Jak žyć, kab nie atrymać varykoz i čamu ŭ žančyn jon uźnikaje čaściej: hutarka ź flebołaham
Usio čaściej na hetuju chvarobu pakutujuć pacyjenty maładoha vieku. Kali jaje zapuścić, možna navat stracić nahu. Heta — varykoz. Jaki ład žyćcia treba vieści, kab praduchilić zachvorvańni, źviazanyja ź vianozna-limfatyčnaj niedastatkovaściu, i što rabić, kali chvaroba vas usio ž zakranuła? Pra heta nam raspavioŭ doktar-chirurh pieršaj katehoryi miedycynskaha centra «Łade» Uładzimir Paŭlenka.
— Ź jakimi prablemami da Vas źviartajucca pacyjenty? Jakija najbolš ciažkija vypadki?
— Najčaściej źviartajucca z sasudzistymi zoračkami, kali jość niejkija źniešnija prajavy chvaroby, a taksama kali jość peŭnyja ŭskładnieńni. Bolšaść pacyjentaŭ — mienavita žančyny z sasudzistymi zoračkami. Samyja ciažkija vypadki, ź jakimi źviartajucca ludzi, — mocnyja ŭskładnieńni varykozu: najaŭnaść trafičnych jazvaŭ, trombaflebity. U takich vypadkach užo nie abyścisia biez apieracyi.
— Vy skazali, što bolšaść vašych pacyjentaŭ — žančyny. Čamu?
— U ich jość peŭnaja pryrodnaja schilnaść da varykozu. Akramia taho, isnujuć niekatoryja faktary, jakija pravakujuć uźniknieńnie ŭ žančyn vianozna-limfatyčnaje niedastatkovaści. Naprykład, ciažarnaść. Nu i, viadoma, vysokija abcasy.
— U jakim uzroście čaściej za ŭsio da Vas źviartajucca ludzi?
— Zvyčajna heta žančyny i mužčyny siaredniaha vieku, ale apošnim časam varykoz pačaŭ «maładzieć»: na jaho ŭsio čaściej skardziacca pacyjenty bolš maładoha vieku. Źviazana heta, kaniečnie, z ładam žyćcia — raniej ludzi byli bolš aktyŭnyja, a ciapier pravodziać šmat času za kampjutaram. Niekatoryja mała zajmajucca sportam, inšyja ž, naadvarot, złoŭžyvajuć.
— Jak mnie zrazumieć, što treba iści da flebołaha? Jakija simptomy vianozna-limfatyčnaje niedastatkovaści?
— Varykoznaja chvaroba moža prajaŭlacca nie tolki źniešnie. Pieršymi simptomami mohuć być karotkačasovy ciažar u nahach, boli i kurčy ŭ ikranožnych myšcach, acioki paśla pracoŭnaha dnia abo praciahłaha znachodžańnia stojačy. Krychu paźniej pačynajuć prajaŭlacca sasudzistyja zorački, a potym — i vyjaŭleny varykoz, kali vieny vyrazna vystupajuć nad pavierchniej skury i dobra bačnyja. U takich vypadkach prysutničajuć užo pastajannyja acioki, boli, ciažar u nahach.
— Da jakoha doktara treba ŭ takich vypadkach źviartacca: adrazu da flebołaha ci spačatku da terapieŭta?
— U nas pryniata adrazu źviartacca da chirurhaŭ, bo takoj śpiecyjalnaści jak flebołah u našaj krainie, pa sutnaści, nie isnuje, i chvarobami vianozna-limfatyčnaje niedastatkovaści zajmajucca chirurhi, jakija śpiecyjalizujucca na flebałohii. Ź pieršymi ž simptomami, naohuł, možna źviartacca i da terapieŭta — heta ahulnajeŭrapiejskaja praktyka. Pry svoječasovym źviartańni da doktara možna praduchilić roznyja ŭskładnieńni.
— U čym niebiaśpiečnaść varykozu, akramia niepryvabnaha vyhladu noh?
— Praz pastajannyja boli ŭ nahach horšaje jakaść žyćcia čałavieka. Najbolš niebiaśpiečnyja nastupstvy — trombaflebity (hłybokich i padskurnych vien). Niebiaśpiečnymi ŭskładnieńniami mohuć być pihmientacyja skury, źmieny ŭ jaje ščylnaści i najaŭnaści trafičnych jazvaŭ. Jany ciažka paddajucca lačeńniu, ale kali ŭsio ž zažyvajuć, a čałaviek nie źviartajecca pa apieracyju, to jazvy viartajucca. Urešcie heta moža pryvieści i da amputacyi kaniečnaściaŭ.
— Ci byvaje varykoz na rukach?
— Tak, byvaje. Bolš za toje, isnuje i varykoz małaha taza, piaredniaje brušnoje ścienki, pramiežnaści. Takija vidy varykozu nie nastolki vyraznyja, i ich praściej lačyć lekami abo z dapamohaj kampresijnaj terapii. Ale čaściej usio ž varykoz prajaŭlajecca mienavita na nahach, bo maje miesca ŭskładnieny kryviany adtok ad nižnich kaniečnaściaŭ.
— Sasudzistyja zorački ź ciaham času abaviazkova «pierarastuć» u varykoz ci nie?
