3 śniežnia zdaryłasia biada — troje maładzionaŭ raźbilisia na mašynie pad Žytkavičami. «Mersedes» vylecieŭ u kiuviet, urezaŭsia ŭ dreva, pierakuliŭsia. Ad mašyny amal ničoha nie zastałosia.
Vyśvietliłasia, što ŭsie troje chłopcaŭ rodam z «ahurkovaj stalicy» Biełarusi, z Alšan. Za styrnom, mahčyma, byŭ 18-hadovy chłopiec biez pravoŭ — syn Ivana Hryba, bujnoha fiermiera. Ivan razam z bratam Michaiłam zajmajecca vyroščvańniem ahurkoŭ i ekspartam ich u Rasiju. Hryby nie chavali, što za siezon zarablajuć kala miljona dalaraŭ.
Alšany viadomyja zamožnaściu fiermieraŭ. U vialikich siemjach amal usie pracujuć na haspadarcy. Amal usie, pačynajučy z rańnich hadoŭ, majuć mašyny, i mašyny niebłahija.
Žyćcio maładoha chłopca abarvałosia, heta trahiedyja. Ale heta i tendencyja. Prablemy z DAI dla Alšan — nie redkaść.
Bolš za toje, trahičnaje DTZ pad Žytkavičami navat nie pieršaje z udziełam siamji Hryboŭ.
U 2006 hodzie Siarhiej Hryb, tady 21-hadovy chłopiec, źbiŭ naśmierć viełasipiedystku. U 2008 hodzie byŭ sud, chłopca pryznali vinavatym u pryčynieńni śmierci pa nieaściarožnaści. Siarhiej atrymaŭ 3 hady chatniaj «chimii». A ŭ 2013 hodzie Siarhieja Hryba iznoŭ padazravali ŭ tym, što jon naśmierć źbiŭ čałavieka — jaho BMW Ch5 razdaviła 48-hadovaha mužčynu, jaki išoŭ pa krai prajeznaj častki. Paciarpieły skanaŭ na miescy, a Hryb, navat nie spyniŭšysia, źjechaŭ ź miesca DTZ. Milicyja abjaviła płan «Pierachop», praz try dni Hryba znajšli i zatrymali. BMW stajaŭ u jaho ŭ haražy.
Miascovyja ŚMI pisali, što Hryb pryniaŭ čałavieka za hurbu śniehu. Kryminalnaja sprava była zaviedziena, ale da suda nie dajšło. Rasśledavańnie było spyniena, paviedamili ŭ Śledčym kamitecie. Praviali ekśpiertyzy i śledčy ekśpierymient. Vyvad — kiroŭca nie moh zaŭvažyć piešachoda zahadzia i spynić aŭtamabil.
Milicyja niaredka akcentavała ŭvahu na situacyju ŭ «ahurkovym krai». Načalnik DAI Bresckaj vobłaści Siarhiej Tałataj u vieraśni adznačaŭ, što dla Alšan niepaŭnaletnija vadzicieli — heta nie redkaść, a «sumnaja zakanamiernaść praz papuščeńnie baćkoŭ».
«Kolki razoŭ miascovyja supracoŭniki DAI i ja asabista čuli ad baćkoŭ, niepaŭnaletniaje dzicia jakich było zatrymanaje za rulom matacykła ci aŭtamabila: a ty što, nie moh uciačy? A kali dzicia skača na słužbovym aŭto DAI? A kałodački ŭ aŭtamabilach, kab dzicia dastavała da piedalaŭ?! Hetyja prystasavańni robiać dzieciam ich baćki! Heta staŭleńnie darosłych prajektujecca na pavodziny dziaciej. Jany padviarhajuć tym samym ryzycy nie tolki svajo dzicia, ale i inšych udzielnikaŭ darožnaha ruchu, — kazaŭ milicejski načalnik u intervju stolinskim «Navinam Paleśsia». — Zakon adziny dla ŭsich. A što my nazirajem u Alšanach? Słovy, naprykład, pastara tut nie padviarhajucca sumnievu, a dziaržaŭny zakon traktujuć pa-svojmu čamuści! Kožny rehijon našaj krainy maje niejkija svaje asablivaści i tradycyjnyja asnovy, ale ŭsie žyvuć u ramkach zakona. Vyklučeńnie — Alšany.
