Zachar Prylepin padčas intervju. Skryn ź videa
Zachar Prylepin — piśmieńnik-šavinist, jaki pajšoŭ u palityku. Ën z 2014 hoda ahitavaŭ za zachop Ukrainy i likvidacyju ŭkrainskaj i biełaruskaj dziaržaŭnaści. Jaho mašynu padarvali 6 maja 2023 hoda ŭ Nižaharodskaj vobłaści. Śledčyja nazvali padryŭ terarystyčnym aktam. Ksienija Sabčak razmaŭlała z Prylepinym u adnym z reabilitacyjnych centraŭ Maskvy. Pryvodzim niekatoryja vykazvańni.
Pra šok ad pačatku vajny
Prylepin nie admaŭlaje taho, što z 2015 hoda adkryta havaryŭ pra «tanki na Kijeŭ». Ale, kali pačałasia vajna, pa jaho słovach, jon byŭ u šoku. U čym pryčyna?
Piśmieńnik adznačaje, što jamu škada ludziej. «I hetych niaščasnych ukrainskich ludziej, jakich uciahnuli va ŭsiu hetuju historyju, i tych ludziej, jakija nas tam čakali. A ciapier jany taksama mohuć stać achviarami. Ja razumieŭ, što heta vieličeznaja kryvavaja historyja. Što jana budzie adbyvacca na terytoryi, dzie tady žyło 35 miljonaŭ čałaviek.
Ja paśla svaich čačenskich kamandzirovak (a kolki ŭ Čačni žyvie — dva, paŭtara miljona, i zusim nievialikaja terytoryja). A heta vieličeznaja prastora. Samaja vialikaja kraina ŭ Jeŭropie. Vialikija harady ź vialikaj kulturnaj spadčynaj. Miljony ludziej».
Prylepin raspaviadaje, što, kali ŭ pieršy dzień vajny jamu stali zvanić jaho znajomyja i vinšavać, jon adkazvaŭ:
«Z čym vy vinšujecie? Pa-pieršaje, my nie ŭziali nivodnaha horada. Vy viedajecie, jak biaruć harady? Tam časta zusim ničoha nie zastajecca. Ujavicie sabie na chvilinu, što budzie adbyvacca». Ja pieršyja sutki ŭsim adkazvaŭ: «Idzicie k čortu. Pierastańcie tryumfavać». Kab my zajšli adrazu ŭ Kijeŭ, tady b možna było niešta abmiarkoŭvać. I na heta byŭ raźlik. <…>
Zrazumieła, što na druhi, treci dzień stała zrazumieła (moža dla mianie adnym ź pieršych), što radavacca zusim niama čamu. Što ničoha hetaha nie adbyłosia i zaraz nas čakaje niebyvałaje prosta kryvavaje žnivo».
Čamu armija Rasii za paŭtara hoda nie zmahła ŭziać Aŭdziejeŭku?
Prylepin adznačaje, što ŭkrainski bok pad kiraŭnictvam vielmi dobrych śpiecyjalistaŭ budavaŭ svaju liniju abarony:
«U heta ŭkładzieny najlepšyja inžyniernyja i inšyja mahčymaści. Heta vydatny farpost. Kali my jaho voźmiem, to zrazumiejem, jak tam usio vybudavana, bo da kanca pakul nie razumiejem. I tut ničoha dziŭnaha niama.
Reč u tym, što, niahledziačy na ŭsiu sistemu abarony Aŭdziejeŭki i niekalkich inšych miescaŭ, kali b zachodni śviet, u pieršuju čarhu ZŠA, nie ŭklučyŭsia ŭzbrajeńniem, hrašyma, pastaŭkami, śpiecyjalistami i najomnikami ŭ tym liku va ŭkrainskuju vajnu, zrazumieła, my b jaje skončyli nu nie praz try dni, try miesiacy, nu tam paŭhoda, i ŭsio my heta razrulili».
«My prosta zdolny žyć u stanie vajny»
Prylepin dadaŭ, što rasijanie pra siabie vyśvietlili, što «ŭ nas nie toje, što jość paduška biaśpieki, u nas (heta radasnaje dla nas adkryćcio) ekanomika sama pa sabie zdolnaja i dalej uznaŭlać usiu hetuju historyju biez katastrafičnych strat u sacyjalnym błoku i dzie chočacie. My prosta zdolnyja žyć u stanie vajny, i ničoha nam nie budzie. My ŭsio roŭna vas dadušym.
