«Mohuć stać fatalnymi dla biełaruskaj dziaržaŭnaści». Prejhierman i Mieljancoŭ narakajuć na sankcyi Zachadu
Zachad vinavaty ŭ vajnie va Ukrainie, a taksama ŭ pieratvareńni Biełarusi ŭ praciah Rasijskaj Fiederacyi, Polšča militaryzujecca, a naš rehijon moža stać arenaj Treciaj suśvietnaj vajny, pišuć analityki łukašenkaŭskaj ustanovy «Minski dyjałoh». Niežadańnie Zachadu pryniać dyktaturu Alaksandra Łukašenki i adnavić adnosiny z režymam «mohuć stać fatalnymi dla biełaruskaj dziaržaŭnaści i pazbavić rehijon mnohich mahčymaściaŭ dla ŭładkavańnia budučaj madeli biaśpieki».
Na sajcie ŭstanovy «Minski dyjałoh» zjaviłasia analityčnaja zapiska «Uschodniaja Jeŭropa ŭ 2022 hodzie: hałoŭny asiarodak budučaj suśvietnaj vajny?». Jaje aŭtary — Siarhiej Bohdan, Dzianis Mieljancoŭ i Jaŭhien Prejhierman.
Aŭtary pišuć, što «niežadańnie hłabalnych hulcoŭ uličvać intaresy adno adnaho, a taksama sproby pierahledzieć praviły hulni i ŭstalavać vyhadnuju im novuju narmatyŭnaść u mižnarodnych adnosinach pryviali śviet da rasijska-ŭkrainskaj vajny».
Na dumku aŭtaraŭ, rasijska-ŭkrainskaja vajna stała «zručnym tłumačeńniem usiamu tamu, što adbyvajecca ŭ rehijonie, ale čaściakom heta ŭjaŭnaje tłumačeńnie zjaŭ i pracesaŭ, jakija majuć inšyja pachodžańnie i matyvacyju».
Biełaruś, ź ich punktu hledžańnia, stała achviaraj niematyvavanych niesiabroŭskich dziejańniaŭ z boku krain Zachadu.
Tak, sankcyi ŭ dačynieńni da Rasii i Biełarusi paśla pačatku vajny ŭzmacnili «paŭbłakadu Biełarusi».
«Litva i Polšča ŭźviali ścianu na miažy ź Biełaruśsiu z namieram jaje ŭmacavać, a Łatvija prystupiła da budaŭnictva takoj ściany. Ukraina zaminiravała miažu ź Biełaruśsiu», — pišuć aŭtary, nie nazyvajučy pryčyn takich rašeńniaŭ susiedziaŭ.
Pavodle mierkavańnia aŭtaraŭ,
«naturalnym nastupstvam sankcyj, uviedzienych suprać Biełarusi ŭ kancy 2020 — pačatku 2022 hoda krainami Zachadu i Ukrainaj, stała biesprecedentnaje zvužeńnie pola Minska dla zamiežnapalityčnaha manieŭru. Hetaja akaličnaść zrabiła niemahčymym praciah biełaruskaj palityki situacyjnaha niejtralitetu i abumoviła rolu Biełarusi ŭ rasijska-ŭkrainskaj vajnie».
Aŭtary pravodziać dumku, što Minsk chacieŭ prytrymlivacca niejtralitetu, ale Zachad adšturchnuŭ režym Łukašenki ŭ bok Maskvy.
«Takoje stanovišča spraŭ, a taksama ihnaravańnie krainami ES—NATA prapanoŭ Minska aktyvizavać instrumienty vajskovaj transparentnaści va ŭmovach narastajučaj rehijanalnaj militaryzacyi stymulujuć dalejšaje zbližeńnie Biełarusi i Rasii va ŭsich śfierach, u tym liku i vajskovaj», — pišuć aŭtary.
Łukašenkaŭskija analityki padkreślivajuć, što Biełaruś imkniecca paźbiehnuć pramoha ŭklučeńnia ŭ bajavyja dziejańni, adnak hetyja namahańni nie zaŭvažajuć abo ihnarujuć ŚMI i dypłamaty.
«Naprykład, Minsk pakazalna vyvieŭ na miažu z Ukrainaj častkova Siły śpiecyjalnych apieracyj, u toj čas jak na miažy z Polščaj i Litvoj vyvodzilisia paŭnavartasnyja vajskovyja złučeńni (u pryvatnaści, motastrałkovyja čaści). Paŭdniovyja rajony krainy zastavalisia ŭ značnaj stupieni demilitaryzavanymi, tam tolki pačałosia ŭładkavańnie miažy. Darečy, niepadrychtavanaść vajskovaj infrastruktury paŭdniovych rajonaŭ Biełarusi (jak vynik raniejšaj palityki situacyjnaha niejtralitetu), miarkujučy pa ŭsim, istotna zvuziła mahčymaści Maskvy ŭ praviadzieńni apieracyi na kijeŭskim kirunku», — pišuć analityki.
Taksama jany nahadvajuć pra «padkreślena strymanuju reakcyju aficyjnaha Minska na rakietny incydent 29 śniežnia», kali padčas masiravanaha rasijskaha rakietnaha ŭdaru pa Ukrainie ź biełaruskaha boku miažy ŭpaŭ błok ukrainskaj zienitnaj rakiety.
«Biełaruskija inicyjatyvy ŭ halinie pavyšeńnia transparentnaści vajskovaj dziejnaści i zachadaŭ davieru zastajucca biez adkazu», i jany
«nie mohuć vyłučacca biaskonca, bo Minsk vymušany pavyšać ułasnuju abaranazdolnaść dastupnymi srodkami, što ŭ sučasnych umovach aznačaje pahłybleńnie vajskovaha supracoŭnictva z Rasijaj», — pałochajuć łukašenkaŭskija ekśpierty.
