10 lipienia va ŭsim śviecie adznačajecca jubilej — 500-hodździe Žana Kalvina, carkoŭnaha refarmatara, vybitnaha bahasłova, zasnavalnika kalvinizmu. Kalvin zrabiŭ vielizarny ŭpłyŭ na chryścijanskuju carkvu va ŭsim śviecie, paspryjaŭ stanaŭleńniu i raźvićciu sučasnaj jeŭrapiejskaj cyvilizacyi.
Žan Kalvin naradziŭsia 1509 hodzie ŭ horadzie Najon u francuzkaj Pikardyi. Vučyŭsia ŭ Arleanie i va ŭniviersitecie ŭ Paryžy, dzie paznajomiŭsia z navučańniem Marcina Lutera. Paźniej Žan vyjšaŭ z katalictva, pakinuŭ Francyju i pasialiŭsia jak vyhnańnik u šviejcarskim Bazyli.
U Bazyli praciahnuŭ kštałtavać svaju ŭłasnuju teałohiju i vypracoŭvać admysłovy relihijny ład. Pavodle Kalvina ŭsie čałaviečyja viedy pra Boha pachodziać vyklučna ź Biblii. Centralnaja daktryna kalvinizmu — viaršenstva Boha, to bok Boskaja ŭłada pašyrajecca absalutna na ŭsie śfiery žyćcia. U dadatak, vierniki ŭ chryścijanskaj hramadzie sami pavinny vybirać svaich pastyraŭ, a relihijny kult musić mieć prosty charaktar i skiravany vyklučna da Boha.
U vieraśni 1541 hoda Jana Kalvina zaprašajuć da Ženievy. Tut, karystajučy z padtrymki hramadskaj ułady, jon zasnoŭvaje svaju ŭłasnuju carkvu. Kalvin stanovicca faktyčnym kiraŭnikom Ženievy, dzie namahajecca pieranieści svaje pierakańni na žyćcio cełaha horada.
Refarmacyja nie abminuła i Biełaruś. Mienavita Refarmacyja naradziła takich postaciaŭ, jak Symon Budny — vydatnaha bahasłova i dziejača carkoŭnaj Refarmacyi ŭ Biełarusi, drukara i aśvietnika, vydaŭca Niaśvižskaha Katechizisu 1562 hoda, pieršaj drukavanaj knihi na sučasnaj terytoryi Biełarusi. Nie zabyvajmasia taksama na Astafieja Vałoviča — dziaržaŭnaha dziejača i prychilnika Refarmacyi, jaki zrabiŭ značny ŭniosak u duchoŭnaje raźvićcio našaha narodu. U dadatak Refarmacyju padtrymlivali i ŭpłyvovyja ŭładatrymcy: Mikałaj Radzivił Čorny byŭ fundatarar Minskaha Kalvinskaha Zboru i vydaŭcom słavutaj Bieraściejskaj Biblii.. Refarmacyjny ruch pakinuŭ hłyboki śled u našaj historyi i kultury. Refarmaty zbudavali blizu 250 zboraŭ (chramaŭ), zasnavali i na svaje srodki ŭtrymlivali niekalki dziesiatkaŭ pačatkovych škołaŭ, zajmalisia drukavańniem. Hodnaje miesca ŭ ichnych navučalnych ustanovach zajmała biełaruskaja mova, na jakoj pramaŭlali kazańni, pisali knihi.
U 2008 hodzie spoŭniłasia 450 hod z zasnavańnia Kalvinskaha Zboru — saboru Jevanhielična-Refarmackaj carkvy ŭ Minsku na vulicy, jakaja i atrymała adpaviednuju nazvu dy nasiła jejo niekalki stahodździaŭ: «Vialikaja Zboravaja« (siońnia — vulica Internacyjanalnaja ad pačatku da płoščy Svabody). Siońnia jevanhielisckaja carkva źjaŭlajecca ŭ Biełarusi adnoj z tradycyjnych chryścijanskich kanfiesijaŭ.
Darečy, niadaŭna adčyniŭsia błoh Evanhielskaj Refarmacyi Biełarusi, dzie pastary raspaviadajuć pra historyju i sutnaść Evanhieličnaj Refarmacyi, a taksama adkazvajuć na pytańni naviednikaŭ.
