sabakam — heta mora tonkaściaŭ i niuansaŭ, prapuściŭšy jakija, vy možacie zabiaśpiečyć siabie niepažadanymi siurpryzami ŭ pavodzinach vašaha hadavanca ŭ budučyni.
U svaju čarhu, i treniera dla sabaki treba abirać pilna, kab nie narvacca na machlara. Majcie na ŭvazie, što dla bazavaha vychavańnia siaredniestatystyčnaha psa zvyčajna dastatkova dvuch-čatyroch miesiacaŭ trenirovak, u zaležnaści ad parody. Treniroŭka nie musić praciahvacca bolš za hadzinu (abo paŭtary hadziny, ź pierapynkam na dvaccać chvilin), bo paśla sabaka stanovicca niazdolny ŭsprymać materyjał, tamu takija nieapraŭdanyja pierahruzki mohuć pryvieści da nieŭrozaŭ i ahresii. Tamu, kali vam zajaŭlajuć, što zaniatki doŭžacca pa dźvie hadziny — jość imaviernaść, što heta robicca z metaj vyciahnuć z vas pabolej hrošaj.
Finansavyja straty — nie adzinaja prablema, jakaja moža napatkać vas u vyniku niekarektnaha padboru śpiecyjalista: kali vašaha hadavanca sapsujuć padčas dresiroŭki, rabota pa vypraŭleńni reakcyj moža iści hadami. Taksama raim daviedacca, ci jość u treniera, da jakoha vy źviartajeciesia, ułasny pios, jakoha jon vyhadavaŭ pa mietodycy, jakuju prapanuje inšym. Kali hetaha niama, lepiej pašukajcie inšaha dresiroŭščyka. Toje samaje rekamiendujem zrabić i ŭ tym vypadku, kali vy pryviali na zaniatki ŭmoŭnaha toj-terjera, a trenier, ź niejkich subjektyŭnych svaich ujaŭleńniaŭ, kaža vam, što hetaja paroda nie prydatnaja da navučańnia. Na samaj spravie, usie parody sabak paddajucca dresiroŭcy, a kali dresiroŭščyk śćviardžaje advarotnaje, heta śviedčyć pra jaho sumnieŭnuju kampietencyju ŭ svajoj spravie.
Naturalna, čym bolej vy budziecie zajmacca svaim sabakam, tym lepš zmožacie ź im paładzić dy spravicca ź jaho vychavańniem. Śpiecyjalisty rekamiendujuć aproč zaniatkaŭ u škole na pačatkovym etapie, zajmacca z hadavancam pa 15 chvilin štodzień doma.
Nievialikaja remarka dla tych, chto imkniecca rabić dabro dy biare žyvioł z prytułku. Kab minimizavać patencyjnuju ryzyku niehatyŭnych pavodzin, lepš biarycie z prytułku maładych sabačak — uzrostam da adnaho hoda, — u jakich najmienšy žyćciovy dośvied: ich budzie praściej (piera)vychavać i pazbavić škodnych zvyčak, jakija ŭžo paśpieli źjavicca. Kab padtrymać ludziej, jakija imknucca ratavać sabak, zabirajučy ich z prytułku, BHSKA prapanuje im biaspłatnyja zaniatki ŭ asobnych hrupach.
Čym kiravacca pry vychavańni psa?
Nie sakret, što chatnija hadavancy šmat u čym paŭtarajuć pavodziny i maniery svaich haspadaroŭ. Tamu, kali vy chočacie vychavać sabaku, spačatku jak śled treba vychavać siabie.
Pa-pieršaje, zasiarodźciesia na farmavańni režymu dnia, i dla vas, i dla sabaki. Nie zabyvajciesia na toje, što vaš ulubioniec fizična nie moža vykazvać svaje žadańni, tamu časta vy možacie nie razumieć, z čym źviazana raptoŭnaje skavytańnie: ci to prahaładaŭsia piosik, ci to prosić za vuškam pačasać. Vyrazna akreśleny štodzionny režym dapamoža sabaku adčuvać siabie ŭpeŭniena, vyzvaliŭšy vas ad nieadnaznačnaha žałaślivaha skuholeńnia. U svaim dzionnym hrafiku vy musicie akreślić i dakładna vykonvać punkty, što datyčacca snu i ježy, trenirovak i kamunikacyj ź inšymi sabakami, hulniaŭ i prahułak i h.d.
Pa-druhoje, u vašaj siamji ad pačatku musiać być vyrazna raźmierkavanyja roli: sabaka nie pavinien ujaŭlać siabie lidaram «svajoj zhrai». Navat u dzieciach pios maje adčuvać mocnuju volu, kab nie apynułasia tak, što sabaka vychoŭvaje dzicia i zusim nie słuchajecca jaho padčas prahułak. I chacia haspadar — jon hałoŭny i adziny, adnak i astatnim čalcam siamji sabaka musić padparadkoŭvacca, inačaj usie kłopaty pra hadavanca lahuć całkam na haspadara.
Urešcie, ad rehularnaści praviadzieńnia dresiroŭki zaležyć toje, jak chutka i nadziejna pios zasvoić nieabchodnyja kamandy («siadzieć», «lažać», «pobač», «fas» i h.d.). Kali nie škadavać času i sił, hadavaniec ŭžo vielmi chutka budzie radavać vas svaimi vydatnym pavodzinami i idealnaj pasłuchmianaściu.
Puha ci piernik… Što niedapuščalna pry vychavańni sabaki?
U vychavańni nie abychodzicca biez pakarańnia. Ale tut važna nie pierahnuć pałku dy ćviorda pamiatać pra niekatoryja abmiežavańni.
Nie karajcie ščaniuka paśla taho, jak paklikali jaho da siabie.
Sabaki — razumnyja dy adčuvalnyja žyvioły, jakija mohuć utojvać na haspadara kryŭdu, strach i navat nianaviść. Dla psa padychod da čałavieka pa kamandzie «da mianie» — heta demanstracyja davieru i adkrytaści. U vypadku, kali sabaka padyšoŭ da vas, — navat kali da hetaha jon pravinavaciŭsia — nie karajcie i nie bicie jaho. Heta ryzykuje spravakavać razryŭ vašaj suviazi z hadavancam, jon moža zataić na vas kryŭdu i strach na ŭsio žyćcio.
Nie karajcie ščaniuka niesvoječasova.
Usio ž u sabak nie takaja dobraja pamiać i kiemlivaść, jak u čałavieka. Tamu vy musicie pamiatać, što hadavanca maje sens karać tolki tady, kali jon pravinavaciŭsia na vašych vačach. U hetym vypadku vy stvorycie refleks na toje, što mienavita za takija pavodziny jon atrymaje pakarańnie.
Nielha karać sabaku šlacham pazbaŭleńnia vady ci ježy.
Na žal, heta razumiejuć nie ŭsie, chacia taki padychod prosta biesčałaviečny dla haspadara i škodny dla zdaroŭja sabaki.
Nie pakidajcie nadoŭha sabaku ŭ adzinocie.
Jak užo adznačałasia, sabaka — žyvioła zhrajnaja, tamu praciahłaje isnavańnie ŭ adzinocie niehatyŭna adbivajecca na psichicy psa.
ZOOQI.by (Zuki) — heta pieršaja ŭ Biełarusi placoŭka, dzie sabranyja ŭsie tavary i pasłuhi dla chatnich hadavancaŭ.
TAA «Kakadu Devełapment» UNP 192022139
