Łukašenkava Matryca

U Bajnecie źjaviŭsia prajekt zdušeńnia hetaha samaha Bajnetu. Najpieršaja asacyjacyja: chutka vybary.

Dakumient, aformleny jak prajekt prezidenckaha ŭkazu, mała padobny na falšyŭku. Va ŭsiakim razie, namieśnik kiraŭnika BAŽ juryst Andrej Bastuniec kaža, što «składziena ź viedańniem spravy».

Navat kali ŭjavić sabie, što heta mistyfikacyja, to jana dzivosnym čynam supadaje z daŭnimi namierami tutejšaha čynavienstva. Vialikija šyški i drobnyja soški nie adnojčy publična aburalisia sieciŭnaj volnicaj dy słavili dośvied kitajskich tavaryšaŭ. Apafieozam stała fraza samoha Łukašenki: «Anarchiju ŭ internecie čas spyniać!».

Mahčyma, hety ŭkid jość zandažom. Kali reakcyja internet-supolnaści, Zachadu budzie nadta chvaravitaj, mohuć padšlifavać peŭnyja momanty. Bo tam vaharoŭ, jak zvyčajna, ź vialikim zapasam.

Uvohule ž,

toje, što padobnaje rašeńnie vysokaha načalstva moža nieŭzabavie pabačyć śviet, ekśpierty ličać nadzvyčaj imaviernym.

Dziva nie hety prajekt, a toje, što Sieciva ŭ našaj krainie nie ŭziali na cuhundar dasiul.

Drukavanuju presu daŭno prycisnuli, a voś technałahičnuju revalucyju praspali. A kali spachapilisia, asensavali, što volnaje Sieciva stanovicca surjoznaj niebiaśpiekaj, to akurat pačałasia adliha ŭ dačynieńniach ź Jeŭropaj. Radok pra rehistracyju internet-miedyj choć i ŭbili ŭ novy zakon ab ŚMI, ale da pary da času zamarozili.

Zaraz, musić, toj čas nastaje. Naviersie biez šumu i pyłu raspačali rychtavacca da prezidenckich vybaraŭ.

Miedyjny ekśpiert Andrej Bastuniec adznačaje kompleksny charaktar nastupu na Sieciva. Novy paradak moža zakranuć i pravajderaŭ (adkaznaść za nieprymańnie zachadaŭ što da pierasiačeńnia raspaŭsiudu «škodnaj» infarmacyi), i žurnalistaŭ (rehistracyja internet-ŚMI z usim bukietam nastupstvaŭ), i šarahovych karystalnikaŭ (ich naležyć identyfikavać, pryčym navat u internet-kaviarniach).

«Heta reč macniejšaja, čym „Faŭst“ Hiote!» — vobrazna prakamientavaŭ mierkavanyja naveły inšy juryst, jaki pažadaŭ zastacca nienazvanym.

Palityčnyja vušy tak i tyrčać z dakumienta. Naturalna, nichto nie napiša, što źbirajucca karać za krytyku vysokich asobaŭ, abudžeńnie palityčnaj aktyŭnaści. A voś padahnać niepažadany kantent pad «ekstremizm» — jak dvojčy dva.

Na dumku kiraŭnika TUT.BY Juryja Zisiera, u vypadku źjaŭleńnia takoha ŭkazu adpaviednyja orhany atrymajuć mahčymaść «prosta adsiakać niepažadanyja sajty». Naturalna, całkam błakavać dostup da ich ź Biełarusi nie ŭdasca.

«Budzie prykładna jak z „varožymi hałasami“ za savieckim časam, — kaža Juryj Zisier. — Hłušyłki, kaniečnie, pieraškadžali, ale chto chacieŭ, usio adno słuchaŭ. Tak i tut: buduć chadzić cieraz proksi. Zrešty, kali ŭličyć, što ŭ internecie šmat „čajnikaŭ“, to, kaniečnie, padobnyja pieraškody stanuć surioznym barjeram».

Uładzie i chočacca i kolecca. Naŭrad ci tut pojduć na žorstki varyjant filtracyi Sieciva, jak u Kitai abo Iranie. Usio ž niejki minimum prystojnaści pierad Jeŭropaj treba zachavać. Chacia pra heta kłapociacca ŭ apošniuju čarhu, kali havorka idzie pra zachavańnie ŭłady.

Zrešty, tatalnaja «začystka» i nie patrebnaja. Biełaruskaje aŭtarytarnaje noŭ-chaŭ — heta punktavyja represii.

Raźlik taki: napałochajem adkaznaściu pravajderaŭ, pašychtujem internet-resursy ŭ čarhu pa licenzii, damo paru papiaredžańniaŭ zarehistravanym sieciŭnym miedyjam, vyłavim paru «ekstremistaŭ» na forumach — i astatnija buduć siadzieć jak myš pad miatłoj.

Samacenzura ź jaje lipkim stracham — jašče strašniejšaja, čym niepavarotlivaja, tupaja kazionnaja cenzura.

Uvohule ž, kali dojdzie da takich narmatyŭnych aktaŭ, to internet u nas nie zadušać, a chutčej prydušać. Jak i biźnies, drukavanuju presu, treci siektar… Usio trymać pad kaŭpakom i vybaračna davać pa hałavie — takaja tut stratehija va ŭsich śfierach. Internet ź jaho razhułam vierbalnaj volnicy da pary da času byŭ z hledzišča čynoŭnikaŭ dzikaj anamalijaj. A ŭłada anamalij nie lubić. Zaraz unarmuje ŭ svaim firmavym styli.

Nu i, naturalna, virtualnuju «kramołu» asabliva impetna buduć hłušyć na piku vybarčych kampanij, u dzień padliku hałasoŭ: kab nie było novaj Płoščy.

Heta hałoŭnaje, što pałochaje ŭładu: toje, što virtualny pratest niekali moža stać vuličnym. Što ludzi vyjduć z Matrycy.

Alaksandr Kłaskoŭski.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0