«Cichieńka isnavać u svaim vakuumie i čakać». Biełarus, jaki ŭdzielničaŭ u pratestach, raskazaŭ, čamu zastajecca ŭ Biełarusi
Jaŭhien (imia źmieniena z metaj biaśpieki) vychodziŭ na pratesty paśla vybaraŭ u 2020 hodzie. Ciapier, niahledziačy na ryzyku, jon śviadoma zastajecca ŭ Biełarusi i raskazaŭ vydańniu Most, čamu nie źjazdžaje.
«Jašče zadoŭha da pačatku vybaraŭ ja viedaŭ, što budu ich bajkatavać, bo nie dumaŭ, što ŭ 2020 hodzie niešta kardynalna źmienicca i što vybary buduć adroźnivacca ad vybaraŭ minułych hadoŭ. Da taho ž bajkatavać raili mnohija lidary apazicyi.
Dumka pra toje, što vybary mohuć źmianić situacyju ŭ Biełarusi, pramilhnuła, kali spačatku Siarhiej Cichanoŭski i Valeryj Capkała, a potym Viktar Babaryka abviaścili, što buduć udzielničać u vybarčaj kampanii. Da ich štaboŭ pačała dałučacca vielizarnaja kolkaść ludziej. Prajści mima ja nie moh, tamu ŭklučyŭsia ŭ praces: pa mahčymaści naviedvaŭ mitynhi, a paźniej — zarehistravaŭsia naziralnikam».
Jaŭhien zhadvaje, što ŭ hłybini dušy jon razumieŭ, što Łukašenka nie dapuścić źmieny režymu. Heta śviedčyła dla jaho tolki pra adno: pratesty niepaźbiežnyja, a Jaŭhien zahadzia byŭ hatovy ŭdzielničać.
«Nie ŭdzielničać nie moh, bo ŭ budučyni dakaraŭ by siabie. Akramia taho, była viera ŭ toje, što mirnyja pratesty paspryjajuć źmienam, bo ŭ historyi takich prykładaŭ davoli šmat. Spadziajusia, što 2020 hod jašče adhukniecca režymu».
«Niedaloka ad mianie razarvałasia pieršaja śviatłošumavaja hranata»
Dla biaśpieki na pratestach Jaŭhien prytrymlivaŭsia minimalnych pravił, ale mocna nie kanśpiravaŭsia.
«Nie braŭ z saboj mabilnaha telefona, apranaŭ nieprykmietnaje adzieńnie ciomnych koleraŭ biez pryntaŭ i masku na tvar, bo tady jašče byŭ kavid. Akramia taho, abuvaŭ zručny abutak, kab chutka ŭciakać. A da miesca pryznačeńnia namahaŭsia iści šlachami, dzie niama kamier nazirańnia», — uspaminaje z uśmieškaj biełarus.
«Pierad pačatkam pratestu 9 žniŭnia strachu asabliva nie było, bo braŭ udzieł u mitynhach z 2010 hoda. Źjaviŭsia tolki adrenalin, kali pačali žorstka razhaniać pratest, bo dumaŭ, što i hetym razam usio budzie pa kłasicy: dubinki i ščyty. Ale kali niedaloka ad mianie razarvałasia pieršaja śviatłošumavaja hranata — stała nie pa sabie. A sapraŭdy strašna stała tolki tady, kali źjaviłasia pieršaja infarmacyja pra surjoznyja traŭmy. Pieršaje, što ja pračytaŭ: kamuści adarvała stupniu.
«Nie baču sensu źjazdžać»
Jaŭhien vyrašyŭ nie źjazdžać ź Biełarusi, bo ličyć, što nikoli na samaj spravie nie byŭ u poli zroku orhanaŭ.
«Ja, chutčej za ŭsio, idu nie ŭ pieršaj sotni ŭ śpisach, — miarkuje biełarus. — Da svajakoŭ niekalki razoŭ prychodzili ŭčastkovyja pa miescy prapiski, ale jany adkazvali, što nie viedajuć, dzie ja žyvu. Za ŭvieś hety čas ja nie siadzieŭ na sutkach, na mianie nie zaviedziena kryminalnaja sprava, tamu pakul nie baču sensu źjazdžać. Nie budu chitryć, dumki pra pierajezd jość, i jość navat płan, ale pakul usio ž zastajusia na radzimie».
Mužčyna dzielicca, što za try hady ŭ jaho źjaviłasia niekalki dziŭnych zvyčak. Adna z takich — kožnuju ranicu kala siomaj hadziny hladzieć praz akno na parkoŭku, kab viedać, ci nie pryjechaŭ busik.
«Treba čakać dnia Ch»
Ciapier Jaŭhien u asnoŭnym dumaje pra vajnu va Ukrainie. Mužčyna miarkuje, što situacyja ŭ Biełarusi na 90 adsotkaŭ zaležyć ad vynikaŭ hetaj vajny.
«Samym realistyčnym vyjściem baču toje, što praz dva-try hady vajna va Ukrainie skončycca, paśla čaho Pucin pratrymajecca va ŭładzie maksimum adzin hod. A jašče praz hod sydzie Łukašenka — albo praz naturalnuju śmierć, albo praź niejkija palityčnyja dziejańni ŭ krainie», — razvažaje Jaŭhien.
Ale pakul jon u Biełarusi, Jaŭhien ličyć, što zmahacca treba da kanca, niahledziačy na toje, što ciapier svojeasablivaja cišynia.
«Treba čakać dnia Ch, jak u 2020 hodzie. Naprykład, jak 16 žniŭnia 2020 hoda albo dzień śmierci Ramana Bandarenki. A siońnia — cichieńka isnavać u svaim vakuumie, minimizavać znosiny ŭ palityčnym płanie ź inšymi ludźmi, pavychodzić z usich čataŭ i pačyścić amal usie svaje sacyjalnyja sietki. Prynamsi, ja zrabiŭ mienavita tak, bo, kali mianie pasadziać, karyści ad mianie ŭ dzień Ch nie budzie anijakaj. Ale pry hetym časam namahajusia ładzić adzinočnyja akcyi: viešaju ŭ roznych miescach płakaty i ściahi».
Patrebna vyraznaja pazicyja samich biełarusaŭ, čas špahatu pamiž ES i Rasijaj prajšoŭ — Jurkonis
Cichanoŭskaja raspaviała, u jakim statusie budzie dziejničać paśla 2025 hoda
Uładzimir Arłoŭ: «Ja maru pra čas, kali ŭ demakratyčnaj Biełarusi prezidentam budzie žančyna»
«A kali ŭžo i nas zabuduć, jak 1996-y ci 2010-y?»
Ciapier čytajuć
«Ja jechała ad vajny i bambiožak»: Jaŭhienija Čarniaŭskaja pra pierajezd na Kipr10
Kamientary