Navuka i technałohii22

Hetyja elektrastancyi pryvodziacca ŭ dziejańnie za sto siekund

Hidraakumulujučyja elektrastancyi jość šmat u jakich krainach. U Šviejcaryi, naprykład, jany vyrablajuć bolš za tracinu ŭsioj elektraenierhii. U Biełarusi takich pakul niama. Raskazvajem, čym jany admietnyja.

Kruonisskaja hidraakumulujučaja elektrastancyja Kruonis Pumped Storage Plant Kruonisskaja hidroakkumulirujuŝaja stancija
Kruoniskaja hidraakumulujučaja elektrastancyja. Litva. Fota: Wikimedia Commons

Hidraakumulujučaja elektrastancyja (HAES) — śpiecyjalny vid hidraelektrastancyj, jakaja vykarystoŭvajecca dla vyraŭnoŭvańnia sutačnaj nieadnarodnaści hrafika elektryčnaj nahruzki.

Jany pracujuć pa pryncypie nazapašvańnia enierhii ŭ vyhladzie patencyjnaj enierhii vady ŭ vierchnim vadaschoviščy i jaje pieraŭtvareńni ŭ elektryčnuju enierhiju ŭ nižnim praz turbiny i hienieratary.

U pieryjady pikavaha popytu HAES vypracoŭvajuć darahuju pikavuju enierhiju, skidajučy vadu ź vierchniaha vadajoma ŭ nižni.

Usio adbyvajecca imhnienna: siłavuju ŭstanoŭku možna vyvieści sa stanu spakoju na poŭnuju mahutnaść prykładna za sotniu siekund. Takaja hnutkaść robić hetyja sistemy zachoŭvańnia asabliva kaštoŭnymi dla enierhietyki.

Hidraelektraenierhija z hidraakumulavańniem dazvalaje ekanomić enierhiju z «pieraryvistych krynic» (takich jak soniečnaja enierhija, viecier) i inšych adnaŭlalnych krynic abo zališniuju elektraenierhiju z krynic pastajannaj bazavaj nahruzki ŭ pieryjady bolš vysokaha popytu.

Jak pracuje

Hidraakumulujučaja elektrastancyja vykarystoŭvaje vadu dla zachoŭvańnia i vypracoŭki enierhii. Abjekt składajecca z dvuch basiejnaŭ na roznaj vyšyni. Pamiž saboju jany złučany napornym vałam i padziemnym pamiaškańniem, u jakim znachodziacca pompy, turbiny i hienieratary.

Scheme of operation of hydro-accumulating power plant Schiema raboty hidroakkumulirujuŝiej elektrostancii Schiema pracy hidraakumulujučaj elektrastancyi
Voś jak pracujuć hidraakumulujučyja elektrastancyi: vada padaje źvierchu praz svajho rodu vielizarny vadapravodny kran i ciače praz turbiny na šlachi da nižniaha reziervuara. Jany pryvodziać u dziejańnie hienieratary, jakija vypracoŭvajuć elektraenierhiju. Fota: Wikimedia Commons

Vierchni basiejn HAES moža być štučnym ci naturalnym (naprykład, voziera), nižnim basiejnam časta słužyć vadajom, jaki ŭtvaryŭsia z pryčyny pierakryćcia raki płacinaj. Adna ź pieravah HAES składajecca ŭ tym, što jany nie zaležać ad siezonnych vahańniaŭ ścioku vady.

Dla pierapampoŭki vady ź nižniaha ŭ vierchni basiejn vykarystoŭvajucca pompy ci abaračalnyja hidraahrehaty, jakija pracujuć na tannaj elektraenierhii, atrymanaj ad inšych krynic u pieryjady nizkaha popytu. Čym vyšej uzrovień vady ŭ vadaschoviščy, tym vyšej mahutnaść dastupnaj enierhii.

Takaja elektrastancyja taksama prymianiajecca dla «zachoŭvańnia enierhii», vypracavanaj źmiennymi krynicami, naprykład, soniečnaj enierhii abo enierhii vietru. Pierapampoŭka vady ažyćciaŭlajecca, kali vypracoŭvajucca soniečnaja i/ci vietravaja enierhija, jakaja zatym «zachoŭvajecca» ŭ vyhladzie patencyjnaj enierhii, składzienaj u vadzie, a zatym pry nieabchodnaści moža być znoŭ transfarmavanaja ŭ enierhiju.

U čym karyść

Pa danym Hłabalnaj bazy pa zachoŭvańniu enierhii Ministerstva enierhietyki ZŠA na hidraakumulujučyja elektrastancyi prypadała kala 90% zachoŭvajemaj enierhii. Enierhaefiektyŭnaść hidraakumulujučych schoviščaŭ varjirujecca ad 70% da 80%. Niekatoryja krynicy śćviardžajuć, što jana dasiahaje 87%.

