U Nacyjanalnym histaryčnym adkryvajecca vystava pra BNR. Siarod dakumientaŭ — paśviedčańnie Hanny Makiej, ziamlački ministra
«1918: BNR — Ideja. Kraj. Dziaržava. Krok da Niezaležnaści» — takaja vystava pačynaje pracu ŭ Nacyjanalnym histaryčnym muziei 15 sakavika.
Jana pakazvaje Biełaruskuju Narodnuju Respubliku jak nieabchodnuju častku pracesu, bieź jakoj niemahčyma zrazumieć historyju paŭstavańnia biełaruskaj dziaržavy. Hetuju ideju kuratary vystavy padkreślili, źmiaściŭšy pry kancy ekspazicyi, na hanarovym miescy, na aksamicie, sučasnuju Kanstytucyju Biełarusi.
Vystava ž, jakoj adviedzienaja prastornaja zała na pieršym paviersie muzieja, ilustruje šlach, jaki prajšła Biełaruś u 1914—1918: ad «etnahrafičnaha plemieni» na mapach Karskaha da nacyi ź idejaj niezaležnaści, dziaržavaj, zakanadaŭčymi aktami.
Pačesnaje miesca zajmajuć dakumienty: možna pabačyć aryhinalnyja śpisy delehataŭ Usiebiełaruskaha źjezda 1917-ha, Ustaŭnyja hramaty, navat svojeasablivuju «hienieałohiju biełaruskaj dziaržaŭnaści»: nakreślenuju ad ruki schiemu pieradačy ŭłady ad Prezidyuma Usiebiełaruskaha źjezdu da Rady BNR.
Chto jaje malavaŭ na błanku Narodnaha sakrataryjata? U hetym naležyć razabracca historykam.
Pobač — artefakty: piačatka Rady BNR, jakuju nasiŭ u kišeni Vacłaŭ Łastoŭski (jana ŭstaŭlenaja ŭ mietaličny futarał ad kišennaha hadzińnika, a na viečku nadrapana, kamu piačatka naležyć); aryhinalnaja bieł-čyrvona-biełaja stužka — adznaka vajskoŭca-biełarusa, mnohaje inšaje.
Śpiekulacyi na temu taho, što BNR «nie była dziaržavaj», «nie adbyłasia» lohka abviarhajucca asabistymi dakumientami tych časoŭ. Siarod ekspanataŭ jość, naprykład, pašpart hramadzianki BNR, jość paśviedčańnie, vydadzienaje Radaj sialancy Hańnie Makiej ź vioski Krynki Navahrudskaha pavieta.
Jość i zvaroty, jakija sialanie słali va Urad sa skarhami na rabunki ad niamieckich vojskaŭ. Heta značyć, ludzi na miescach realna ŭsprymali BNR jak svaju dziaržavu i svaju ŭładu.
Asobnyja stendy pryśviečanyja dypłamatyčnaj dziejnaści.
Možna pabačyć pierapisku z uradam Lenina, z ukrainskaj Dyrektoryjaj, fota misii ŭ Kanstancinopali. Jość i aryhinał telehramy kajzieru Vilhielmu.
Vystavu źbirali nie tolki z fondaŭ Histaryčnaha. Mnohija ekspanaty, naprykład, malavanyja hierby tahačasnych biełaruskich rehijonaŭ, litaralna tydzień tamu znajšlisia ŭ Muziei Vialikaj Ajčynnaj vajny. Jany trapili tudy ŭ kancy 1940-ch.
Jość ekspanaty z Nacyjanalnaha archiva Respubliki Biełaruś, Nacyjanalnaha histaryčnaha archiva, Biełaruskaha dziaržaŭnaha archivu-muzieja litaratury i mastactva, a taksama Archiva KDB.
Vystavu stvarali supolnymi namahańniami: supracoŭniki muzieja pryciahnuli da jaje afarmleńnia mastakoŭ. Historyk Ściapan Ciemušaŭ, adzin z najlepšych kartohrafaŭ Biełarusi, zrabiŭ jakasnuju mapu, sa zboraŭ pryvatnych kalekcyjanieraŭ byli ŭziatyja niekatoryja ekspanaty — naprykład, vydatnaja rekanstrukcyja stroju vajskoŭca BNR.
Hetaja celnaja i jakasnaja vystava vartaja taho, kab stać častkaj pastajannaj ekspazicyi.
Pačuŭšy hetu ideju, supracoŭniki muzieja ŭzdychajuć: u nas piaćsot tysiač ekspanataŭ, kali b tolki była mahčymaść usio vystavić!
Budziem spadziavacca, pytańnie z novym budynkam i depazitaryjem dla Histaryčnaha muzieja, jakoje daŭno staić, urešcie vyrašycca. I ŭ novym pamiaškańni Biełaruskaj Narodnaj Respublicy budzie pryśviečana cełaja zała. A moža, i nie adna.
Vystava adkryvajecca 15 sakavika ab 11-j u Nacyjanalnym histaryčnym muziei (vuł.Marksa, 12) i budzie pracavać da 7 maja.
-
«Z maskalom havary, da kamień za pazuchaju dziaržy». My daviedvajemsia ŭsio bolš novaha pra Kastusia Kalinoŭskaha — palityka, jakoha ciapier nie chapaje
-
Nie Bieraście. Histaryčna Brest nazyvaŭsia nie tak, jak pryniata ličyć
-
Volf Miesinh i nie tolki: jakija astrołahi i vieščuny dziejničali ŭ Hrodnie 100 hadoŭ tamu
Kamientary