Adnojčy heta adbudziecca. I kali heta ŭbačyć uvieś piśmienny i niepiśmienny (asabliva) śviet, Treci śviet, jany skažuć: «Voś heta ruskija mohuć». Voś ruskija, jakija pieršyja atrymali palčatku ad ZŠA i kinuli jaje nazad, skazali: «Nam pofihu. My ŭsio roŭna vas pałomim tam, dzie my ličym nieabchodnym vas pałamać».
Ab najlepšym scenary zakančeńnia vajny
Sabčak spytała, što treba zrabić, kab Zachar Prylepin skazaŭ, što heta najlepšy scenar zakančeńnia vajny.
«Zachar Prylepin pavinien skazać heta, niepasredna ŭ Kijevie znachodziačysia»,— adkazaŭ piśmieńnik i dadaŭ: «Heta nie najlepšaje — heta adzina mahčymaje, što pavinna być. Luby inšy varyjant, da jakoha nas schilajuć, i da jakoha schilajecca surjoznaja častka rasijskich elit, — pieramoŭny praces i ŭstanaŭleńnie na Ukrainie niejkaha novaha ŭrada, jaki byccam by ŭsich zadavalniaje i ź jakim buduć padpisanyja niejkija damoŭlenaści. ZŠA i inšyja ŭdzielniki. Tak zvany Minsk-3. Heta ŭsio roŭna budzie napampoŭvańnie novaha ŭrada, pieraviarboŭvańnie novaha palityčnaha isteblišmientu Ukrainy, i ŭznaŭleńnie hetaj historyi praz 3-5-10 hadoŭ. <…>
Nijakich katastrof nie zdarycca, prosta treba ŭziać Kijeŭ i tudy zajści, i ŭsio, a dalej my ŭžo tam razrulim. Pažadana padpisać kapitulacyju, a voś z hetaha miesca znoŭ pačać razmovu pra inšyja formy isnavańnia, mahčyma, niejkaj častki ŭkrainskaj niezaležnaści. Ukraina laśniecca ŭsia. Ź minimizavanaj padtrymkaj, kali ŭdvaja navat jana pamienšaje, jana ŭsio roŭna laśniecca».
Mabilizacyja jak sacyjalny lift
Zachar Prylepin ličyć, što ŭ Rasii niama mabilizacyi. «U nas druhi hod, zaŭtra treci pojdzie, kali ŭ nas tolki dobraachvotniki vajujuć. Navošta my abmiarkoŭvajem temu, jakaja, pa vialikim rachunku, nie takaja važnaja».
Ksienija Sabčak zaŭvažyła, što ŭsie havorać pra toje, što idzie schavanaja mabilizacyja. Na heta Prylepin zajaviŭ, što idzie nabor dobraachvotnikaŭ. «Ich zavablivajuć hrašyma, kantraktami. Jašče niejkim čynam. Heta voś i nazyvajecca schavanaj mabilizacyjaj.
My sapraŭdy źbirajem vielmi šmat dobraachvotnikaŭ. Dziaržava ŭ nas vielmi bahataja. Jana prapanoŭvaje vielmi vialikija hrošy. I ŭ mianie ŭ akruzie nižaharodskaj ludzi, jakija pracavali za 40, 50, 60 tysiač rubloŭ, raptam majuć mahčymaść atrymlivać 200—250—300 tysiač. I heta dziejničaje na ludziej mabilizoŭna. Narmalna. «Ja za Radzimu, i ŭ mianie zaraz žonka kupić usio, što maryć sabie kupić, za hetyja paŭhoda». Voś tak u nas adbyvajecca. U nas nie honiać voś hetym šuflikam i miaciołkaju «idzi ŭ ahoń vajny».
Jak žyvuć za miažoju
Prylepin adznačyŭ, što «Rasii patrebna vychavańnie darosłaha adkaznaha pačućcia da toj terytoryi, toj ziamli, na jakoj ty znachodzišsia. Tamu što, jak vyśvietliłasia (u tym liku i dla ajcišnikaŭ, jakija zjechali), z tych dvuch miljonaŭ, miljon siemsot [tysiač] viarnulisia nazad. Heta dobraja, ščodraja ziamla. Ty možaš zarablać narmalna. Ty možaš nie zdymać, a navat nabyć sabie kvateru. U ciabie moža być navat krutaja mašyna. Ty možaš być «upakavany». I heta ŭsio nievypadkova. Heta tamu, što ŭ hetaj krainy niešta takoje jość — nafta, haz, sielskaja haspadarka».
