Čamu mahli zatrymać biełarusaŭ, jakija pryjšli atrymlivać polskija vizy?
Polskaja hazieta Wyborcza apisała vypadki zatrymańniaŭ biełarusaŭ paśla padačy na polskija vizy praź vizavaha pasiarednika VFS Global u Biełarusi. Jak tak vyjšła i jak zaścierahčy siabie ad zatrymańnia? Adkazvajuć apieratyŭnik i pravaabaronca.
«Niekatorych biełarusaŭ, jakija ŭdzielničali ŭ pratestach i potym sprabavali źjechać u Polšču, u vizavych centrach čakała pastka.
Zdarałasia tak, što ludzi prychodzili pa hatovyja vizy i dakumienty, i ich adrazu zatrymlivali supracoŭniki KDB. Zamiest Polščy hetyja ludzi jechali ŭ turmu», — pryvodzić Wyborcza słovy svaich surazmoŭcaŭ.
Jak tak vyjšła?
«Samy vidavočny varyjant — hetych ludziej jašče raniej pasiŭna šukali orhany. Jany atrymali infarmacyju, što takija i takija zapisalisia na vizu.
Dalej było spravaj techniki — pryjechać zabrać pašpart razam, tamu što ŭ hety dzień i čas ich klijent harantavana budzie ŭ vizavym centry i nie treba biehać šukać.
A za što šukali — boh jaho viedaje, ciapier za što tolki nie šukajuć. Moža, i palityka, kali adpravili ŭčastkovaha, potym paru razoŭ pazvanili — ničoha, nikoha. Vyrašyli, što kali sam trapicca niedzie, to voźmiem, pastavili na kantrol», — patłumačyŭ łohiku supracoŭnik milicyi.
Polskija žurnalisty pišuć, što zatrymali mienavita tych biełarusaŭ, jakija ŭdzielničali ŭ pratestach.
Značyć, havorka pra vypadki, kali čałaviek, jakomu pahražaje niebiaśpieka za jahony ŭdzieł u ruchu za svabodnyja vybary, nie zmoh zapisacca niepasredna ŭ konsulstva i padaŭsia na humanitarnuju vizu praź vizavy centr.
Treba adznačyć, što z 2020 i da kanca 2022 hadoŭ biełarusy masava atrymlivali humanitarnyja vizy.
I nie tolki tamu, što aktyŭna ŭdzielničali ŭ pratestach abo ŭdzielničali ŭvohule — časta heta była samaja prostaja daroha atrymać vizu. Časam prykinuŭšysia palityčnym.
Turystyčnych vizaŭ Polšča i Litva amal nie vydavali, i tym, kamu treba było pa spravach abo prosta karcieła vyrvacca ŭ Jeŭropu, prasili humanitarnyja vizy, jakija palaki vydavali amal što ŭsim, chto źviartaŭsia.
Potym užo, u kułuarnych razmovach, polskija dypłamaty pryvodzili prykłady, jakija ich aburali: maŭlaŭ, konsuł stavić biełarusam humanitarnyja vizy, jany pa ich katajucca pa Jeŭropie na vychadnych, a praz hod, jak ničoha nijakaha, prychodziać prasić nastupnuju humanitarnuju vizu ŭ takich ža turystyčnych metach.
Ale ciapier realii źmianilisia, syšoŭ kavid. Inšyja jeŭrapiejskija krainy stali vydavać biełarusam vizy, a palaki adkryli pryjom dakumientaŭ na turystyčnyja vizy. Na humanitarnyja vizy čaściej padajucca ŭžo pa sapraŭdnych palityčnych pryčynach.
I siońnia padača na humanitarnuju vizu praź vizavy centr stanovicca znakam dla orhanaŭ, tamu što ŭ hetym vypadku zajaŭnik pavinien piśmova tłumačyć konsułu, čamu i čaho jon baicca.
Hetyja dakumienty potym traplajuć u ruki pasiarednika VFS Global, u jakoha jość kampjutarnaja baza z danymi tych, chto i pa jakoj pryčynie padajecca na vizu.
Ci majuć siłaviki dostup da bazaŭ VFS Global? Biezumoŭna, tak.
U publičnaj afiercie kampanii VFS Global, jakoj biełarusy padajuć svaje dakumienty, ni razu nie zhadvajecca słova «kanfidencyjnaść», a ŭ punkcie 5.1.3 prosta havorycca, što danyja mohuć pieradavacca trecim asobam «u tym liku» z metaj atrymańnia vizy.
«Tut navat nie treba šukać doŭhija farmuloŭki ŭ publičnych afiertach, a prosta adkryć Zakon ab apieratyŭna-vyšukovaj dziejnaści. Abhruntoŭvaješ patrebu dostupu da bazy kłopatam ab tym, što chtości z asob, jakija padajucca na vizy, choča schavacca ad pieraśledu. Abo navat heta nie pišaš, a banalna «ŭ intaresach nacyjanalnaj biaśpieki», bieź lišnich tłumačeńniaŭ — usio, ty z dostupam», — patłumačyŭ «Našaj Nivie» apieratyŭnik pryčynu, pa jakoj treba zaŭsiody trymać u hałavie, što ŭ dyktatarskim režymie, u jakim panujuć śpiecsłužby, naiŭna spadziavacca na kanfidencyjnaść infarmacyi, jakuju vy pieradajacie praź vizavych pasiarednikaŭ.
Što rabić, kab vas nie zatrymali pry padačy na humanitarnuju vizu abo lubuju inšuju vizu, kali vy «zalahli na dno»?
Adkaz tut prosty — nie karystajciesia pasłuhami pasiarednikaŭ u Biełarusi, a rabicie vizu prosta praz konsulstva, kaža kiraŭnik «Bajsoła» Andrej Stryžak.
«Kali čałaviek razumieje, što ŭ jaho jość historyja palityčnaha aktyvizmu, jakaja, mahčyma, ciahnie pieraśled, to jon moža źviarnucca da nas na haračuju liniju i paźbiehnuć kamunikacyi ź lišnimi strukturami», — skazaŭ Stryžak.
Polskuju vizu taksama možna zrabić, vyjechaŭšy ŭ Hruziju i Armieniju — kali vy jašče nie ŭ bazie nievyjaznych.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary