Adkaz na hetaje pytańnie sprabavali znajści hości tok-šou Ženi Suhak «Mnie taksama nie padabajecca» sacyjołah Hienadź Koršunaŭ, były palitźniavoleny Lavon Chałatran i dyrektarka «Našaj Nivy» Nasta Roŭda.
Što pieraškadžaje biełaruskam naradžać
Na dumku Nasty Roŭdy, ciapier u Biełarusi stvorana takaja situacyja, što žančyny bajacca naradžać, bo nie majuć upeŭnienaści ŭ zaŭtrašnim dni. «Pa-pieršaje, praca, pa-druhoje, represii, siabry ŭ turmach, niama hrošaj. Jak usio spłanavać, kab narmalna zaciažaryć i naradzić płanava, a nie vypadkova?»
Dla taho, kab stymulavać naradžalnaść, na dumku Nasty, hałoŭnaje — stvaryć narmalnyja ŭmovy žyćcia ludziej u krainie.
«Treba viarnuć zakon u krainu i dać mahčymaść ludziam nie bajacca za svajo siońnia i zaŭtra. Ekanamičnaja stabilnaść supiervažnaja, kali ty płanuješ siamju i dziaciej. Ź inšaha boku, my razumiejem (i Biełaruś z hetym sutykajecca, jak i ŭsia Jeŭropa), što čym bolš žančyna dumaje pra siabie, svaju karjeru, svoj ułasny pośpiech, svaju samastojnaść, tym paźniej jana prychodzić da momantu, kali jana hatovaja naradžać».
Na dumku Lavona Chałatrana, takija faktary, jak ekanomika i biaśpieka, nie tak mocna ŭpłyvajuć, jak usieahulnaja adukacyja.
«Kali žančyna stanovicca roŭnaj mužčynu va ŭsich sensach, to žadańnie naradžać adrazu padaje, choć ty ŭ dziesiać razoŭ pavialič ekanomiku i hetak dalej. U takim vypadku pavieličeńniu kolkaści nasielnictva dapamoža imihracyja».
Na dumku Hienadzia Koršunava, u jakoha čaćviora dziaciej, paŭpłyvać na situacyju moža ŭdzieł baćki ŭ vychavańni dziciaci.
«Kab žančyna nie praz try hady vychodziła na pracu, zhubiŭšy častku kampietencyj, a, naprykład, paraiŭšysia z mužam, pa čarzie siadzieła ź dziciem. Žonka — miesiac, muž — miesiac».
Hienadź adznačyŭ, što jaho žonka pa adukacyi nastaŭnik-fiłołah, ale pakul jana była ŭ dekretnym adpačynku, atrymała adukacyju pa psichałohii, potym skončyła niekalki kursaŭ pa psichałohii i ciapier dystancyjna pracuje psichołaham.
Čamu ŭ Biełarusi pajšli na zabaronu prapahandy nietradycyjnych seksualnych adnosin i čajłdfry
Na dumku Nasty Roŭdy, nijakija zabarony nie zmohuć pavialičyć naradžalnaść.
«Kali čałaviek nie zachoča, jon nie narodzić. A ŭsie hučnyja zajavy nieviadoma na kaho raźličanyja. Mahčyma, va ŭładaŭ jość svoj elektarat, jaki prytrymlivajecca takich ža kansiervatyŭnych pohladaŭ. A toje, što jany zabaraniajuć prapahandu ŁHBT+, to treba adznačyć, što ŭ nas jaje nikoli nie było. U hetaj zabaronie ja baču kapijavańnie čužych praktyk. Tut jany iduć uśled za Rasijaj».
Lavon Chałatran zaŭvažyŭ, što dziŭna, što jašče nie zabaranili aborty, jak u niekatorych krainach Zachadu.
Na heta Hienadź Koršunaŭ adkazaŭ, što toje, što isnuje na «varožym Zachadzie», u Biełarusi dakładna nie buduć prymianiać. A reč u tym, što ŭłady šukajuć lubyja śfiery, napramki, dzie možna zabaraniać, zvužać prastoru mahčymaściej, i kab heta nie datyčyła ŭsich.
