«Skažycie, a zmahar — heta chto?» Pra što pišuć u čacie achvotnych pierasialicca ŭ Biełaruś
Biełaruś hublaje dziasiatki tysiač hramadzian, jakija emihrujuć u inšyja krainy, ale niekatoryja zamiežniki, naadvarot, źbirajuć čamadany ŭ Biełaruś. «Naša Niva» vyvučyła čat, stvorany, kab matyvavać žycharoŭ Łatvii pierasialacca ŭ našu krainu.
Supołka, pra jakuju idzie havorka, maje nazvu «Na PMŽ v Biełaruś. Chat». Na siońnia ŭ joj 1547 padpisantaŭ. U apisańni čata paznačana: «Raźbirajucca pytańni afarmleńnia dakumientaŭ, mižnarodnaha pierajezdu, rehistracyi na novym miescy, kupli nieruchomaści, sacyjalnyja pytańni i hetak dalej». Hledziačy z tematyki paviedamleńniaŭ, bolšaść udzielnikaŭ supołki, kali nie ŭsie — heta žychary Łatvii.
Šmat udzielnikaŭ hetaj telehram-supołki chavajucca za psieŭdanimami. Ale pa tych, chto padpisvaje akaŭnt imiem i proźviščam, vyhladaje, što etničnych łatyšoŭ siarod budučych emihrantaŭ u Biełaruś niašmat: u śpisie zapar uschodniesłavianskija imiony. Udzielniki čata pišuć pra lehalizacyju na padstavie biełaruskich karanioŭ.
Viadoma, pierasialencaŭ chvalujuć zvyčajnyja emihranckija pytańni: jak zrabić dakumienty i razabracca ŭ tonkaściach biełaruskich dazvołaŭ na pražyvańnie, jak pieravieźci rečy ŭ našu krainu i nabyć u joj nieruchomaść. Ale jość i bolš aryhinalnyja paviedamleńni.
Adna z apošnich dyskusij u čacie — pra toje, ź jakich pryčyn źjazdžać z Łatvii ŭ Biełaruś i ci varta heta rabić. Pierasialency pryznajuć, što zarobki ŭ našaj krainie nižejšyja, čym u Łatvii, ale zvažajuć, što ŭ Łatvii — usio pa-łatyšsku, a ŭ Biełarusi možna zastacca ruskamoŭnym.
Tak, u našych škołach vykładajuć biełaruskuju movu, ale emihranty zaŭvažajuć, što pa-biełarusku nie vykładajucca składanyja pradmiety nakštałt matematyki ci fiziki i vyražajuć hatoŭnaść vyvučyć biełaruskuju. A kab dakazać, što heta nie tak składana, cytujuć pačatak kupałaŭskaha «Kurhana».
Bahata abmierkavańniaŭ u čacie dajuć padstavu ličyć, što siarod pierasialencaŭ šmat stałych ludziej, a to i piensijanieraŭ:
«Ja 32 hady stažu maju ŭ Łatvii, piensija, kali pahladzieć u vssa, u mianie budzie 350 jeŭra».
«Muž užo piensijanier, jamu ciažka pryvykać da kiravańnia ŭ bujnym horadzie».
«A kali zadekłaravaŭsia ŭ Biełarusi, to što, piensiju nie płaciać?»
«Mnie ŭ 70 hadoŭ treba zapytvać daviedku ab niesudzimaści i zdavać analizy na VIČ i ŚNID».
Niekatoryja padychodziać da emihracyi ŭ Biełaruś vielmi emacyjna. Chvalujuć i abstaviny žyćcia ŭ svajoj pieršapačatkovaj krainie, i biurakratyčnyja składanaści pierajezdu:
«A ŭ mianie syn pojdzie ŭ sadočak naleta — jak ujaŭlu, što jamu ni słova nie pierakładuć na ruskuju, dyk jašče i buduć ździekavacca, tyrkać nosam — dyk mnie prosta błaha. Tamu budziem ratavać dziaciej, tak».
«Ja pakul usie daviedki źbiraju, ja nie jem narmalna, nie splu, pakul usio vyvučaju. Heta adymaje i hrošy, i siły. Praduhledzieć usie niuansy… Heta tytaničnaja praca dla prostaha čałavieka. A tut jašče raptoŭnaje zakryćcio miežaŭ praročać… Nahłucha zakryć. Ja kali da AHiMa dajedu, ja tam i ŭpadu».
Taksama ŭdzielnikaŭ čata chvaluje mahčymaść taho, što krainy ES zakryjuć miažu ź Biełaruśsiu. Jak tady trapić u našu krainu? Niekatoryja kažuć pra mahčymaść pajechać praz Turcyju, inšyja ličać, što bolš padydzie Rasija.