Heta prablema nie adnaho dnia, hety, vobrazna kažučy, naryŭ farmavaŭsia doŭhija hady. Adyhrali svaju rolu i addalenaść ad rajonnaha i abłasnoha centraŭ, i tradycyjnyja asnovy, jakija farmavalisia hadami, i peŭnaja viera, i ŭpeŭnienaść u svajoj vyklučnaści…»
Naviny pra parušalnikaŭ PDR i niepaŭnaletnich biaspraŭnikaŭ z Alšan źjaŭlajucca niaredka. U 2016 hodzie daišniki sprabavali spynić «Žyhul», u adkaz aŭto tolki paskoryła ruch. Pahonia skončyłasia DTZ — «Žyhuli» ŭrezałasia ŭ słup. U sałonie byli 5 niepaŭnaletnich chłopcaŭ. Kiroŭcu było 16 hadoŭ. U tym ža hodzie daišniki spynili Aŭdzi A6, jakoj kiravaŭ taksama 16-hadovy padletak. U nastupny raz, kali daišniki spynili čarhovaha niepaŭnaletniaha biaspraŭnika, vakoł mašyny DAI sabraŭsia natoŭp, jaki pačaŭ patrabavać adpuścić chłopca, niekatoryja navat namahalisia vyciahnuć jaho z mašyny.
Vosieńniu 2016 hoda siamiora chłopcaŭ z Alšan pierakulilisia na BMW Ch5 (pryčym adnaho z chłopcaŭ pieravozili ŭ bahažniku). Chłopcy viartalisia ź pinskaha načnoha kłuba. U vyniku DTZ 21-hadovy kiroŭca zahinuŭ. Prava na kiravańnie aŭtamabilem jon nie mieŭ.
Sioleta matacyklist biez pravoŭ sychodziŭ ad pahoni daišnikaŭ i źbiŭ 13-hadovuju dziaŭčynku. Iznoŭ natoŭp miascovych žycharoŭ sabraŭsia vakoł mašyny, paźniej alšancy śćviardžali, što chłopiec nie chłopiec — maŭlaŭ, daišniki padrezali matacyklista.
A ŭ vieraśni daišniki spynili ŭ Alšanach «Žyhuli». Kiroŭca, 16-hadovy padletak, nie tolki nie mieŭ pravoŭ, a jašče i byŭ pjany.
I nie varta zabyvacca, što ŭ ŚMI traplajuć tolki hučnyja naviny pra parušeńni DTZ. A kolki drobnych vypadkaŭ? A ci možna być upeŭnienym, što niekatoryja pytańni nie vyrašajucca na miescy?
Što prablema isnuje, pryznaje i pastar miascovaj carkvy Chryścijan Viery Jevanhielskaj Uładzimir Čynikajła.
«My na heta zaŭsiody rabili akcent i robim, prosim ab pasłušańni. Vučym, prosim. Ale moładzi šmat, nie ŭsie pasłuchmianyja, — skazaŭ Čynikajła. — Časam moładź nie moža zdać na pravy i vyrašaje sadzicca za styrno bieź ich. Toj chłopiec, što raźbiŭsia ŭ Žytkavičach, zdajecca, try razy zdavaŭ na pravy i nie zdaŭ. I baćki zabaraniali brać mašynu… Ale bačycie, jak jano vychodzić. Nie pasłuchali i pajechali. Jość takaja prablema.
Kali pravy nie atrymali, a za styrno schapilisia, toje nie značyć, što baćki heta ŭchvalajuć. Nichto nie ŭchvalaje, papiaredžvajem zaŭsiody. Ale zdarajecca.
Ale avaryi byvajuć nie tolki ž u nas. Tamu načalniku milicyi možna adkazać, što voś, kiraŭnik Baranavickaha DAI źbiŭ žančynu naśmierć u Lachavičach. Ale ž my nie robim vysnovu, što ŭsie načalniki milicyi kiepskija».
Kamientary