— Nie abaviazkova. Heta moža być prosta adnym z prajaŭleńniaŭ vianozna-limfatyčnaje niedastatkovaści. Pavodle novaj jeŭrapiejskaj kłasifikacyi, isnuje da piaci stupieniaŭ zachvorvańnia, i sasudzistyja zorački adnosiacca da pieršaj stupieni. Heta moža i zastacca adzinym prajaŭleńniem varykozu ŭ čałavieka. Ale jon pavinien pamiatać, što chvaroba ŭ jaho jość i jana moža pačać prahresavać. I kali na hetaj stadyi pravodzić niejkija prafiłaktyčnyja mierapryjemstvy (pryjom preparataŭ, jakija pavyšajuć tonus vianoznaje ścienki, kampresijnaja terapija ŭ vyhladzie našeńnia śpiecyjalnych holfaŭ, pančochaŭ padčas fizičnych pierahruzak), to ŭ dalejšym chvaroba moža i nie raźvivacca. Sami ž zorački možna prybrać z dapamohaj mikraskleraterapii abo łaziernaj terapii.
— Jak praduchilić źjaŭleńnie luboj formy varykozu, kali majecca spadčynnaja schilnaść da ŭźniknieńnia hetaj chvaroby?
— Dla ŭźniknieńnia zachvorvańnia patrebnyja pravakujučyja faktary: ciažkija nahruzki, praca, źviazanaja z praciahłym znachodžańniem u adnym stanoviščy. Dla prafiłaktyki dastatkova prajaŭlać bolš aktyŭnaści. Naprykład, kali vy pastajanna siadzicie za kampjutaram, treba čas ad času ŭstać, prajścisia. Karysnyja taksama rehularnyja piešyja prahułki, kantrasny duš, kampresijnaja terapija, pryjom vitaminaŭ, jakija ŭmacoŭvajuć vianoznyja ścienki. Kali doŭha staicie na nahach, treba rehularna pierakačvacca z naska na piatku. Nie varta siadzieć, zakinuŭšy nahu na nohu.
Dla žančyn buduć karysnaja prafiłaktyčnyja miery padčas ciažarnaści, a taksama admova ad harmanalnaj terapii, naprykład, supraćzačatkavych preparataŭ, bo jany niehatyŭna ŭpłyvajuć na vianoznyja ścienki. Pryčynami ŭźniknieńnie varykozu mohuć być i kureńnie, i złoŭžyvańnie ałkaholem.
— Jak dyjahnastujecca i lečycca varykoz?
— Asnoŭnym mietadam dyjahnostyki, akramia ahladu, zaraz źjaŭlajecca ultrahukavaje daśledavańnie. U samych ciažkich vypadkach vykarystoŭvajecca śpiralnaja kampjutarnaja tamahrafija, vienahrafija.
Dla lekavańnia chvaroby na pieršych stadyjach jaje raźvićcia dastatkova vykarystańnia zhadanaj vyšej kampresijnaj terapii, a taksama pryjomu vienatonikaŭ — preparataŭ, što tanizujuć ścienki vienaŭ, a taksama vitaminaŭ, jakija pavyšajuć zdolnaść ścienki da raściažeńniaŭ. Na etapie źjaŭleńnia sasudzistych zoračak prymianiajecca skleraterapija, prazskurnaja łaziernaja kaahulacyja vienaŭ, radyjochvalevaja mikraskleraterapija — heta najbolš sučasnyja mietady lačeńnia. Kali ž užo jość parušeńni vianoznaje ścienki ŭ vyhladzie rasšyreńnia, niedastatkovaści kłapanaŭ, vykarystoŭvajecca endavianoznaja łaziernaja kaahulacyja, radyjočastotnaja kaahulacyja i skleraterapija pad UHD-kantrolem, a taksama miniflebektamija, kali adbyvajecca vydaleńnie častki vieny praz prakoł śpiecyjalnym instrumientam ź minimalnym paškodžańniem pavierchni skury. Usio heta pravodzicca pad minimalnaj aniestezijaj, i pacyjent moža być vypisany ŭžo ŭ hety abo nastupny dzień. U najbolš ciažkich vypadkach užyvajecca miechaničnaje vydaleńnie vieny — paŭnavartasnaja apieracyja.
— Jak vy aceńvajecie jakaść lačeńnia chvarobaŭ, źviazanych ź vianozna-limfatyčnaj niedastatkovaściu, u Biełarusi?
— Na Zachadzie lačeńniem padobnych chvarobaŭ małainvaziŭnymi mietadami zanialisia krychu raniej, čym u nas. Ale na siońnia ŭ Biełarusi mietodyki lačeńnia ničym nie adroźnivajucca ad jeŭrapiejskich: u nas toje ž samaje abstalavańnie, pry hetym niešta navat vyrablajuć u našaj krainie, naprykład, łaziery. Da nas pryjazdžajuć i z susiednich krain, bo tut lačycca tańniej. Asnoŭnymi ž prablemami źjaŭlajecca źviartańnie ludziej u kliniki na poźnich stadyjach zachvorvańnia, kali lačeńnie małainvaziŭnymi mietadami małaefiektyŭna. Kali na Zachadzie ludzi starajucca źviartacca da daktaroŭ na pačatkovych stadyjach chvaroby, to ŭ nas pałova pacyjentaŭ — hety tyja, kamu ŭžo patrebna apieracyjnaje ŭmiašalnictva.
Kamientary