«U mianie zabrali telefon, zavušnicy i navat paznohci». Praciah dziońnika ź psichuški
Publikujem druhuju častku dziońnika žurnalistki Maryny Viesiałuchi pra jaje dośvied znachodžańnia ŭ zakrytym žanočym adździaleńni psichijatryčnaj kliniki.
U kliniku jaje nakiravali baćki, bo «spužalisia»: dziaŭčyna nie jeła, nie spała i nie ŭstavała z łožka. Abciažarvali situacyju parezy, jakija jana naŭmysna pakinuła na svaim ciele.
Z druhoj častki ščyraha «psichušačnaha» dziońnika, jaki paśla vypiski Maryna pačała publikavać na partale «Zdarovyja ludzi», vy daviedajeciesia, jak adbyvajucca ahlady pacyjentaŭ zakrytaha adździaleńnia, pra režym žyćcia chvorych i pra toje, za što lohka moža apynucca ŭ psichušcy kožny z nas.
***
Ja nie viedaju, kolki ciahniecca noč i kolki ja spała. U pałacie — śviatło, admysłova ŭklučanaje na noč. Nielha, kab było ciomna. Hadzińnik — tolki kala pasta miedsiastry. Nie pajdu hladzieć, kolki času. Čortaŭ katetar mocna balić. Nie mahu narmalna lehčy, tolki čas ad času pravalvajusia ŭ son, pračynajusia i z žacham uśviedamlaju, što ja ŭ psichušcy.
Zranku budzić miedsiastra. Treba zdać analizy. Kroŭ ź vieny i palca. Kropielnica. Kardyjahrama. Encyfałahrama mozha. Fluarahrafija. Hiniekołah. Usio ŭ režymie non-stop. Zdajecca, chutka paprosiać dastać nyrku, kab pravieryć, ci ŭsio ź joj dobra…
***
Chadziła na «razbor» svajho vypadku. Zahadčyca adździaleńnia. Moj urač-psichijatr. Psichołah. Kuča internaŭ. Zadavali ŭsio tyja ž pytańni, ja raz dziasiaty raskazvała, što adčuvaju, što sa mnoj adbyvajecca i čamu ja siudy trapiła.
Aha, baćki pryvieźli, bo spałochalisia. Šmat pracavała. A potym — nie jeła. Nie spała. Nie ŭstavała z łožka. Chacieła, kab baleła, baleła zrazumieła. Nie, ja nie chacieła siabie zabivać. Tak, spałochałasia, što nie zmahu spynicca. Tak, bajałasia zvarjacieć.
Tatuiroŭki? Lisa — prosta lisa. Na nazie — dyjahrama pulsara i vokładka alboma Joy Division. Lubimy hurt i ja naradziłasia ŭ adzin dzień z Kiorcisam. Parezy na rukach i nahach niehłybokija. Nožyk admysłova tupy vybirała. Tak, zažyvuć chutka…
— Voś kab nie było tvaich rezańniaŭ, była b u adkrytym adździaleńni, — hučyć u hałavie hołas mamy.
Dziakuj za napamin.
***
Mianie pieraviali ŭ pałatu 15. Amal VIP-numar. Čym bližej da ŭvachoda ŭ adździaleńnie — tym «cyvilniej» pałaty. Naša — druhaja ŭ rejtynhu.
Tut dahledžanaja žančyna z akuratnaj pryčoskaj i ŭ novym chałacie nie moža ŭsiedzieć na miescy. To laža, to siadzie, to adčynić šafu, tumbačku, to vyjdzie ŭ kalidor, to znoŭ vierniecca… i ŭsio znoŭ pa kole. Jana ŭvieś čas paŭtaraje: «Što ž robicca ŭ chacie!».
17-hadovaja Jana, jakaja vypiła 50 tabletak i parezała vieny, kab napałochać chłopca. Vyratavała jaje mama. Niekalki dzion u reanimacyi, a potym — pryvitańnie, naša viasiołaja psichušačka.
17-hadovaja Tania, jakuju ŭ psichušku skiravaŭ dyrektar vučelni za prahuły. A baćki i pahadzilisia — heta ž «nie lakarnia, a pansijanat».