«Kali pahladzieć, što za apošni hod zabaranili, to tam śpis vielmi vialiki atrymlivajecca. Heta nie tolki čajłdfry, ŁHBT+. Uładalnikaŭ dronaŭ vielmi mocna pryščamili, palaŭničych i hetak dalej. Jany pavialičvajuć śfieru kantrolu. Idzie tatalizacyja dziaržaŭnaha kiravańnia. Usio chočuć zacisnuć nakolki možna», —
zaŭvažaje sacyjołah.
Nakolki biełaruskaja prablema padzieńnia naradžalnaści adroźnivajecca ad inšych krain
Hienadź Koršunaŭ adznačyŭ, što padzieńnie naradžalnaści nazirajecca šmat u jakich krainach. Prablema ŭ Biełarusi, na dumku sacyjołaha, abvastryłasia, kali pačałasia čarhovaja chvala emihracyi paśla padziej 2020-ha hoda. Da hetaha zachavańniu bałansu, jak i ŭ inšych krainach, dapamahała imihracyja ŭ Biełaruś. Kali pahladzieć na danyja, da 2014-ha hoda na dvuch čałaviek, što vyjechali, było try čałavieki, što pryjechali. Paźniej hety pakazčyk pavialičyŭsia. Da 2020-ha hoda na adnaho čałavieka, jaki źjechaŭ, było dva pryjezdžyja.
Na dumku Nasty Roŭdy, «u miežach voś hetaj ahulnaj prablemy jość biełaruski kiejs. Pakul usie krainy łamajuć hałavu nad tym, jak im pryvabić, pryciahnuć ludziej, jak lepšyja «mazhi» ŭrvać, jakimi bonusami zavabić ludziej pryjazdžać, našy [dziejničajuć pa-inšamu] — «zjazdžajcie ŭsie, vy nam niepatrebnyja. Idzicie, naradžajcie tam». Ź inšaha boku, ułady śviadoma ci nieśviadoma imknucca abmiežavać vyjezd ludziej».
Na pohlad Hienadzia Koršunava, va ŭładaŭ jašče nie sfarmavałasia rašeńnie, jak zbałansavać situacyju. «Z adnaho boku, jość vialikaja kolkaść tych, chto niezadavoleny tym, što adbyvajecca ŭ Biełarusi. Ich, sapraŭdy, vykinuŭ z krainy — i lahčej kiravać. Ź inšaha boku, pytańnie ŭ tym, chto budzie pracavać. Tamu jany vahajucca. Ale faktyčna zabaranili vučycca za miažoju, admianiŭšy adterminoŭku ad armii. Pavialičvajuć terminy raźmierkavańnia.
Heta ŭsio ja baču jak tatalizacyju kantrolu. Pytańnie, [što rabić] z tymi, chto hety kantrol admaŭlaje i budzie jamu supraciŭlacca, da kanca jany nie raspracavali. Prablema ŭ tym, što piernikaŭ niama. Što prapanavać ludziam? Jość tolki bizun».
Ci treba zmahacca za naradžalnaść?
Na pohlad Nasty Roŭdy, u Biełarusi, dzie i tak niašmat nasielnictva, ekanomika nie zmoža narmalna raźvivacca pry dalejšym źmianšeńni jaho kolkaści. Akramia taho, nieabchodna, kab ludzi pracavali dla taho, kab vypłačvalisia piensii.
«U hramadstvie, dzie 80% piensijanieraŭ, a 20% tych, chto pracuje, usie buduć žyć vielmi biedna. Tamu pavinna być maładoje, mocnaje, pracazdolnaje nasielnictva, jakoje budzie hienieravać hrošy dla ŭsioj krainy i dla siabie ŭ tym liku».
Hienadź Koršunaŭ ličyć, što, kali hladzieć na pamier krainy, na ščylnaść nasielnictva, Biełarusi nasielnictva vielmi nie chapaje. «Chaciełasia b, kab biełarusaŭ było šmat i kab jany žyli ŭ zamožnaj, pryhožaj i vialikaj krainie», — adznačaje sacyjołah.
Čytajcie jašče:
Šmatdzietnyja ciapier zmohuć pracavać na hadzinu mienš
«Kumulatyŭna macniej za sankcyi». Zastrašanaje represijami, ź Biełarusi ŭciakaje ekanamična aktyŭnaje nasielnictva
Što za studentka Uljana, ź jakoj na bali valsiravaŭ Łukašenka?9
Kamientary