Ale abmiarkoŭvajuć časam i prablemy ŭ krainie:
«Z pracaj u RB składana. Asabliva tym, chto pryjazdžaje nanova»
«Chto ŭ kursie, pry poŭnaj mabilizacyi ci buduć pryzyvać mužčyn z PMŽ, ci tolki hramadzian?»
Jašče adzin štrych da partreta hetych emihrantaŭ u Biełaruś — toje, jak časta jany vykarystoŭvajuć praŭładnuju leksiku:
«Niedapracoŭka. U Biełarusi z hetym stroha. Baćka z kožnaha zapytaje».
«Heta nie biełarus, heta zmahar. Zmahary — heta antybiełarusy».
«Skažycie, a zmahar — heta chto?»
«Biełarusy taksama roznyja. Ja tut viedaju adnaho biełarusa, dyk jon pa-rusku admaŭlajecca havaryć, tolki na movie. Na avatarcy ŭ jaho BČB-ściah, jon uvieś taki za Cichanoŭskuju. Nie kamunikuju ź im u vyniku».
U supołcy adziny adkryty administratar, i heta čałaviek pad nikam Alaksandrs Lemiašonaks. Praŭda, časam administratar u paviedamleńniach ad imia čata piša pra siabie z žanočymi kančatkami, ale možam vykazać zdahadku, što akaŭntam Alaksandra karystajecca jaho žonka Darja Lemiašonak — tym bolš što spasyłka na čat paznačanaja ŭ jaje akaŭncie ŭ fejsbuku.
Alaksandr rodam z Ryhi, vučyŭsia ŭ škole ŭ bujnym miastečku Skryviery, što znachodzicca za 84 kiłamietry ad Ryhi. Ciapier mužčyna žyvie z žonkaj u Navapołacku.
Žonka Alaksandra Darja rodam z Navapołacka, jana skončyła kaledž u Połacku i miascovy dziaržuniviersitet imia apiakunki horada Jeŭfrasińni. Žančyna pracuje vykładčycaj anhlijskaj movy ŭ anłajn-škole Skyeng. Taksama ŭ svajoj staroncy na fejsbuku jana nazyvaje siabie «pracaŭnicaj śviatła», «paśviačonaj viadźmarkaj» i «majstarkaj [japonskaj nietradycyjnaj miedycyny] rejki, masažu».
U svaim fejsbuku Darja publikuje šmat prarasijskich pastoŭ i niaredka dachodzić da źniavahi Ukrainy, nie lubić i zachodnija krainy. Voś niekalki cytat:
«Achresary, tut novaja viersija padkaciła pra toje, chto ž nasamreč vykapaŭ Čornaje mora:))»
«Ciapier zrazumieła, adkul biarucca vajennyja prahnozy ŭkrainskich «ekśpiertaŭ»:)) — hadajuć na čaburekach».
«Bamžy, brud, haleča, niama daroh. I heta pra Miłan! Cikavy špacyr pa vulicach stalicy mody:)»
«Čytaju kamientary pad pastom Uładzisłavy pra smačnyja biełaruskija šakaładki. Panabiehli chachły z čumoj u hałavie».
Časam pra resurs raskazvaje błohier Raman Samul. Heta łatvijec, jaki pierajechaŭ u Biełaruś, jak śćviardžajecca, praz palityčny pieraśled u Łatvii. Mužčyna viadzie svoj jutub-kanał pad nazvaj «Pravda TV», na jaki padpisana amal 23 tysiačy čałaviek. Voś niekalki zahałoŭkaŭ jaho apošnich rolikaŭ, kab vy razumieli ich tematyku:
«Biełaruś — heta Šviejcaryja ŭ Jeŭropie», «Vadzim Ava: Sa starych u Łatvii ździekujucca i ŭsialak sprabujuć ich źniščyć», «Andrej Mamykin: U Łatvii za mierkavańnie ździekujucca i ckujuć», «Taćciana Mancian: Z Tryjabałtyki daŭno čas valić!».
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆSiejm Łatvii ŭchvaliŭ zabaronu ruskaj movy ŭ hramadskich ŚMI
U Łatvii chočuć zabaranić aŭtamabili ź biełaruskimi numarami
Ciapier čytajuć
Staŭ hierojem Mahiloŭskaha ŭniviera, źbiraŭ falkłor, pracavaŭ na biełarusizacyju sadkoŭ — raskazvajem pra Jaŭhiena Bojku, asudžanaha za salidarnaść z palitviaźniami66
Kamientary