Dziaŭčyna Alena z pryhožymi chvalistymi rudymi vałasami niešta marmyča, razmaŭlaje ź ježaj i kimści niabačnym kala dźviarej, kamu zahadvaje: «Zatkni paść!». Usie svaje dziejańni jana kamientuje niečym nakštałt vieršaŭ. Łožak zaściłaje vielmi akuratna, rukami razhładžvaje koŭdru, lubujecca, što ŭsio roŭnieńka. Razoŭ ź dziesiać dastaje ŭsio z tumbački i znoŭ sastaŭlaje na miesca. Lubujecca kožnym z varyjantaŭ. Myjecca ŭ rakavinie razoŭ ź dziesiać na dzień. Myje nohi šampuniem, banačku šampunia pałaskaje pad kranam niekalki chvilin…
***
Dobryja naviny: mnie zachaciełasia jeści i pracavać. Papieru i ručku miedsiastra nie dała — «Treba svaje mieć!». Paprasiła ŭ Oli, byłoj susiedki pa pałacie.
***
Niejkaja babka sparažniłasia prosta na padłohu ŭ prybiralni, tak i chadziła pa kalidory biez štanoŭ i trusoŭ.
***
Čas naviedvańniaŭ i telefanavańniaŭ — samy aktyŭny. Miedsiostry navat muzyku ŭklučajuć. A chvoryja, jak śvieckija damy, prahulvajucca na Centralnaj płoščy psichuški — kala pasta №1.
***
— Tak, mileńkaja, pakažy mnie svaje paznohciki, — u pałatu zachodzić žančyna z dobrym tvaram. — Aha, treba padstryhčy.
— U mianie ŭsio zabrali, telefon, zavušnicy, navat asabistuju prastoru i pryvatnaść! Pakińcie choć paznohci!
— Takija praviły… Raptam ty sabie ci niekamu inšamu tvar budzieš drapać…
Mianie zavodziać u vanny pakoj. Dastajuć śpiecyjalnyja nažnicy. Ja adčuvaju siabie jašče bolš biezabaronnaj…
— Nie bojsia, jany apracavanyja. A ŭ mianie vopyt padstryhańnia paznohciaŭ och jaki vialiki. Aha, voś tak, jak maha karaciej. Ciabie ž pry pastupleńni praviarali na piedykuloz? Darečy, raz na tydzień my rekamiendujem mycca voś tut u vańnie, pad doždžykam, hałavu lepš myć u rakavinie, padmyvacca na bide…
Z žacham dumaju pra toje, jak heta — dakranucca ciełam da ŭsiaho hetaha, a raptam i vałasy dastanuć da samoj rakaviny?
Myju ruki z myłam kožnyja piać chvilin. Choć niejki zaniatak…
***
Haścincy ad naviedvalnikaŭ — asobnaja tema. Mahdalena chvalicca, što zaŭtra da jaje pryjdzie plamieńnica i pryniasie pastu, ščotku, tualetnuju papieru (2 rułony), ziefir, pierniki, cukierki. I banany. Kiłbasu! «Minuły raz prynosiła pałku — takuju toŭstuju, jak tvaja ruka. Ale ja jaje nie źjeła. Skrali!». Mahdalena chodzić pa pałatach i pytajecca va ŭsich, ci jość jabłyk, hruša, cukierka, kab i samoj pačastavać unuka.
***
Idziom pałudnavać. U dadatak da ježy dajuć pa paŭšklanki kiefiru.
— Byŭ čas, kali kiefir pierad snom davali, — miełanchalična zhvadvaje chvoraja.
— Heta daŭno było. Byŭ i čas, kali na śniadanak chleb z masłam davali, — dadaje supracoŭnica kuchni.
***
Uviečary Mahdalena — znoŭ u nas u pałacie.
— Mnie davali takija tabletki, što ja 10 svajakoŭ pachavała!
— Jak tak? Tabletki piła ty, a pamirali inšyja?
— Nie, dumki takija byli. Zdavałasia, što jany ŭsie pamierli. A jany žyvyja! Vo plamieńnica zaŭtra pryjdzie.
***
Zamiest žančyny, jakaja ŭvieś čas paŭtarała «što ž u chacie robicca!» nam pieraviali ciažarnuju Kaciu. 22 hady, užo maje dačku i zaraz čakaje chłopčykaŭ-dvajniat: «Ihara — baćka pierad śmierciu paprasiŭ, kab syna jaho imieniem nazvała. I Lošu abo Dzianisa, kančatkova jašče nie vyrašyła. Dzianis — bahataje imia».
Pałata №15 pastupova pieratvarajecca ŭ «viasiołuju maładziožnuju».
Praciah budzie.
Čytajcie taksama:
«Tak, ja ŭ psichušcy, zakrytym žanočym adździaleńni psichijatryčnaj kliniki» — emacyjny dziońnik
Inžyniera-kanstruktara z upraŭleńnia «Pielenha», jakoje robić techniku dla rasijskaha vojska, asudzili pa palityčnych artykułach3
Kamientary