«Mahčyma, takija adnosiny ad niedavieru da dziaržavy», — zaŭvažyła Sabčak.
«Heta pra infantylizm, a nie pra niedavier. Jany prosta dumajuć, što jany patrebny niekamu ŭ Paryžy, Baku ci dzie ŭ inšym miescy. Jany tam nikomu nie patrebnyja. Ja za miažoju byŭ dziasiatki razoŭ. Tam ludzi žyvuć horš, čym ja i koła maich tavaryšaŭ, piśmieńnikaŭ, muzykaŭ.
Usie maje znajomyja paryžanie žyvuć horš za siaredniestatystyčnaha maskoŭca. Jany chranova žyvuć. Čamu ŭ nas ludzi, jakija katajucca pa zamiežžach, nie raskazali, jak žyvuć nasamreč zvyčajnyja rymlanie, paryžanie? Žyvuć u zdymnych kvaterach, płaciać vielmi vialikija padatki i sapraŭdy nie kupajucca ŭ šakaładzie, nie jeździać na takich darahich tačkach, jak u Rasii. Heta tam nie pryniata. I babak u ich takich taksama niama».
Ruskija — biełyja pa nieparazumieńni
Padčas razmovy Prylepin zajaviŭ, što nie ličyć mahčymym uklučeńnie Rasii ŭ šerah jeŭrapiejskich krain, jakija prymuć jaje na roŭnych padstavach. Pa jaho mierkavańni, u jeŭrapiejski śviet rasijskaja kultura była ŭklučana «na źnievažalnych padstavach».
U toj čas, jak Rasija zakinuła kałasalnyja suviazi, vybudavanyja Savieckim Sajuzam z Łacinskaj Amierykaj, Afrykaj, Kitajem, «z cełym sacyjalistyčnym błokam, jaki nie pierajšoŭ pad pratektarat ZŠA». Tamu ciapier Rasii treba pieraaryjentavacca na hetyja krainy.
Na dumku piśmieńnika, Rasija pavinna stać centram novaha hłabalnaha pieraŭładkavańnia. Daravać sabie i inšym kantynientam pravy roŭnaha suisnavańnia ŭ kultury, palitycy, vyjści ŭ šyrokim sensie słova z-pad kałanijalnaha ŭpłyvu zachodniaj cyvilizacyi.
«Kali kazać pra stvareńnie novaha «Oskara», novych Kan, novaj Nobieleŭskaj premii, novaha centra kultury — viadoma, usie buduć aryjentavacca na Rasiju, a nie na Kitaj. Łacinskaja Amieryka, i Afryka, i ŭsie astatnija razumiejuć, što ruskija — hłyboka idealistyčny narod. U adroźnieńnie ad kitajcaŭ, jany hatovy pracavać vonki.
Jany hatovyja ŭsio heta pierasabrać i skazać: «Chłopcy, my ciapier zrobim tak, jak u hetych voś biełych, tolki heta budzie naša ŭłasnaja historyja».
Kitaj nie budzie hetaha rabić. I bolš za toje, na Kitaj nie adhuknucca ni Afryka, ni Łacinskaja Amieryka, ni Azija. Rasija maje ŭsie šancy stać kulturnym centram.
Ale pakul jana nie choča hetaha rabić, jana ŭpirajecca, jana dumaje, jak by znoŭ viarnucca ŭ Jeŭropu i zaleźci na plaž u Nicy i tam iznoŭ lažać. Ale łohika padziej uciahvaje jaje tudy, tamu što ruskija — biełyja pa nieparazumieńni. Nasamreč my čyrvanaskuryja, žaŭtaskuryja, čarnaskuryja.
Ruskija kalarovyja — i ŭvieś śviet kalarovy hladzić na nas i kaža: «Jakoje ščaście, što jość voś biełyja takija, jak my. Jany nie kałanizatary, jany nie zapadlancy, jany nie buduć nas prynižać, jany buduć nas pierakładać, vazić, uručać nam «Oskar» i radavacca razam z nami».
Čytajcie jašče:
Zacharu Prylepinu prysvoili zvańnie padpałkoŭnika Rashvardyi
«Ja byŭ za styrnom. Złamanyja abiedźvie nahi». Prylepin napisaŭ pra svoj stan paśla padryvu aŭto