Z-za adsutnaści ŭ Minska «i žadańnia, i mahčymaściaŭ dla ŭdziełu ŭ rasijskaj kampanii va Ukrainie — nazyvajuć vajnu kampanijaj praŭładnyja palitołahi — Maskva robić staŭku na naroščvańnie svajoj vajskovaj prysutnaści ŭ Biełarusi».
«Vierahodna, u hetym kantekście varta razhladać i sproby biełaruskaha boku padklučycca da stratehičnaha płanavańnia, jakoje datyčyć u tym liku dostupu da jadziernaj zbroi. Minsk pasprabavaŭ damahčysia nie prosta novych pastavak darahich uzbrajeńniaŭ, ale i pavyšeńnia ŭłasnaha statusu ŭ rehijonie naohuł i ŭ adnosinach z samoj RF u pryvatnaści», — pierachodziać da šantažu ekśpierty.
Analityki nahadvajuć, što ŭ kancy kastryčnika Alaksandr Łukašenka ŭchvaliŭ prajekt pahadnieńnia z RF ab stvareńni i funkcyjanavańni vučebna-bajavych centraŭ sumiesnaj padrychtoŭki vajskoŭcaŭ, jakija, vierahodna, možna razhladać jak pravobrazy vajskovych baz. A ŭ pačatku śniežnia byŭ padpisany pratakoł ab uniasieńni źmianieńniaŭ u Pahadnieńnie pamiž Respublikaj Biełaruś i Rasijskaj Fiederacyjaj ab sumiesnym zabieśpiačeńni rehijanalnaj biaśpieki ŭ vajskovaj śfiery ad 19 śniežnia 1997 hoda. Źmieny spraščajuć pracedury funkcyjanavańnia hrupoŭki i mahčymaści jaje apieratyŭnaha prymianieńnia, kanstatujuć jany, nie aceńvajučy «miralubnaść» takich pavodzin.
Aŭtary schilajucca da taho, što rasijska-ŭkrainskaja vajna stanie zaciažnoj i raściahniecca na hady. Heta moža pryvieści da pierachodu vajny «ŭ bolš bujnamaštabny farmat» i da «hieahrafičnaha pašyreńnia», bo «inšaha vychadu sa stratehičnaha tupika moža nie być», — zapeŭnivajuć jany.
«Minski dyjałoh» byŭ stvorany dla absłuhoŭvańnia zamiežnaj palityki Minska na zachodnim kirunku, i ich analityka taksama aryjentavanaja na koły Zachadu.
«Situacyjny niejtralitet, jakoha Biełaruś prytrymlivałasia ŭ papiarednija hady i jaki mieŭ značny deeskałacyjny patencyjał dla ŭsiaho rehijona, akazaŭsia niezapatrabavanym bakami kanfliktu i klučavymi aktarami va Uschodniaj Jeŭropie. Heta stała zrazumieła jašče ŭ 2020—2021 hadach i paŭnavartasna vyjaviłasia ŭ 2022 hodzie», — pišuć aŭtary zapiski.
Jany pieraścierahajuć, što rost rasijskaha ŭpłyvu ŭ Biełarusi — heta «ŭ peŭnym sensie pieratvareńnie Biełarusi ŭ praciah RF u vajskova-stratehičnym dačynieńni» dy vyhladaje dla Zachadu bolš prymalnym, čym imknieńnie Minska da niejtralitetu.
Na ich dumku, «niejtralny status Biełarusi skoŭvaŭ by dziejańni bakoŭ». Jany miarkujuć, što niejtralny status «pazbaŭlaŭ by praciŭnikaŭ Maskvy mahčymaści vykarystoŭvać Biełaruś jak placoŭku dla paetapnaj eskałacyi kanfliktu z Rasijaj», akramia taho, «u ciapierašnim varyjancie Biełaruś stanovicca dla Maskvy dadatkovym ciažaram z pryčyny nieabchodnaści jaje abaraniać i padtrymlivać».
«Hetyja raźliki mohuć zdavacca pierakanaŭčymi ŭ karotkaterminovaj pierśpiektyvie, adnak u vyniku jany mohuć stać fatalnymi dla biełaruskaj dziaržaŭnaści i pazbavić rehijon mnohich mahčymaściaŭ dla ŭładkavańnia budučaj madeli biaśpieki», — reziumujuć aŭtary.
Aŭtary nie ŭzhadvajuć masavyja represii ŭ Biełarusi, fašyzacyju režymu i vykarystańnie terytoryi krainy dla ahresii suprać Ukrainy. Jany abmiažoŭvajucca zaŭvahaj, što «zvužeńnie pola Minska dla źniešniepalityčnaha manieŭru … abumoviła rolu Biełarusi ŭ rasijska-ŭkrainskaj vajnie».
Łukašenkaŭcy i raniej pierakonvali Zachad ciarpieć Alaksandra Łukašenku i zapluščvać vočy na parušeńni pravoŭ čałavieka ŭ krainie, pahražajučy ŭ advarotnym vypadku jašče bolšym zbližeńniem Biełarusi i Rasii.
Režym Łukašenki znachodzicca ŭ poŭnaj finansavaj i abaronnaj zaležnaści ad Maskvy i na praciahu dziesiacihodździaŭ štohod atrymlivaje ad jaje subsidyi i kredyty na niekalki miljardaŭ dalaraŭ. Biełaruś bolš čym na 90% zaležyć ad pastavak nafty i hazu z Rasii, za čas kiravańnia Łukašenki adbyłasia tatalnaja rusifikacyja.
Kamientary