Aptymalnaja kolkaść hidraakumulujučych stancyj robić enierhasistemu ŭstojlivaj i stabilnaj da mahistralnych avaryj i niepradbačanych pikavych spažyvańniaŭ, raptoŭnych avaryj na inšych hienieryrujučych abjektach. Kali vierchni vadajom źbiraje značnuju kolkaść apadkaŭ ci siłkujecca rakoj, to takaja elektrastancyja moža być čystym vytvorcam enierhii, jak tradycyjnaja hidraelektrastancyja.

Raspaŭsiudžanaść u śviecie

Ciapier u śviecie dziejničaje kala 250 takich elektrastancyj. Naprykład, u Litvie heta Kruoniskaja hidraakumulujučaja elektrastancyja , jakaja pačała pracavać u 1992 hodzie.

Na pieršym miescy pa vytvorčaści elektraenierhii pry dapamozie hidraakumulujučych elektrastancyj znachodzicca Šviejcaryja. U krainie takija elektrastancyi vypracoŭvajuć bolš za treć usioj elektraenierhii. 

Ale ź piaci najbolš mahutnych HAES try znachodziacca ŭ Kitai, dźvie ŭ ZŠA i adna ŭ Japonii. A sukupnaja mahutnaść takich elektrastancyj ZŠA i Japonii składaje kala 40% sumarnaj mahutnaści HAES płaniety. 

Budaŭnictva takich sistem časta patrabuje surjoznych umiašańniaŭ u pryrodu i łandšaft, bo nieabchodna pierakryvać raku i zataplać vialikija ŭčastki ziamli. Kab źvieści da minimumu ŭździejańnie na navakolnaje asiarodździe, niekatoryja elektrastancyi znachodziacca poŭnaściu pad ziamloj.

Čytajcie jašče:

Hiermanija razhladaje mahčymaść viarnucca da atamnaj enierhietyki

Soniečnaja enierhietyka ŭ Hiermanii: usio bolš sonca, panelaŭ i inviestycyj

Kamientary2

  • Bobr
    13.08.2023
    V Biełarusi mnoho vodonapornych bašien. Nakatyvaj vodu poka AES rabotajet mieždu ostanovami, i ślivaj čieriez hienierator))
  • Chiech
    14.08.2023
    Zabyli skazať,čto eto očień dołho dla pikovych nahruzok. Podača dołžna osuŝiestvlaťsia očień bystro. Na siehodnia takoje mohut tolko hazovyje elektrostancii.
    Nu i jeŝio. Šviejcarija połučajet električiestvo s AES francuzskich ;))
 
Naciskańnie knopki «Dadać kamientar» aznačaje zhodu z rekamiendacyjami pa abmierkavańni.

Ciapier čytajuć

ZŠA rychtujuć ździełku z Łukašenkam: vyzvaleńnie palitviaźniaŭ u abmien na sankcyi na kalij i banki138

ZŠA rychtujuć ździełku z Łukašenkam: vyzvaleńnie palitviaźniaŭ u abmien na sankcyi na kalij i banki

Usie naviny →
Usie naviny

Vens zajaviŭ, što jahonyja słovy pierakrucili — jon nie dapuskaje mahčymaści adpraŭki amierykanskich vojskaŭ va Ukrainu9

Bieły dom na dzień śviatoha Valancina vyrabiŭ valancinku z pahrozami5

Asvojvajcie VPN. Budziecie čytać niezaležnyja ŚMI i nie padstaŭlacca — padrabiazny hajd26

U Chabaraŭskim krai vypaŭ ź dziaviataha paviercha čynoŭnik, jaki krytykavaŭ rasijskuju armiju2

Były muž Cimanoŭskaj raskazaŭ, što viarnuŭsia ŭ Biełaruś jašče da vybaraŭ i prahałasavaŭ za Łukašenku28

Zialenski: Ja nie płanuju sustrakacca ni ź jakimi rasijanami, akramia Pucina5

Viadomaja machlarka z Rasii stała madellu na tydni mody ŭ Ńju-Jorku4

Na nievialikaj race Roś u Vaŭkavyskim rajonie sabrałasia vializnaja kolkaść kačak VIDEA

Što budzie ź Biełaruśsiu paśla razmovy Trampa i Pucina?31

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

ZŠA rychtujuć ździełku z Łukašenkam: vyzvaleńnie palitviaźniaŭ u abmien na sankcyi na kalij i banki138

ZŠA rychtujuć ździełku z Łukašenkam: vyzvaleńnie palitviaźniaŭ u abmien na sankcyi na kalij i banki

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić