Elektronnaja papiera: historyja źjaŭleńnia, pryncyp pracy i pierśpiektyvy
Usio čaściej ludzi addajuć pieravahu elektronnym kniham. I heta nie dziŭna: jany majuć šerah pieravah, jakija schilajuć ludziej pierachodzić ad papiarovych knih da ich elektronnych viersij. Heta i partatyŭnaść, i kampaktnaść, i najaŭnaść mnostva knih u adnoj pryładzie, i šmat dadatkovych mahčymaściaŭ. Apošni trend u hetaj śfiery — vykarystańnie elektronnaha čarniła (elektronnaje papiery). I chacia hetaja technałohija pačała aktyŭna ŭkaraniacca tolki ŭ apošnija niekalki hod, isnuje jana ŭžo davoli daŭno.
Usio pačałosia 40 hod tamu z čorna-biełych asobnikaŭ, ale ciapier isnuje i kalarovaja elektronnaja papiera.
Samaja pieršaja papiera z elektronnym čarniłam pad nazvaj Gyricon była raspracavanaja kampanijaj Xerox ŭ 1974 hodzie ŭ jakaści zamieny raspaŭsiudžanym tady ekranam z elektronna-pramianiovaj trubkaj. Ekran Gyricon atrymaŭsia sapraŭdy revalucyjnym: jon vydatna čytaŭsia pry jarkim śviatle, byŭ hnutkim i enierhaefiektyŭnym.
Elektronnaja papiera ŭjaŭlała saboj tonki płastykavy arkuš ź mikrakapsułami, napoŭnienymi alejem. U hetych kapsułach raźmiaščalisia šaryki, paŭšarji jakich byli pafarbavanyja ŭ roznyja kolery i mieli rozny zarad. Kali da kapsuły traplaŭ tok, šaryki krucilisia, utvarajučy peŭny čorna-bieły ŭzor.
U pieršaj viersii Gyricon vyjava była razmytaj, bo šaryki krucilisia nieraŭnamierna, a taksama ŭździejničali adzin na adnaho. U druhim pakaleńni hetuju prablemu atrymałasia vyrašyć.
Ale važnym faktaram, jaki paŭpłyvaŭ na termin źjaŭleńnia hetaj technałohii ŭ masavaj vytvorčaści, stała jaje darahavizna.
Pieršy masavy vychad elektronnaje papiery na rynak adbyŭsia ŭ pačatku 2000-ch, kali technałohiju pačali vykarystoŭvać dla interaktyŭnych ceńnikaŭ u supiermarkietach.
Ale dla ceńnikaŭ vyraznaść malunka, jakaja ŭsio jašče była niedaskanałaj, była nie na pieršym miescy. Miž tym dla dyspłejaŭ hadžetaŭ hetaja charaktarystyka źjaŭlajecca chiba što nie samaj važnaj.
U 1996 hodzie źjaviłasia technałohija E-Ink, u jakoj vykarystoŭvalisia šaryki-kapsuły, jakija byli napoŭnienyja čornymi i biełymi hranułami, što płavali ŭ prazrystym alei. U zaležnaści ad zarada (stanoŭčaha abo admoŭnaha), hranuły patrebnaha koleru «ŭspłyvali» navierch.
Adnak tolki ŭ 2004 hodzie technałohiju ŭpieršyniu vykarystali ŭ elektronnaj knizie Sony Librie, jakaja mieła revalucyjny ŭ toj čas 6-calevy E-Ink dyspłej pieršaha pakaleńnia, jaki mieŭ razroźnieńnie 800x600 piksielaŭ i adlustroŭvaŭ 4 adcieńni šeraha. Kaštavała takaja knižka 376 dalaraŭ.
Z 2004 pa 2010 hady «rydary» čaściej za ŭsio abstaloŭvalisia elektronnaj papieraj E-Ink Vizplex, jakaja mieła šmat niedachopaŭ: padkładka była šeraha koleru (heta značyć, sama papiera mieła šeraje adcieńnie), malunak doŭha pieramaloŭvaŭsia, a časam papiaredni malunak adlustroŭvaŭsia pavierch novaha. Adnak apošnija pakaleńni Vizplex byli značna ŭdaskanalenyja: šery koler staŭ biełym, a chutkaść admaloŭki pavialičyłasia.
U 2010 hodzie było anansavana druhoje pakaleńnie E-Ink — Pearl. Kantrasnaść «papiery» pavialičyłasia, a enierhaspažyvańnie źniziłasia na 50%. Pieršaj elektronnaj knihaj z takim dysplejem stała Amazon Kindle DX.
Dalejšym raźvićciom technałohii E-Ink stała pavyšeńnie razroźnieńnia i źjaŭleńnie sensarnych ekranaŭ Pearl HD. Pieršaj kampanijaj, jakaja prapanavała pryładu z Pearl HD, stała ONYX. Jana taksama stała treciaj u śviecie kampanijaj, jakaja vykarystała technałohiju elektronnaha čarniła.
U kastryčniku 2012 hoda praktyčna adnačasova kampanii Amazon i ONYX vypuścili ryder z ekranam Pearl HD i novym typam padśvietki PVI, jakaja adroźnivałasia značna bolšaj adnastajnaściu. Tak nastupiła novaja era ŭ raźvićci elektronnych knih.
Sučasnyja čorna-biełyja «rydery» abstaloŭvajucca dyspłejami Carta z pavialičanymi ŭ paraŭnańni z Pearl razroźnieńniem (1440x1080 punktaŭ) i kantrasnaściu.
Niadaŭna źjavilisia i kalarovyja elektronnyja čarniła, jakija vypuskajucca zaraz pad dźviuma markami: Triton i ASeP.
«Papiera» Triton maje 4096 koleraŭ, što vyhladaje nie vielmi aptymistyčna na fonie sučasnych LCD-dyspłejaŭ z 16 miljonami koleraŭ. Napeŭna, mienavita z hetaj pryčyny kalarovaja elektronnaja papiera nie atrymała raspaŭsiudu.
Elektronnaje ž čarniła ASeP vyhladaje bolš pierśpiektyŭna: kožny šaryk maje pihmienty z vaśmiu asnoŭnymi kolerami, jakija mohuć vydavać bolš za 30 tysiač adcieńniaŭ. Ale ŭ hetym vypadku na raspaŭsiud technałohii admoŭna ŭpłyvaje jaje vysoki košt.
Časta možna pačuć krytyku elektronnaj papiery. Adnak z kožnym hodam knihi na jaje asnovie vyrablajucca va ŭsio bolšych abjomach i achvotna kuplajucca.
Akramia taho, vytvorcy abiacajuć u budučyni ŭdaskanalić technałohiju: užo daŭno raspracavanyja pratatypy elektronnych haziet ź vializarnym pamieram ekrana. Jany lohkija, hnutkija i mała čym adroźnivajucca ad sapraŭdnaha hazietnaha arkuša.
Pierśpiektyŭna vyhladaje i ideja vykarystańnia E-Ink u rekłamnaj industryi: naprykład, dla abviestak u mietro.
Hałoŭnaja pieravaha elektronnaj papiery nad zvyčajnaj — mahčymaść być vykarystanaj amal nieabmiežavanuju kolkaść raz biez straty jakaści vyjavy. Hałoŭny jaje niedachop — adsutnaść unikalnaha «papiarovaha» pachu, praź jaki mnohija ŭsio jašče vybirajuć tradycyjnyja knihi.
Kamientary